Είναι αλήθεια αδύνατο, ως γονιός, να διατηρείτε την ψυχραιμία σας 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα. Υπάρχουν όρια στην γκρίνια και τα ξεσπάσματα που μπορεί να αντέξει οποιοσδήποτε γονιός. Ακόμη και η super μαμά χάνει την ψυχραιμία της από καιρό σε καιρό!
Όταν τα παιδιά είναι πολύ μικρά, τα λόγια δεν είναι τόσο σημαντικά όσο οι πράξεις μας. Αλλά καθώς τα παιδίά μεγαλώνουν, αυτά που λέμε έχουν μεγάλες επιπτώσεις στην αυτοεκτίμησή τους. Οι ειδικοί αποκαλύπτουν τι δεν πρέπει να λέμε στα παιδιά, ακόμα και όταν τα πράγματα… υπερθερμανθούν.
Όταν τα παιδιά είναι πολύ μικρά, τα λόγια δεν είναι τόσο σημαντικά όσο οι πράξεις μας. Αλλά καθώς τα παιδίά μεγαλώνουν, αυτά που λέμε έχουν μεγάλες επιπτώσεις στην αυτοεκτίμησή τους. Οι ειδικοί αποκαλύπτουν τι δεν πρέπει να λέμε στα παιδιά, ακόμα και όταν τα πράγματα… υπερθερμανθούν.
«Ελπίζω να μην καταλήξεις σαν…». Το να εστιάσετε σε αυτό που δεν θέλετε το παιδί σας να γίνει μπορεί να είναι τόσο επιζήμιο, όσο και προσβλητικό. «Παίρνουμε αυτό στο οποίο εστιάζουμε και αυτό στο οποίο εστιάζουμε παίρνει διαστάσεις», λέει η κλινική ψυχολόγος Nancy Irwin. «Αν πείτε στο παιδί σας ότι είναι ντροπαλό, υπέρβαρο, αργό, όπως ακριβώς ο πατέρας του, θα αποτελέσει μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.»
Αντίθετα: Δώστε έμφαση στα θετικά χαρακτηριστικά που θα θέλατε να έχει το παιδί σας: δημιουργικότητα, χιούμορ, εξυπνάδα, περιέργεια. Προσπαθήστε για τη βελτίωση του, αντί να το κατευθύνετε στην αποτυχία, προβάλλοντας τις αδυναμίες του.
«Δεν μπορείς…». Ενώ μπορείτε να είσαστε απόλυτα ειλικρινής ως γονέας, με το να πείτε στο μικρό σας ότι απλά δεν μπορεί να κάνει κάτι που προσπαθεί, το ακρωτηριάζετε. «Τα παιδιά έχουν ανάγκη οι γονείς τους να τα εκτιμούν», λέει η Tammy Gold, ειδικός στην ανατροφή παιδιών. «Μια προσβολή μπορεί να συντρίψει την αυτοεκτίμηση ενός παιδιού».
«Δεν μπορείς…». Ενώ μπορείτε να είσαστε απόλυτα ειλικρινής ως γονέας, με το να πείτε στο μικρό σας ότι απλά δεν μπορεί να κάνει κάτι που προσπαθεί, το ακρωτηριάζετε. «Τα παιδιά έχουν ανάγκη οι γονείς τους να τα εκτιμούν», λέει η Tammy Gold, ειδικός στην ανατροφή παιδιών. «Μια προσβολή μπορεί να συντρίψει την αυτοεκτίμηση ενός παιδιού».
Αντίθετα: Να είστε αυστηροί μόνο όταν η ασφάλεια του παιδιού σας, λόγω της συμπεριφοράς του, είναι σε κίνδυνο. Σε κάθε άλλη περίπτωση, είναι σημαντικό να το προτρέπετε να επιχειρεί και να εξερευνά.
«Ποτέ» Ο οικογενειακός ψυχολόγος Edie Raether παίρνει μια σκληρή γραμμή απέναντι στην αρνητική ανατροφή των παιδιών. «Ποτέ μην λέτε ποτέ! Αυτός είναι ο πιο σημαντικός κανόνας, διότι όλοι έχουμε ανάγκη να ζούμε με δυνατότητες.»
«Ποτέ» Ο οικογενειακός ψυχολόγος Edie Raether παίρνει μια σκληρή γραμμή απέναντι στην αρνητική ανατροφή των παιδιών. «Ποτέ μην λέτε ποτέ! Αυτός είναι ο πιο σημαντικός κανόνας, διότι όλοι έχουμε ανάγκη να ζούμε με δυνατότητες.»
Αντίθετα: Δώστε στο παιδί σας επιλογές. Για παράδειγμα, αν θέλει να κάνει αγώνες με το ποδήλατο και νομίζετε ότι είναι πολύ επικίνδυνο, προτείνετε του μερικά άλλα αθλήματα ή δραστηριότητες που θα μπορούσε να προσπαθήσει αντί για αυτό.
«Θα σε σκοτώσω!» Όλοι δυστυχώς έχουμε μια στιγμή αδυναμίας, που λέξεις σαν κι’αυτές ξεγλιστρούν από το στόμα μας. Πάντως, το να χρησιμοποιούμε βίαιες απειλές – είτε αστειευόμενοι ή όχι – δεν είναι ποτέ σωστό, σύμφωνα με την κοινωνική λειτουργό Devra Renner Gordon .
«Θα σε σκοτώσω!» Όλοι δυστυχώς έχουμε μια στιγμή αδυναμίας, που λέξεις σαν κι’αυτές ξεγλιστρούν από το στόμα μας. Πάντως, το να χρησιμοποιούμε βίαιες απειλές – είτε αστειευόμενοι ή όχι – δεν είναι ποτέ σωστό, σύμφωνα με την κοινωνική λειτουργό Devra Renner Gordon .
Αντίθετα: Δώστε προσοχή στο πώς αυτό που λέτε γίνεται αντιληπτό από το παιδί σας. Είχατε χρόνια για να καταλάβετε το σαρκασμό και τον τόνο της φωνής. Το μικρό σας, όμως; Όχι τόσο πολύ. Αντί για βίαιες, τρομοκρατικές απειλές, δοκιμάστε την πραγματική, υγιή πειθαρχία.
«Είσαι ο λόγος…». Εκτός αν πρόκειται να ολοκληρώσετε αυτήν την πρόταση με μια θετική δήλωση, μην την ξεκινήσετε καθόλου. Μην παίζετε το παιχνίδι του καταλογισμού ευθυνών.
«Αυτού του είδους οι παρατηρήσεις καταστρέφουν την αίσθηση της άνευ όρων αγάπης για το παιδί, και το επιβαρύνουν με άδικο φταίξιμο για τα θέματα που αντιμετωπίζετε εσείς ως ενήλικες, δημιουργώντας του ανασφάλεια και καταστρέφοντας την αυτοπεποίθηση του», προειδοποιεί η παιδοψυχίατρος Tia Horner.
«Είσαι ο λόγος…». Εκτός αν πρόκειται να ολοκληρώσετε αυτήν την πρόταση με μια θετική δήλωση, μην την ξεκινήσετε καθόλου. Μην παίζετε το παιχνίδι του καταλογισμού ευθυνών.
«Αυτού του είδους οι παρατηρήσεις καταστρέφουν την αίσθηση της άνευ όρων αγάπης για το παιδί, και το επιβαρύνουν με άδικο φταίξιμο για τα θέματα που αντιμετωπίζετε εσείς ως ενήλικες, δημιουργώντας του ανασφάλεια και καταστρέφοντας την αυτοπεποίθηση του», προειδοποιεί η παιδοψυχίατρος Tia Horner.
Αντίθετα: Πάρτε την ευθύνη για τα δικά σας προβλήματα ως ενήλικας. Το παιδί σας δεν φταίει για ένα άδειο τραπεζικό λογαριασμό ή για ένα κακό διαζύγιο. Θα πρέπει να το μεγαλώνετε με λατρεία και όχι κάνοντάς το να νιώθει ενοχές.
«Σταμάτα να κάνεις σαν μωρό». Όταν το 5χρονό σας ξεσπά μέσα στο super market, είναι δελεαστικό να το επαναφέρετε σε τάξη θυμίζοντάς του ότι είναι ένα «μεγάλο παιδί», σε μια προσπάθεια να το κάνετε να σταματήσει. Το να το γελοιοποιήσετε ή να το προσβάλλετε όμως, δεν θα βοηθήσει σε τίποτα.
Αντίθετα: Η σχολική ψυχολόγος Tina Feigal έχει μια καλύτερη ιδέα. «Αναζητήστε την αιτία που κάνει το παιδί σας να στρεσάρετε και να ξεσπά και προσπαθήστε να το ανακουφίστε. Μην κατηγορείτε το παιδί, διότι δεν το κάνει σκόπιμα».
«Μακάρι να ήσουν περισσότερο σαν τον αδελφό σου». «Η φράση από την παιδική ηλικία που στοιχειώνει τους περισσότερους ενήλικες είναι να αισθάνονται ανεπιθύμητοι», αποκαλύπτει η Julie Gurner, κλινική ψυχολόγος που ειδικεύεται σε θέματα ψυχοπαθολογίας ενηλίκων.
«Μακάρι να ήσουν περισσότερο σαν τον αδελφό σου». «Η φράση από την παιδική ηλικία που στοιχειώνει τους περισσότερους ενήλικες είναι να αισθάνονται ανεπιθύμητοι», αποκαλύπτει η Julie Gurner, κλινική ψυχολόγος που ειδικεύεται σε θέματα ψυχοπαθολογίας ενηλίκων.
Αντίθετα: Προσφέρετε στο παιδί σας την ασφάλεια του να ξέρει ότι το αγαπάτε ως άτομο. Ακόμα κι αν αυτό αντιδρά άκομψα ή έχει απρεπή συμπεριφορά, αντιμετωπίστε το ζήτημα κατά περίπτωση, μην προβάλετε προτίμησή.
«Είμαι απογοητευμένος με εσένα». Αυτά τα λόγια μπορεί να είναι απολύτως καταστροφικά για την εύθραυστη εμπιστοσύνη ενός παιδιού . Τα παιδιά δεν θέλουν τίποτα περισσότερο από την έγκριση των γονέων τους ή την αναγνώριση τους όταν κάνουν μια καλή δουλειά.
Αντίθετα: Η κλινική ψυχολόγος Jennifer Powell – Lunder προτείνει μια άλλη μέθοδο για να εκφράσετε την απογοήτευση σας: Προσπαθήστε να πείτε: «Είμαι απογοητευμένος με την επιλογή σου» ή «συνήθως κάνεις καλύτερες επιλογές, τι νομίζεις ότι συνέβη αυτή τη φορά;». Δείχνει ότι, ενώ είστε απογοητευμένοι με την κακή συμπεριφορά του, εξακολουθείτε να αγαπάτε το παιδί σας άνευ όρων.
«Είσαι κακό παιδί!». Όταν το μικρό σας κάνει αταξίες, η ‘ετικέτα» αυτή μπορεί να βγει από το στόμα σας, χωρίς καν να το καταλάβετε. «Η συμπεριφορά του μπορεί πράγματι να είναι κακή, ή η επιλογή που έκανε να ήταν κακή, αλλά το παιδί σας δεν είναι κακό. Θα πρέπει να καταλάβετε τη διαφορά, και το ίδιο να κάνει και το παιδί σας», προειδοποιεί η θεραπεύτρια Lori Freson.
«Είσαι κακό παιδί!». Όταν το μικρό σας κάνει αταξίες, η ‘ετικέτα» αυτή μπορεί να βγει από το στόμα σας, χωρίς καν να το καταλάβετε. «Η συμπεριφορά του μπορεί πράγματι να είναι κακή, ή η επιλογή που έκανε να ήταν κακή, αλλά το παιδί σας δεν είναι κακό. Θα πρέπει να καταλάβετε τη διαφορά, και το ίδιο να κάνει και το παιδί σας», προειδοποιεί η θεραπεύτρια Lori Freson.
Αντίθετα: Αντιμετωπίστε τη συμπεριφορά, και όχι το παιδί σας. Αν έχει ένα ξέσπασμα στη βιβλιοθήκη, εξηγήστε του ότι το να κάνει θόρυβο στη βιβλιοθήκη δεν είναι μια καλή επιλογή, όχι ότι είναι εγγενώς κακό επειδή κάνει φασαρία.
Δεν υπάρχει κανένας τέλειος γονιός σε ολόκληρο τον πλανήτη, που να μην χάνει την ψυχραιμία του. Και ενώ είναι ως ένα σημείο λογικό να αισθάνεστε ενοχλημένοι, θυμωμένοι, κουρασμένοι, απογοητευμένοι ή αναστατωμένοι με το παιδί σας, το σημαντικό είναι να ξέρετε τι να μην πείτε στο παιδί σας. Φυσικά, ακόμα κι αν κάνετε ένα λάθος, μια συγγνώμη και μια αγκαλιά βοηθούν το παιδί σας να αισθανθεί ότι το αγαπάτε και το υποστηρίζετε.