Ένα παιδί που ωρύεται, που κλαίει, που φωνάζει και που δεν σταματάει μέχρι να γίνει το δικό του μπορεί εύκολα να παρομοιαστεί με έναν μαινόμενο (αλλά πολύ πιο όμορφο και χαριτωμένο) ταύρο. Εκείνη τη στιγμή, εμείς, απελπισμένοι και εξαντλημένοι, μπορεί να πέσουμε σε αυτοσχέδιες παγίδες και, αντί να καταφέρουμε να κάνουμε το παιδί να συνετιστεί, στην πραγματικότητα, κάνουμε το αντίθετο. Ποια είναι, λοιπόν, τα λάθη που κάνουμε όταν προσπαθούμε να κάνουμε τα μικρά μας να μας ακούσουν;
«Σταμάτα»: Μια επιθετική εντολή
Θα ρωτήσετε (εύλογα), αν δεν πούμε στο παιδί να σταματήσει εκείνη την ώρα που έχει βγει εκτός εαυτού, τι θα του πούμε; Αυτή η απειλητική προστακτική, όμως, κρύβει μέσα της και μία παγίδα. Το παιδί σκέφτεται «Και τι θα γίνει αν δεν σταματήσω;». Έτσι, συνεχίζει, εσείς φτάνετε στα όριά σας και μετά δεν ξέρετε πώς να μαζέψετε τα ασυμμάζευτα.
Θα ρωτήσετε (εύλογα), αν δεν πούμε στο παιδί να σταματήσει εκείνη την ώρα που έχει βγει εκτός εαυτού, τι θα του πούμε; Αυτή η απειλητική προστακτική, όμως, κρύβει μέσα της και μία παγίδα. Το παιδί σκέφτεται «Και τι θα γίνει αν δεν σταματήσω;». Έτσι, συνεχίζει, εσείς φτάνετε στα όριά σας και μετά δεν ξέρετε πώς να μαζέψετε τα ασυμμάζευτα.
«Αν δεν σταματήσεις, θα φύγουμε»: Μια ανούσια απειλή
Αυτό που συχνά δεν καταλαβαίνουμε είναι πως, όταν τα παιδιά δεν συμπεριφέρονται σωστά σε ένα πάρτι, μια γιορτή, μια επίσκεψη (ειδικά αν δεν έχουν συνομήλικα παιδιά να παίξουν), είναι πολύ πιθανό να θέλουν όντως να φύγουν και μ’ αυτόν τον τρόπο εκφράζουν την αγανάκτηση και την κούρασή τους. Σε αυτή την περίπτωση, λοιπόν, αν εφαρμόσετε την απειλή σας, το παιδί κερδίζει (δεν τιμωρείται αφού αυτό ήθελε) ενώ αν τελικά δεν την κάνετε πράξη, του δείχνετε ότι ο λόγος σας δεν έχει αξία και έτσι χάνετε την εμπιστοσύνη του.
Η δωροδοκία του «Αν δεν σταματήσεις τώρα, δεν θα σου πάρω παγωτό»
Αρκετοί γονείς θα πουν ότι αυτός είναι ίσως ο πιο πετυχημένος τρόπος να κάνεις ένα παιδί να σε ακούσει: προσφέροντάς του κάτι που λαχταρά πολύ σε αντάλλαγμα για την καλή του συμπεριφορά. Μιλάμε, όμως, για επιβράβευση ή δωροδοκία;
Μ’ αυτόν τον τρόπο, το μικρό σας μαθαίνει ότι για να κερδίσει κάτι, αρκεί να κάνει φασαρία, να φωνάξει και να σας εκνευρίσει και μετά να συνετιστεί σύμφωνα με τις υποδείξεις σας, έτσι ώστε να φτάσει στον επιθυμητό στόχο.
Η δωροδοκία του «Αν δεν σταματήσεις τώρα, δεν θα σου πάρω παγωτό»
Αρκετοί γονείς θα πουν ότι αυτός είναι ίσως ο πιο πετυχημένος τρόπος να κάνεις ένα παιδί να σε ακούσει: προσφέροντάς του κάτι που λαχταρά πολύ σε αντάλλαγμα για την καλή του συμπεριφορά. Μιλάμε, όμως, για επιβράβευση ή δωροδοκία;
Μ’ αυτόν τον τρόπο, το μικρό σας μαθαίνει ότι για να κερδίσει κάτι, αρκεί να κάνει φασαρία, να φωνάξει και να σας εκνευρίσει και μετά να συνετιστεί σύμφωνα με τις υποδείξεις σας, έτσι ώστε να φτάσει στον επιθυμητό στόχο.
Η τιμωρία του «Πήγαινε στο δωμάτιό σου και σκέψου τι έκανες»
Όταν στέλνουμε ένα παιδί στο δωμάτιό του για να σκεφτεί το πώς συμπεριφέρθηκε, το πιθανότερο είναι ότι σκέφτεται αλλά πράγματα, όπως… «Με ποια κούκλα να παίξω;», ή «Πού είναι το μπλοκ ζωγραφικής;». Με δύο λόγια, όταν το στέλνετε στο δωμάτιό του να ξέρετε ότι μάλλον το έχει ρίξει στο παιχνίδι παρά στον… διαλογισμό.
Η «τιμωρία» αυτή (ουσιαστικά δεν είναι τιμωρία) δεν έχει αντίκρισμα. Πιο εποικοδομητικό είναι έστω να προσπαθήσετε να μιλήσετε στο παιδί αφού ηρεμήσετε και οι δύο και τα πνεύματα καταλαγιάσουν.
Η σύγκριση του «Ο αδερφός σου δεν είναι τόσο ζωηρό παιδί»
Το ‘χουμε πει, το ‘χουμε ξαναπεί και θα το λέμε συνέχεια. Η σύγκριση με άλλα παιδιά, αδέρφια, φίλους, συμμαθητές δεν είναι ο σωστός τρόπος να κάνετε το μικρό σας να σας ακούσει. Πιο πιθανό είναι ότι θα το κάνετε να νιώσει άσχημα, να γεμίσει ενοχές που δεν φτάνει τις προσδοκίες σας και να κατηγορεί τον εαυτό του. Η ζήλεια, φυσικά, ανάμεσα στους δύο… ανταγωνιστές είναι δεδομένη, γι’ αυτό και θα πρέπει να σας προβληματίσει. Να θυμάστε ότι όλα τα παιδιά είναι ξεχωριστά και ότι χρειάζονται διαφορετικό τρόπο προσέγγισης.
Η «τιμωρία» αυτή (ουσιαστικά δεν είναι τιμωρία) δεν έχει αντίκρισμα. Πιο εποικοδομητικό είναι έστω να προσπαθήσετε να μιλήσετε στο παιδί αφού ηρεμήσετε και οι δύο και τα πνεύματα καταλαγιάσουν.
Η σύγκριση του «Ο αδερφός σου δεν είναι τόσο ζωηρό παιδί»
Το ‘χουμε πει, το ‘χουμε ξαναπεί και θα το λέμε συνέχεια. Η σύγκριση με άλλα παιδιά, αδέρφια, φίλους, συμμαθητές δεν είναι ο σωστός τρόπος να κάνετε το μικρό σας να σας ακούσει. Πιο πιθανό είναι ότι θα το κάνετε να νιώσει άσχημα, να γεμίσει ενοχές που δεν φτάνει τις προσδοκίες σας και να κατηγορεί τον εαυτό του. Η ζήλεια, φυσικά, ανάμεσα στους δύο… ανταγωνιστές είναι δεδομένη, γι’ αυτό και θα πρέπει να σας προβληματίσει. Να θυμάστε ότι όλα τα παιδιά είναι ξεχωριστά και ότι χρειάζονται διαφορετικό τρόπο προσέγγισης.
*Μέρος των πληροφοριών προέρχεται από το yourtango.com, http://www.mama365.gr