Οι εγκλίσεις των ρημάτων
Οι εγκλίσεις είναι μορφές που παίρνει το ρήμα ανάλογα με το τι θέλει να δηλώσει ο ομιλητής : βεβαιότητα, επιθυμία, προσταγή.
Οι εγκλίσεις είναι τρεις : Οριστική – Υποτακτική – Προστακτική
α΄συζυγία + β΄συζυγία ενεργητικής φωνής
(-ω) --- (ώ)
|
Οριστική
|
Υποτακτική(να, ας, για να)
|
Προστακτική
|
Απαρέμ-φατο
|
Μετοχή
| |
| δένωαγαπώ | να δένωνα αγαπώ | δένε –δένετεαγάπα-αγαπάτε | δένονταςαγαπώντας | ||
| Παρατατικός | έδενααγαπούσα | ||||
| έδεσααγάπησα | να δέσωνα αγαπήσω | δέσε – δέστεαγάπησε-αγαπήστε | δέσειαγαπήσει | ||
| θα δέσωθα αγαπήσω | |||||
| θα δένωθα αγαπώ | |||||
| έχω δέσει έχω αγαπήσει | να έχω δέσεινα έχω αγαπήσει | έχοντας δέσει | |||
| είχα δέσει είχα αγαπήσει | |||||
| θα έχω δέσειθα έχω αγαπήσει |
α΄συζυγία + β΄συζυγία παθητικής φωνής
(-ομαι) --- (-ούμαι -ιέμαι)
|
Οριστική
|
Υποτακτική(να, ας, για να)
|
Προστακτική
|
Απαρέμ-φατο
|
Μετοχή
| |
| Ενεστώτας | δένομαιθεωρούμαιαγαπιέμαι | να δένομαινα θεωρούμαινα αγαπιέμαι | να δένεσαι –να δένεστε να θεωρείσαι- να θεωρείστενα αγαπιέσαινα αγαπιέστε | θεωρούμενος- μενη , -μενο | |
| Παρατατικός | δενόμουνθεωρούμουναγαπιόμουν | ||||
| Αόριστος | δέθηκαθεωρήθηκααγαπήθηκα | να δεθώνα θεωρηθώνα αγαπηθώ | δέσου-δεθείτεθεωρήσου – θεωρηθείτεαγαπήσουαγαπηθείτε | δεθείθεωρηθείαγαπηθεί | |
| Μ. Στιγμιαίος | Θα δεθώΘα θεωρηθώθα αγαπηθώ | ||||
| Μ. Εξακ/κός | Θα δένομαιΘα θεωρούμαιθα αγαπιέμαι | ||||
| Παρακείμενος | έχω δεθείέχω θεωρηθείέχω αγαπηθεί | να έχω δεθείνα έχω θεωρηθείνα έχω αγαπηθεί | δεμένος-η-οθεωρημένος-μένη-μένοαγαπημένος – μένη- μένο | ||
| Υπερσυντέλικος | είχα δεθείείχα θεωρηθείείχα αγαπηθεί | ||||
| Συντελεσμένος Μέλλων | θα έχω δεθείθα έχω θεωρηθείθα έχω αγαπηθεί |
Α Σ Κ Η Σ Ε Ι Σ
- Σε ποια έγκλιση βρίσκεται το ρήμα της κάθε πρότασης ;
Ας εξεταστεί τώρα ο ασθενής. (.....................................)
Μη δεχτείτε την πώληση των αγαλμάτων. (.....................................)
Θα έρθουν σήμερα το βράδυ. (.....................................)
Η γη περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της. (.....................................)
Το πρόβλημα λύθηκε γρήγορα. (.....................................)
Η κατάσταση θα αντιμετωπιστεί με ψυχραιμία. (.....................................)
Σταθείτε πιστοί στις ιδέες σας. (.....................................)
Σε δέκα λεπτά να έχει ετοιμαστεί η αίθουσα. (.....................................)
Μη φοβάσαι τον εχθρό. (.....................................)
Μια στιγμή να ετοιμάσω το φαγητό. (.....................................)
- Στο παρακάτω κείμενο υπογράμμισε τα παθητικά ρήματα Α΄ συζυγίας.
Ας ξεκουραστούμε λίγο. Αύριο θα εξεταστούμε στην Ιστορία και ήδη έχουμε κουραστεί πολύ από το διάβασμα. Ζητήσαμε να αναβληθεί η εξέταση για μετά το Πάσχα, αλλά στο αίτημά μας δεν ανταποκρίθηκε θετικά το Υ.Π.Ε.Π.Θ. Βλέπεις πιέζονται κι αυτοί τώρα τελευταία.
- Δίπλα από κάθε ρήμα να γράψεις τον τύπο που σου ζητά η παρένθεση.
εξετάζομαι (Μετοχή παθ/κού Ενεστώτα) .........................................
ξαπλώνομαι (Μετοχή παθ/κού Παρακ/νου) .........................................
πληρώνομαι (Μετοχή παθ/κού Παρακ/νου) .........................................
δέχομαι (Μετοχή παθ/κού Ενεστώτα) .........................................
διαγωνίζομαι (Μετοχή παθ/κού Ενεστώτα) .......................................
- Να συμπληρώσεις τον παρακάτω πίνακα βάζοντας τους τύπους του ρήματος στο ίδιο πρόσωπο με την Οριστική.
Οριστική
|
Προστακτική Ενεστώτα
|
Προστακτική Αορίστου
|
Μετοχή Ενεστώτα
|
Μετοχή Παρακειμένου
|
κοιτάζεστε
| ||||
παίζεις
| ||||
παντρεύεσαι
| ||||
ρωτάς
| ||||
ασκείσαι
| ||||
διαβάζετε
| ||||
εξομολογείσαι
| ||||
γελιέστε
| ||||
κρύβεις
| ||||
κυβερνάτε
|
- Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις στον κατάλληλο χρόνο με τα ρήματα της παρένθεσης.
(διαιρούμαι, καταργούμαι, ξεχνιέμαι, χειρουργούμαι, φοβούμαι, αρκούμαι, παραπονιέμαι, πληροφορούμαι)
Ο ασθενής (........................................................) σε δυο ώρες. (Συντελ/νος Μέλλων)
Οι συνταξιούχοι φέτος(.......................................) σε μικρές αυξήσεις. (Αόριστος)
Αυτά που έγιναν σήμερα (......................................) σε λίγο καιρό. (Στιγμιαίος Μέλλων)
Η Άννα (..............................................) γιατί έμενε πολλές ώρες μόνη. (Παρατατικός)
Υπολογίζω ότι σύντομα (.........................................) τα αποτελέσματα. (Στιγμ. Μέλ.)
Το μωρό (....................................) όταν πλησίασε ο σκύλος. (Αόριστος)
Αυτός ο όρος (...........................................) από τα συμβόλαια. (Παρακείμενος)
Στον Πελοποννησιακό πόλεμο οι Έλληνες (.....................................................) σε δυο στρατόπεδα. (Υπερσ/κος)
- Από Ενεργητική σε Παθητική και αντίστροφα .
Η αστυνομία έχει ειδοποιήσει του μάρτυρες.
.............................................................................................................................................................
Είχα πετάξει το εισιτήριο κατά λάθος.
.............................................................................................................................................................
Το σπίτι πουλήθηκε από τον αδερφό μου.
.............................................................................................................................................................
Τα μπάνια ωφέλησαν τον παππού μου.
.............................................................................................................................................................
Η Μαρία Κάλλας αγαπήθηκε από όλους τους Έλληνες.
.............................................................................................................................................................
Οι στρατιώτες εκτέλεσαν τη διαταγή.
.............................................................................................................................................................