Όταν τα παιδιά κάνουν κακές σκέψεις νιώθουν ενοχές. Αυτές οι κακές σκέψεις μπορεί να είναι αρνητικοί χαρακτηρισμοί π.χ. Να σκεφτούν ότι ένας οικογενειακός φίλος είναι «χοντρούλης» ή «ρυτιδιασμένος.» Μερικές φορές είναι σεξουαλικής φύσεως π.χ. Μπορεί να φαντάζονται ένα συμμαθητή τους γυμνό ή βίαιες π.χ. Να νομίζουν ότι θέλουν να σκοτώσουν τη μητέρα τους.
Τα παιδιά αισθάνονται την ανάγκη να ομολογήσουν όλες αυτές τις σκέψεις. Όσο προσπαθούν να ελέγξουν τις σκέψεις τους τόσο περισσότερο έρχονται στην επιφάνεια. Ανησυχούν, σαν να συμβαίνει κάτι λάθος με αυτά και ζητούν επανειλημμένα την επιβεβαίωση ότι όλα είναι εντάξει.
Τα παιδιά μπορεί να είναι αναστατωμένα εξαιτίας αυτών των σκέψεων δίχως όλα να νιώθουν την ανάγκη να το μοιραστούν με τους γονείς τους. Όταν όμως το κάνουν τότε η συνεχής εξομολόγηση και τα αιτήματα επιβεβαίωσης μπορεί να είναι πολύ αγχωτικά και για τους γονείς.
Γιατί τα παιδιά ανησυχούν για τις »κακές σκέψεις» και αισθάνονται την ανάγκη να τις ομολογήσουν; Τι μπορείτε να κάνετε ως γονείς για να τα βοηθήσετε; Τι δείχνουν αυτές οι σκέψεις για τα ίδια τα παιδιά;
Όλοι έχουμε τυχαίες σκέψεις που πιστεύουμε ότι είναι κακές, όπως τα παιδιά. Μπορεί να θεωρήσουμε ότι η συγκεκριμένη σκέψη ήταν περίεργη, ανάρμοστη όμως δεν θα εστιάσουμε σε αυτή και γρήγορα θα την ξεχάσουμε. Αντίθετα τα παιδιά δε μπορούν να αναγνωρίσουν τις σκέψεις τους ως ανούσιες και να προχωρήσουν παρακάτω παρά αξιολογούν τον εαυτό τους βάσει αυτών π.χ. “Για να έχω αυτή τη σκέψη σημαίνει ότι είμαι κακός”. Για αυτό το λόγο επιζητούν την επιβεβαίωση από τους γονείς τους ότι όλα είναι εντάξει ώστε να καθησυχαστούν.
Γιατί κάποιες σκέψεις επιμένουν;Οι σκέψεις συχνά προέρχονται από τις συναισθηματικές καταστάσεις που βιώνουμε. Για παράδειγμα, όταν είμαι ευτυχής είναι πιο πιθανό να κάνω χαρούμενες σκέψεις, όταν είμαι φοβισμένος είναι πιο πιθανό να κάνω τρομακτικές σκέψεις, όταν είμαι πεινασμένος είναι πιο πιθανό να σκέφτομαι το φαγητό, όταν αγχώνομαι ή θυμώνω μπορεί να φαντάζομαι να συμβαίνουν αρνητικά πράγματα στο άτομο που ενεργοποίησε αυτά τα συναισθήματα. Το τί τα παιδιά θεωρούν «κακό» εξαρτάται από την κουλτούρα και από αυτά που έχουν διδαχθεί. Για παράδειγμα σε θρησκόληπτες οικογένειες τα παιδιά ανησυχούν για »κακές σκέψεις» που μπορεί να προσβάλλουν το Θεό.
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να διαχειριστούν τις »κακές σκέψεις»;Χρειάζεται να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναγνωρίσουν ότι οι σκέψεις τους είναι μονάχα σκέψεις.
Αν μια σκέψη είναι καλή ή κακή δε σημαίνει απαραίτητα ότι αντιστοιχεί και στην πραγματικότητα. Μια κακή σκέψη δε σημαίνει ότι είναι κανείς ένα κακό άτομο παρά είναι μια σκέψη. Βάσει της γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας τα παιδιά διδάσκονται να εντοπίσουν τις έμμονες ιδέες τους και να τις θεωρήσουν ξεχωριστές από τον εαυτό τους.
Για να σταματήσει ο φαύλος κύκλος της επιβεβαίωσης χρειάζεται να μάθουν να αποδέχονται το άγχος που βιώνουν εκείνη τη στιγμή παρατηρώντας σταδιακά ότι αυτό εξασθενεί. Εάν παρόλα αυτά οι κακές σκέψεις παρεμβαίνουν έντονα στη λειτουργικότητα του παιδιού τότε αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι μιας υποκείμενης διαταραχής άγχους που χρειάζεται η επαφή με τον ειδικό.
Περισσότερα θέματα για γονείς εδώ.