Ένας οδηγός για τους μαθητές
Οι ικανοί
αναγνώστες, όταν διαβάζουν:
— Παρακολουθούν την κατανόησή τους
— Όταν αποτυγχάνουν να κατανοήσουν το
νόημα του κειμένου, καταφεύγουν αυτόματα στην χρήση διορθωτικών στρατηγικών.
— Χρησιμοποιούν τα υπάρχοντα γνωστικά
σχήματα και παράλληλα διαμορφώνουν νέα σχήματα που συνδυάζουν παλιές
πληροφορίες με το νέο υλικό.
— Επιβεβαιώνουν ή διαψεύδουν τις
υποθέσεις και προσδοκίες τους σε σχέση με τη νοηματική εξέλιξη του κειμένου,
χρησιμοποιώντας τις γνωστικές στρατηγικές.
— Θέτουν ερωτήματα στον εαυτό τους
ασυναίσθητα.
Υποβοήθηση της
κατανόησης σε τρία στάδια: πριν, κατά
και μετά την ανάγνωση
Πριν την ανάγνωση:
τι ερωτήσεις μπορώ να κάνω στον εαυτό μου που θα με βοηθήσουν να κατανοήσω το
κείμενο;
Τι ξέρω ήδη;
— Αναρωτιέμαι αν…
— Τι χρειάζεται να μάθω;
Κατά την διάρκεια
της ανάγνωσης: διατύπωση ερωτήσεων
Τι ερωτήσεις μπορώ να κάνω στον εαυτό
μου καθώς διαβάζω αυτό το κείμενο που θα μπορούσαν να με βοηθήσουν να το
καταλάβω;
— Πώς αυτή η πληροφορία συνδέεται με
αυτά που ξέρω ήδη;
— Τι λέει ο συγγραφέας για…;
— Τι εννοεί ο συγγραφέας λέγοντας…;
— Εξακολουθώ να χρειάζομαι απάντηση
στην ερώτηση…
Κατά την διάρκεια
της ανάγνωσης: κατανόηση κειμένου
Σε ένα δύσκολο σημείο του κειμένου:
— Σταματώ για να σκεφτώ για…
— Κοιτάζω πιο προσεκτικά το/τα…
— Σπάω το κείμενο σε κομμάτια
— Συνοψίζω καθώς διαβάζω
— Συζητώ αυτά που έχω διαβάσει
Κατά την διάρκεια της ανάγνωσης: διατύπωση
λογικών υποθέσεων
Πώς μπορώ να καταλάβω πληροφορίες που
δεν διατυπώνονται ξεκάθαρα;
— Με βάση αυτά που έχω μόλις διαβάσει,
διαπιστώνω ότι…
— Τα στοιχεία που υποστηρίζουν την
διαπίστωσή μου είναι…
— Τώρα μπορώ να συμπεράνω ότι…
— Νομίζω ότι…επειδή…
Κατά την διάρκεια
της ανάγνωσης: δημιουργία νοερών εικόνων
Για να καταλάβω καλύτερα καθώς
διάβαζα…
— Φανταζόμουνα με τι… έμοιαζε
— Δημιούργησα μια νοητική εικόνα του…
— Χρησιμοποίησα εικόνες για να με
βοηθήσουν να…
Κατά την διάρκεια
της ανάγνωσης: δημιουργία συνδέσεων
Πώς μπορώ να χρησιμοποιήσω αυτά που
ξέρω ήδη για να με βοηθήσουν να κατανοήσω το κείμενο;
— Ήδη ξέρω για…
— Το κείμενο μου θυμίζει…
— Αυτό είναι ανάλογο με…
— Αυτό το κείμενο διαφέρει από… επειδή…
Αυτό το κείμενο με έκανε να σκεφτώ για…
Κατά την διάρκεια
της ανάγνωσης Όταν φτάνω σε μια άγνωστη λέξη…
— Κοιτάζω τις φωτογραφίες, τα
διαγράμματα ή τους πίνακες
— Χρησιμοποιώ τα συμφραζόμενα και άλλα
στοιχεία του κειμένου
— Την παραλείπω και επιστρέφω αργότερα
— Σταματώ και κάνω ερωτήσεις
Κατά την διάρκεια της ανάγνωσης:
δημιουργία σημειώσεων
Για να κρατήσω καλές σημειώσεις:
— Ψάχνω τις κύριες ιδέες
— Χρησιμοποιώ λέξεις που καταλαβαίνω
— Περιορίζω τον αριθμό των λέξεων –
επαναδιατυπώνω, σβήνω, συνθέτω
— Οργανώνω με βάση τις επικεφαλίδες
— Χρησιμοποιώ σύμβολα, χρώματα και
ιστούς αράχνης για την οργάνωση
— Κάνω ανασκόπηση, προσθέτω και
επανεξετάζω
—
Μετά την ανάγνωση
Τι ερωτήσεις μπορώ να κάνω που θα με
βοηθήσουν να καταλάβω καλύτερα αυτό το κείμενο;
— Τι εννοεί ο συγγραφέας λέγοντας…;
— Τι έμαθα;
— Αναρωτιέμαι αν…
Μετά την ανάγνωση: εξεύρεση της
κύριας ιδέας
Ποια/ποιες είναι η/οι κύρια/ες ιδέα/ες;
— Το πιο σημαντικό πράγμα που θυμάμαι
από το κείμενο είναι…
— Το κύριο μήνυμα του κειμένου είναι…
— Το κείμενο μιλούσε κυρίως για…
— Λέξεις και χαρακτηριστικά του
κειμένου που με βοήθησαν να το καταλάβω ήταν…
Μετά την ανάγνωση:
σκέψεις πάνω στο κείμενο
Πώς θα συνθέσω όλα τα επιμέρους;
— Το μήνυμα αυτού του κειμένου είναι…
— Ο σκοπός αυτού του κειμένου είναι…
— Αυτές οι ιδέες συνδέονται με… επειδή…
— Αυτό το κείμενο μπορεί να δείχνει
προκατάληψη επειδή…
— Αυτό το κείμενο δεν ασχολείται με…