Θησέας, ο σπουδαιότερος μυθικός ήρωας της Αττικής

Ο Θησέας αναδείχτηκε στον σπουδαιότερο μυθικό ήρωα της Αττικής. Άλλοι λένε ότι πατέρας του ήταν ο Ποσειδώνας και άλλοι ο Αιγέας, βασιλιάς της Αθήνας. Πάντως μητέρα του ήταν η Αίθρα, κόρη του βασιλιά της Τροιζήνας Πιτθέα.

Ο Ήρωας γεννήθηκε στην Τροιζήνα και εκεί έζησε τα παιδικά του χρόνια. Ο πατέρας βασίλευε στην Αθήνα, φοβόταν όμως να έχει κοντά του το Θησέα, μήπως τον σκοτώσουν κάποιοι εχθροί του. Όταν ο Αιγέας έφυγε από την Τροιζήνα, για την Αθήνα, έκρυψε κάτω από μια πελώρια πέτρα τα σανδάλια και το ξίφος του και άφησε αυτήν την εντολή στην Αίθρα: τότε μόνο να πάει ο Θησέας στην Αθήνα να τον συναντήσει, όταν θα ήταν αρκετά δυνατός, ώστε να σηκώσει την πέτρα και να πάρει το ξίφος και τα σανδάλια.

Από τα παιδικά του κιόλας χρόνια ο Θησέας διακρίθηκε για τη δύναμη και τη γενναιότητά του. Όταν έγινε δεκάξι χρόνων, η μητέρα του τον οδήγησε στην πέτρα, που τη σήκωσε χωρίς κόπο. Αφού πήρε αυτά που ήταν κρυμμένα, ξεκίνησε πεζός για την Αθήνα. Στο δρόμο πραγματοποίησε πολλούς άθλους. Σκότωσε στην Επίδαυρο τον Περιφήτη, που εξόντωνε με το φοβερό ρόπαλό του τους διαβάτες, και κράτησε το όπλο του. Έπειτα τον Σίνη τον Πιτυοκάμπτη. Αυτός έδενε τα πόδια των οδοιπόρων στα κλαδιά δύο δέντρων. Ύστερα τ' άφηνε ελεύθερα και οι άνθρωποι σχίζονταν στα δύο. Σκότωσε τον Κρομμυώνιο κάπρο, πελώτιο αγριογούρουνο που κατέστρεφε την περιοχή της Μεγαρίδας. Απάλλαξε την ίδια περιοχή από το Σκίρωνα, που έριχνε τους ανθρώπους σε μια τεράστια χελώνα. Τον σκότωσε με τον ίδιο τρόπο. Πάλεψε στην Ελευσίνα με τον Κερκυόνα, τον νίκησε και τον σκότωσε. Στο ίδιο μέρος σκότωσε το Δαμάστη ή Προκρούστη.

Όταν έφτασε πια στις όχθες του Κηφισού ποταμού, εξαγνίστηκε από όλους αυτούς τους φόνους και μπήκε στην Αθήνα. Εκεί βρήκε τον πατέρα του παντρεμένο σε δεύτερο γάμο με τη μάγισσα Μήδεια. Αυτή αναγνώρισε αμέσως το Θησέα και φοβήθηκε μήπως πάρει το θρόνο. Έπεισε λοιπόν τον Αιγέα, που δεν είχε καταλάβει πως ήταν γιος του, να τον δηλητηριάσουν. Την κρίσιμη όμως στιγμή ο Θησέας τράβηξε το ξίφος από τη θήκη κι έτσι ο πατέρας τον αναγνώρισε από το όπλο κι έδιωξε τη μάγισσα.

Από τότε ο ήρωας άρχισε να βοηθάει τον πατέρα του να στεριώσει το θρόνο του: σκότωσε τον ταύρο του Μαραθώνα που κατέστρεφε την Αττική. Ήταν ο ταύρος που είχε μεταφέρει ο Ηρακλής στην Αργολίδα από την Κρήτη και που ύστερα από περιπλάνηση έφτασε μόνος του στο Μαραθώνα. Επίσης νίκησε τους Παλλαντίδες ανιψιούς του Αιγέα, που διεκδικούσαν συνεχώς το θρόνο. Απάλλαξε τους Αθηναίους από το φοβερό φόρο αίματος, που ήταν υποχρεωμένοι να πληρώνουν στο βασιλιά της Κρήτης Μίνωα. Επειδή δηλαδή ο γιος του Μίνωα Ανδρόγεος είχε σκοτωθεί στην Αττική, οι Αθηναίοι υποχρεώθηκαν να στέλνουν κάθε χρόνο εφτά νέους και εφτά νέες στην Κρήτη. Αυτούς όλους τους έριχναν στο λαβύρινθο για τροφή του Μινώταυρου. Ο Θησέας πήγε στην Κρήτη, για να απαλλάξει την Αθήνα απ΄ αυτόν τον ατιμωτικό φόρο. Εκεί συνάντησε την κόρη του Μίνωα Αριάδνη, που τον ερωτεύτηκε. Γι' αυτό και τον βοήθησε στο έργο του. Του έδωσε δηλαδή ένα κουβάρι νήμα, που ο Θησέας το ξετύλιγε, καθώς προχωρούσε μέσα στο λαβύρινθο μαζί με τα υπόλοιπα δεκατρία μελλοντικά θύματα.

Αφού σκότωσε το Μινώταυρο, πάλι με τη βοήθεια του νήματος (μίτου) βρήκε την έξοδο και αμέσως έφυγε από την Κρήτη. Μαζί του πήρε και την Αριάδνη. Την εγκατέλειψε όμως στη Νάξο, είτε γιατί την παραχώρησε στο θεό Διόνυσο, είτε γιατί ερωτεύτηκε την Αίγλη. Όταν προσάραξε στη Δήλο, ίδρυσε μια γιορτή προς τιμήν του Απόλλωνα, τα Απολλώνεια. Τότε χόρεψε και το χορό γερανό μαζί με τη συνοδεία του. Τα βήματα του γερανού ήταν πολύπλοκα γιατί θύμιζαν την περιπέτεια της εισόδου και της εξόδου από το Λαβύρινθο.

Τέλος ξεκίνησαν για την Αθήνα. Αλλά, όταν πήγαιναν στην Κρήτη, είχαν στο καράβι μαύρα πανιά, σαν ένδειξη πένθους για τους νέους και τις νέες που θα χάνονταν. Με τον Αιγέα είχαν συμφωνήσει πως, αν η επιχείρηση είχε ευχάριστο τέλος, θα έβαζε άσπρα πανιά. Ο Θησέας όμως το ξέχασε και δεν τα αντικατέστησε. Έτσι ο βασιλιάς νόμισε ότι ο γιος του και οι υπόλοιποι νέοι είχαν φαγωθεί από το Μινώταυρο. Από την απελπισία του ρίχτηκε στη θάλασσα και πνίγηκε. Από τότε η θάλασσα αυτή ονομάστηκε Αιγαίο πέλαγος.

Ο Θησέας διαδέχτηκε τον πατέρα του στο θρόνο και τότε ένωσε όλους του δήμους της Αττικής σε μια πόλη, την Αθήνα. Καθιέρωσε τη γιορτή των Παναθηναίων, προσάρτησε τα Μέγαρα στο βασίλειό του και ίδρυσε το πρυτανείο και τη βουλή. Πήρε επίσης μέρος σε πολλούς άθλους : στο κυνήγι του

Καλυδώνιου κάπρου και στην Αργοναυτική εκστρατεία. Βοήθησε τον Ηρακλή στη μάχη εναντίον των αμαζόνων και έκλεψε μία από αυτές, την Αντιόπη. Εξαιτίας όμως αυτού του γεγονότος, οι Αμαζόνες επιτέθηκαν εναντίον της Αττικής. Ο Θησέας τις πολέμησε και τις νίκησε στην Πνύκα. Από την Αντιόπη απόκτησε ένα γιο, τον Ιππόλυτο. Αργότερα παντρεύτηκε τη Φαίδρα, από την οποία απόκτησε τον Ακάμαντα και το Δημοφώντα. Σε μεγαλύτερη ηλικία ο Θησέας βοήθησε το φίλο του Πειρίθοο, αρχηγό των Λαπιθών, στη μάχη κατά των κενταύρων. Έπειτα οι δύο φίλοι έκλεψαν την ωραία Ελένη, που την ελευθέρωσαν οι δυο αδελφοί της Διόσκουροι (της Σπάρτης). Προσπάθησαν επίσης να κλέψουν την Περσεφόνη από τον Κάτω Κόσμο, αλλά τους έπιασε αιχμαλώτους ο Άδης και για τιμωρία τους έδεσε σ' ένα βράχο. Εκεί ο Πειρίθοος έμενε δεμένος για πάντα, ενώ το Θησέα τον ελευθέρωσε ο Ηρακλής.

Όταν ο ήρωας επέστρεψε στην Αθήνα, βρήκε στο θρόνο το σφετεριστή Μενεσθέα. Αναγκάστηκε τότε να καταφύγει στην αυλή του βασιλιά της Σκύρου Λυκομήδη, που όμως αργότερα γκρέμισε το Θησέα από ένα βράχο.

Στην Αθήνα το Θησέα τον λάτρευαν σαν ήρωα. Τα κατορθώματά του έγιναν θέμα για όλες τις τέχνες. Εικονίζεται σαν νέος δυνατός, χωρίς γένια, που κρατά ξίφος και ρόπαλο.

Περισσότερα θέματα για την αρχαία Ελλάδα εδώ.