Από τη Νίκη Γκατζέλια, Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας
Η δυσλεξία είναι μία μαθησιακή δυσκολία που έχει εκπαιδευτικές, κοινωνικές και ψυχολογικές συνέπειες για ένα παιδί. Το αποτέλεσμα αυτής της ιδιαιτερότητας είναι οι άμεσες επιρροές στην προσωπικότητά του.
Ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες δεν επιτυγχάνει πάντοτε σε ό,τι του ανατίθεται, όπως ο μέσος όρος των παιδιών της ηλικίας του, γεγονός που οδηγεί στο να εισπράττει απόρριψη από τους γύρω του. Το αποτέλεσμα είναι το παιδί να βιώνει έντονο άγχος που καταλήγει σε αποθάρρυνση, παραίτηση και επιθετική συμπεριφορά.
Οι γονείς είναι οι πρώτοι που μπορούν να βοηθήσουν ένα παιδί με δυσλεξία να καταφέρει να διαχειριστεί αποτελεσματικά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Ο σεβασμός, η κατανόηση, η αποδοχή και η ασφάλεια αποτελούν παράγοντες υποστήριξης προς το δυσλεξικό παιδί. Αντίθετα, οι επιθέσεις, οι απειλές, οι κατηγορίες και οι υπερβολικές προσδοκίες από μέρους των γονέων προκαλούν στο παιδί περισσότερα αρνητικά συναισθήματα, με αποτέλεσμα τη μείωση της αυτοεκτίμησής του και συνεπακόλουθα τη μη επιτυχή αποκατάσταση της μαθησιακής δυσκολίας.
Για την επιτυχία του προγράμματος αποκατάστασης της δυσλεξίας είναι απαραίτητη η αρωγή των γονέων. Η συνεργασία των γονέων με τον ειδικό παιδαγωγό και ο ενθαρρυντικός και υποστηρικτικός τους ρόλος απέναντι στο δυσλεξικό μαθητή, θα βοηθήσουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την προσπάθεια και τη βελτίωση του παιδιού. Πιο συγκεκριμένα, η συνοχή της οικογένειας και η γονεϊκή συμπεριφορά επηρεάζουν ιδιαίτερα τη γνωστική ανάπτυξη του παιδιού, τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του, την ψυχολογική του κατάσταση και τον τρόπο που το ίδιο αντιμετωπίζει τις δυσκολίες του. Οι προσδοκίες, οι στάσεις και οι πράξεις των γονέων έχουν αντίκτυπο στη σχολική επίδοση του μαθητή.
Αναμφίβολα η διάγνωση της δυσλεξίας έχει ως επακόλουθο δυσάρεστα συναισθήματα για τους γονείς, όπως θυμό, απογοήτευση, ενοχές και απώλεια. Σύμφωνα με έρευνες, όταν γίνεται η διάγνωση της δυσλεξίας, οι γονείς περνούν από συγκεκριμένα συναισθηματικά στάδια αποδοχής, όπως θα συνέβαινε και με οποιαδήποτε άλλη απώλεια. Εντούτοις, είναι απαραίτητο οι γονείς να αποδεχτούν τα παιδιά τους και να προσπαθήσουν μαζί τους να εφαρμόσουν το πρόγραμμα αποκατάστασης για την αντιμετώπιση των δυσκολιών τους. Μετά από τη διάγνωση της δυσλεξίας και την κατάρτιση ενός εξατομικευμένου προγράμματος που θα ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες και γνωστικές αδυναμίες του παιδιού, οι γονείς μπορούν να συνδράμουν αποτελεσματικά στην εφαρμογή του με την καθημερινή ενίσχυση και ανατροφοδότηση και με την τήρηση των οδηγιών των ειδικών παιδαγωγών για την αποφυγή αρνητικών καταστάσεων και συναισθημάτων.
Αφού οι γονείς ενημερωθούν από τον ειδικό παιδαγωγό για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί τους και για τους στόχους του προγράμματος, μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά με τη στάση τους και τη συμπεριφορά τους. Συγκεκριμένα οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν μέσω:
– της αποδοχής των δυσκολιών του παιδιού,
– της υπομονής και της συνειδητοποίησης ότι η δυσλεξία δεν είναι ασθένεια, αλλά ένας διαφορετικός τρόπος επεξεργασίας των πληροφοριών,
– της δημιουργίας ενός κλίματος αποδοχής και ασφάλειας, όπου το παιδί θα αισθάνεται σεβασμό, έτσι ώστε να πιστέψει και το ίδιο στον εαυτό του,
– της κατανόησης ότι το παιδί απλώς χρειάζεται έναν διαφορετικό τρόπο διδασκαλίας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θέλει να διαβάσει ή ότι είναι απρόσεχτο στην τάξη,
– της ανταμοιβής του παιδιού για την πρόοδό του και της αναγνώρισης και του επαίνου για την προσπάθεια που καταβάλλει,
– της ύπαρξης ρεαλιστικών στόχων,
– της ύπαρξης ευκαιριών επιτυχίας σε διάφορους εξωσχολικούς τομείς, οπως για παράδειγμα σε διάφορα αθλήματα. Αυτές οι δραστηριότητες θα βοηθήσουν το παιδί να εκτονώσει τη συσσωρευμένη ενέργειά του με εποικοδομητικό τρόπο και θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησής του,
– της ενθάρρυνσης και της εξασφάλισης ενός κατάλληλα οργανωμένου περιβάλλοντος για μελέτη, απαλλαγμένο από πράγματα που θα του αποσπάσουν την προσοχή, έτσι ώστε να μπορέσει να συγκεντρωθεί και να αποδώσει αποτελεσματικά,
– της παρουσίασης της σχολικής εργασίας ως μίας ευχάριστης δραστηριότητας και όχι ως τιμωρίας,
– της ενασχόλησης με προφορικά παιχνίδια λέξεων, έτσι ώστε το παιδί να αναπτύξει στρατηγικές μνημονικής συσχέτισης,
– της συχνής ενημέρωσης για τη σχολική επίδοση του παιδιού και της συνεργασίας με το δάσκαλο, έτσι ώστε να υπάρχει συχνή επιβράβευση και ενίσχυση.
Αναμφισβήτητα, η πορεία για τη συνειδητοποίηση από μέρους των γονέων ότι το παιδί τους διαφέρει είναι ψυχοφθόρα, ωστόσο μέσω της δικής τους προσπάθειας συμβάλλουν αποτελεσματικά στην ομαλή ένταξη του μαθητή στο σχολικό περιβάλλον και στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησής του, με τελικό αποτέλεσμα την ανάπτυξη μίας υγιούς προσωπικότητας και την ύπαρξη εφοδίων που θα οδηγήσουν σε πολλές μελλοντικές επιτυχίες του παιδιού.
Βιβλιογραφία:
Καραπέτσας Α., Η δυσλεξία στο παιδί, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1991
Καραπέτσας Α., Η δυσλεξία στο παιδί, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1991
Κασσέρης Χ., Η δυσλεξία. Θεωρητική προσέγγιση. Παιδαγωγική Αντιμετώπιση, εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα 2002
Μαυρομάττη Δ., Δυσλεξία, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004
Παντελιάδου Σ. & Μπότσας Γ., Μαθησιακές Δυσκολίες: Βασικές έννοιες και χαρακηριστικά, εκδόσεις Γράφημα, Βόλος 2007
Πόρποδας Κ.Δ., Η Μάθηση και οι Δυσκολίες της (Γνωστική Προσέγγιση), εκδ. του συγγραφέα, Πάτρα 2003
Στασινός Δ., Μαθησιακές Δυσκολίες του Παιδιού και του Εφήβου, εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα 2003
http://psychografimata.com
Περισσότερες συμβουλές εδώ.