Η ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα) είναι μια από τις πιο συχνές συμπεριφορικές διαταραχές και η συχνότερη νευροαναπτυξιακή διαταραχή της παιδικής ηλικίας. Η αναλογία αγοριών προς κορίτσια κυμαίνεται από 3:1 έως 5:1.
Σύμφωνα με νεότερες επιστημονικές μελέτες, η σωματική δραστηριότητα φαίνεται να είναι μια πολλά υποσχόμενη παρεμβατική μέθοδος για την ΔΕΠΥ με οφέλη στην υγεία των παιδιών, στις σχολικές επιδόσεις, στην εγκεφαλική λειτουργία αλλά και στην συμπεριφορά των παιδιών. Η άσκηση όχι μόνο βοηθάει τα παιδιά να εκτονώσουν ενέργεια, αλλά επίσης μπορεί να βοηθήσει σε θέματα όπως στην έλλειψη συγκέντρωσης, στην παρορμητικότητα και στις ελλιπείς κοινωνικές δεξιότητες.
Τα oφέλη της άσκησης για παιδιά με ΔΕΠΥ
Μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν (Michigan State University – MSU) και του Πανεπιστημίου του Βερμόντ (University of Vermont) δείχνει, ότι η καθημερινή άσκσηση διάρκειας 30 λεπτών σε παιδιά με ΔΕΠΥ, συμβάλλει στη μείωση των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ στην τάξη και στο σπίτι.
Η καθηγήτρια ψυχολογίας Betsy Hoza του Πανεπιστημίου του Βερμόντ ηγήθηκε μιας ομάδας ειδικών που εξέτασε 17 παιδιά με ΔΕΠΥ, 5-8 ετών. Τα παιδιά συμμετείχαν σε30λεπτης διάρκειας μέτρια προς έντονη άσκηση, πχ. παίζοντας κυνηγητό πριν το σχολείο. Σύμφωνα με την Hoza, έπειτα από οκτώ εβδομάδες, η συμπεριφορά τους στην τάξη παρουσίασε βελτίωση. Επιπλέον, τα 2/3 των γονέων και δασκάλων δήλωσαν, ότι παρατήρησαν συνολική βελτίωση στη συμπεριφορά των παιδιών.
“Πρώιμες μελέτες δείχνουν, ότι η σωματική δραστηριότητα μπορεί να έχει θετική επίδραση στα παιδιά που πάσχουν από ΔΕΠΥ,” λέει ο Alan Smith, πρόεδρος του Τμήματος Κινησιολογίας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, ο οποίος διεξήγαγε την έρευνα μαζί με την καθηγήτρια ψυχολογίας Betsy Hoza.
«Αν και τα ευρήματά μας υποδεικνύουν, ότι όλοι οι συμμετέχοντες έδειξαν βελτιώσεις, τα παιδιά με ΔΕΠΥ που έκαναν 30λεπτη άσκηση ωφελήθηκαν σε μεγαλύτερο εύρος αποτελεσμάτων από αυτά που λάμβαναν καθιστικές δαστηριότητες.», είπε ο Smith.
Η άσκηση αυξάνει τη ροή αίματος προς τον εγκέφαλο. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στα παιδιά με ΔΕΠΥ μιας και μπορεί να έχουν μικρότερη ροή αίματος στα τμήματα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για τη σκέψη, τη σχεδίαση, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά. Επίσης, βελτιώνει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου σε τμήματα που σχετίζονται με τη συμπεριφορά και την προσοχή.
Ο Smith σημείωσε, ότι περαιτέρω έρευνες είναι απαραίτητες ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τη συχνότητα και την ποσότητα της σωματικής άσκησης που μπορεί να προσφέρει οφέλη στα παιδιά και πρόσθεσε ότι οι συνέπειες της άσκησης μπορεί να είναι διαφορετικές ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.
«Παρά το πλήθος των αναπάντητων ερωτημάτων, η σωματική δραστηριότητα φαίνεται να είναι μια πολλά υποσχόμενη παρεμβατική μέθοδος για την ΔΕΠΥ με γνωστά οφέλη στην υγεία συνολικά», είπε. “Αυτό δίνει στο σχολείο άλλον έναν καλό λόγο ώστε να ενσωματώσει την σωματική δραστηριότητα στο σχολικό καθημερινό πρόγραμμα.»
Ποιο είδος άσκησης είναι κατάλληλο για παιδιά με ΔΕΠΥ
Οι ειδικοί πιστεύουν, ότι τα ατομικά αθλήματα είναι πιο κατάλληλα για τα παιδιά με ΔΕΠΥ σε σχέση με τα ομαδικά. Τα ομαδικά αθλήματα που απαιτούν σωματική επαφή δεν είναι η κατάλληλη επιλογή εκτός κι αν στόχος είναι η κοινωνικοποίηση του παιδιού. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να τα καταφέρουν σε ατομικά αθλήματα, όπως είναι το ποδήλατο, η κολύμβηση, η άσκηση στη φύση ή μια απλή 20λεπτη βόλτα με τα πόδια στο πάρκο. Εξίσου καλές είναι οι πολεμικές τέχνες που προσφέρουν εξαιρετικά δομημένες δεξιότητες που αναπτύσσουν πειθαρχία και ενισχύουν τις δεξιότητες προσοχής, συντονισμού και αλληλουχίας των κινήσεων σε παιδιά με ΔΕΠΥ.
Τα ομαδικά αθλήματα βοηθούν τα παιδιά με ΔΕΠΥ να συγκεντρωθούν πιο εύκολα. Παράλληλα, αθλήματα που απαιτούν απομνημόνευση κινητικών προτύπων και αλληλουχία κινήσεων βοηθούν ένα παιδί με ΔΕΠΥ να εστιάσει την προσοχή του, στις επαναλαμβανόμενες τεχνικές. Σημαντικός παράγοντας είναι η ηλικία και το φύλο του παιδιού, ώστε να καθορίσουμε ακριβώς τη συχνότητα και η ποσότητα της σωματικής δραστηριότητας που επιδρά θετικά στα συμπτώματά της ΔΕΠΥ.
Ωστόσο, είτε διαλέξουν ατομικό είτε ομαδικό άθλημα τα παιδιά, είναι αναγκαία η ύπαρξη ενός γυμναστή με γνώσεις πάνω στη ΔΕΠΥ που θα κάνει τις απαραίτητες προσαρμογές και τροποποιήσεις για να μπορεί ένα παιδί με ΔΕΠΥ να συμμετέχει.