Τα Αρχαία είναι η καρδιά του Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών και έχουν συντελεστή βαρύτητας 1,3 για τις σχολές του πρώτου επιστημονικού πεδίου. Αυτό σημαίνει ότι είναι μάθημα υψηλών απαιτήσεων που προκαλεί άγχος στους υποψηφίους και προϋποθέτει καλή προετοιμασία .Πέρα από την δυσκολία των τεσσάρων φιλοσοφικών κειμένων της ύλης, το μεγάλο βάσανο είναι το άγνωστο κείμενο που μαζί με τις συνοδευτικές του ασκήσεις, αντιστοιχούν σχεδόν στις μισές μονάδες του γραπτού. Άραγε, τι μπορούμε να κάνουμε για να γράψουμε καλά στα Αρχαία;
Πως μπορώ να γράψω καλά στα αρχαία: Οδηγίες προς ναυτιλλομένους
- Γράφουμε την μετάφραση. Εντοπίζουμε στο κείμενο το ακριβές απόσπασμα και προσπαθούμε να το μεταφράσουμε κατά λέξη. Προσέχουμε να μην παραλείψουμε κάποια λέξη ή πρόταση, αλλά ούτε να μεταφράσουμε παραπάνω από αυτό που πρέπει.
- Γράφουμε τις ερωτήσεις ανάπτυξης. Διαβάζουμε καλά τις ερωτήσεις μέχρι να καταλάβουμε τι ακριβώς ζητάνε. Πολλές φορές, μπορεί να νιώσουμε ότι η απάντηση θα καλύψει μόλις τρεις γραμμές. Όπως είπαμε στην Ιστορία, στα γλωσσικά μαθήματα πέρα από τις γνώσεις αξιολογείται και η ικανότητα παραγωγής λόγου. Αρχικά, γράφουμε μια εισαγωγική παράγραφο σχετική με το θέμα και ύστερα αναπτύσσουμε το θέμα σε ξεχωριστές παραγράφους. Για κάθε τι που γράφουμε, δεν ξεχνάμε να βάλουμε κειμενικές αναφορές με τα αντίστοιχα χωρία σε εισαγωγικά. Στο τέλος, βάζουμε έναν σύντομο επίλογο ανακεφαλαίωσης. Φυσικά, η ανάγκη για μεγάλες απαντήσεις δεν πρέπει να μας οδηγήσει σε απεραντολογία, επαναλήψεις και χρήση ασύνδετων πληροφοριών.
- Γράφουμε την ερώτηση εισαγωγής. Η εισαγωγή θα είναι η αντίστοιχη του κειμένου που δόθηκε για μετάφραση. Το κομμάτι που θα ζητηθεί βρίσκεται αυτούσιο σε κάποια από τις εισαγωγές του βιβλίου και η εκμάθηση του απαιτεί παπαγαλία. Φυσικά, αν δεν μπορούμε να παπαγαλίσουμε, μπορούμε να τα πούμε με δικά μας λόγια, αρκεί να αναφερθούν όλες οι πληροφορίες.
- Γράφουμε την ετυμολογική άσκηση. Σε αυτήν την άσκηση, καλούμαστε να βρούμε λέξεις ετυμολογικά συγγενείς με κάποιες από το διδαγμένο κείμενο που έχει δοθεί για μετάφραση. Μπορεί να ζητηθούν συνώνυμες, αντίθετες, παράγωγες, ομόρριζες. Σε κάθε περίπτωση, προσπαθούμε να βρούμε την ετυμολογία της λέξης με την βοήθεια της μετάφρασης. Χρησιμοποιούμε απλές λέξεις αν αυτές μας έρθουν στο μυαλό, οι πανελλήνιες δεν είναι διαγωνισμός πρωτοτυπίας. Δε θα σας κατακρίνει κάνεις, ούτε θα σας δώσει έξτρα βαθμό αν κάνετε παραπάνω κόπο.
- Γράφουμε την μετάφραση του αδίδαχτου κειμένου. Σε αυτό το σημείο, οι περισσότεροι μαθητές σιγομουρμουρίζουν τη μελωδία “Άρχισαν τα όργανα σήκω απ' τη θέση σου χόρεψε ζεϊμπέκικο λύγισε τη μιαίνειέση σου” , αλλά εμείς συνιστούμε ψυχραιμία. Αρχικά, διαβάζουμε το κείμενο κάμποσες φορές για να καταλάβουμε το νόημα. Στην συνέχεια, κάνουμε χωρισμό προτάσεων και εύρεση βασικών όρων σε κάθε πρόταση, αφού η σύνταξη βοηθά φοβερά στην εξομάλυνση του κειμένου και άρα στην μετάφραση του. Αν δεν γνωρίζουμε κάποιες λέξεις ή αν το νόημα δεν βγαίνει αβίαστα, μια ενδελεχέστερη συνεκτική αναγνώριση του προβληματικού χωρίου, θα βοηθήσει πολύ. Στόχος είναι η απόδοση του κειμένου κατά λέξη, αλλά αν κολλήσουμε κάπου αφήνουμε κενό και επιστρέφουμε όταν ολοκληρώσουμε την υπόλοιπη μετάφραση. Μεγάλη προσοχή απαιτείται στην μεταφορά των χρόνων από τα αρχαία στα νέα ελληνικά!
- Γράφουμε τις ασκήσεις γραμματικής. Σε αυτές τις ασκήσεις απαιτείται μεγάλη προσοχή στην χρήση της σωστής πτώσης, αριθμού, προσώπου, φωνής, έγκλισης. Επίσης, μεγάλη προσοχή στους τόνους και στα πνεύματα που αν γραφούν λάθος, στερούν πολύτιμους βαθμούς.
- Γράφουμε τις ασκήσεις συντακτικού. Σε αυτήν την άσκηση ζητείται συντακτική αναγνώριση λέξεων και προτάσεων, όπως και αναγνώριση/μετατροπή συντακτικών φαινομένων. Στις μεμονωμένες λέξεις δεν αρκεί να πούμε ότι κάτι είναι υποκείμενο/αντικείμενο/κατηγορούμενο αλλά πρέπει να πούμε σε ποιο ρήμα είναι υποκείμενο/αντικείμενο/κατηγορούμενο. Στην πλήρη συντακτική αναγνώριση προτάσεων αναφέρουμε εισαγωγή, αιτιολόγηση εισαγωγής, εκφορά, αιτιολόγηση εκφοράς, συντακτικό ρόλο μέσα στο κείμενο.
- Κάνουμε αναθεώρηση του γραπτού. Διαβάζουμε όλες τις απαντήσεις και κάνουμε τον τελικό έλεγχο και διορθώσεις. Αυτό σημαίνει ότι προσθέτουμε τόνους και πνεύματα, συμπληρώνουμε κενά και διορθώνουμε ορθογραφικά λάθη. Όπως σε κάθε άλλο γλωσσικό μάθημα, φροντίζουμε να παραδώσουμε ένα καλογραμμένο γραπτό με ωραία δομή, χωρίς πολλές μουντζούρες. Μπορεί να μην είναι Έκθεση, αλλά και πάλι φιλόλογοι το διορθώνουν!
Καλή επιτυχία σε όλους τους μαθητές που θα εξεταστούν στα Αρχαία!