Η μεγάλη αγωνία των γονιών είναι τα παιδιά τους να γεννηθούν γερά και έξυπνα. Κι ενώ έως πρόσφατα επικρατούσε η άποψη ότι «έξυπνος δε γίνεσαι, γεννιέσαι», έρχεται η επιστήμη και οι διάφορες μελέτες να επιβεβαιώσουν ακριβώς το αντίθετο. Υπάρχουν πολλά «όπλα» στα χέρια των γονιών που χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα και τη σωστή στιγμή, μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ευφυΐα (ή το δείκτη νοημοσύνης) των παιδιών τους, ώστε να τους εξασφαλίσουν μια καλύτερη παιδική, αλλά και ενήλικη ζωή.
Το α και το ω η σωστή διατροφή
Ο στόχος προς την ανάπτυξη ενός υγιούς εγκεφάλου ξεκινάει από την πρώτη κιόλας μέρα της ζωής ενός παιδιού μέσω του θηλασμού. Έχει αποδειχθεί ότι όσα παιδιά έχουν θηλάσει παρουσιάζουν καλύτερες επιδόσεις στις βασικές δεξιότητες της γραφής, της ανάγνωσης και των μαθηματικών προβλημάτων αργότερα γιατί το μητρικό γάλα περιέχει κάποιες θρεπτικές ουσίες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Στη συνέχεια, το παιδί μεγαλώνει και αρχίζει να καταναλώνει κανονική τροφή. Μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή διδάσκεται από τα πρώτα χρόνια της ζωής του ανθρώπου και έτσι του γίνεται ευκολότερα τρόπος ζωής. Υπάρχουν τρόφιμα με τέτοια θρεπτικά συστατικά που συμβάλλουν θεαματικά στην ανάπτυξη και τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου. Το σχολείο, τα μαθήματα, η καλή απόδοση, οι εξωσχολικές δραστηριότητες απαιτούν από τα σημερινά παιδιά να βρίσκονται μονίμως σε εγρήγορση καταβάλλοντας συνεχή προσπάθεια. Η φτωχή σε θρεπτικές ουσίες διατροφή, όπως το πρόχειρο φαγητό, εξασθενεί γρήγορα τον οργανισμό, μειώνει την απόδοσή τους κι αν γίνει τρόπος ζωής από νωρίς και δεν αποτελέσει απλά εξαίρεση στον κανόνα, μπορεί να θεωρηθεί αιτία χαμηλού δείκτη νοημοσύνης.
Διάβασμα, αθλητισμός, μουσική
Ένα παιδί που διαβάζει εξωσχολικά βιβλία, ανάλογα φυσικά του νοητικού του επιπέδου (δεν μπορούμε να απαιτήσουμε από ένα 10χρονο να διαβάσει Φρόυντ ή Κοέλιο), μαθαίνει μουσική και ασχολείται με κάποιο άθλημα από μικρή ηλικία είναι βέβαιο ότι θα διαμορφώσει έναν υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης σε σχέση με συνομηλίκους του που δεν απολαμβάνουν παρόμοιες εμπειρίες.
- Το διάβασμα βοηθά το παιδί να αποκτήσει γενικές γνώσεις, να σκέφτεται μεθοδικά, διευρύνει τη φαντασία και τους γνωστικούς του ορίζοντες και ενισχύει την ταχύτητα αντίληψής του. Κοινώς, το παιδί που διαβάζει «στροφάρει» καλύτερα στην ενήλικη ζωή, όταν θα κληθεί να λύσει σημαντικότερα και πολυπλοκότερα προβλήματα.
- Η συστηματκή άθληση δε συμβάλλει μόνο στην καλή φυσική κατάσταση, την αύξηση της αντοχής και της δύναμης, αλλά και στην καλύτερη εγκεφαλική λειτουργία. Κι αυτό γιατί ακόμα κι αν δεν πρόκειται για πνευματική δραστηριότητα, η εκμάθηση ενός αθλήματος, η κατάκτηση ενός στόχου απαιτούν την ανάμειξη του εγκεφάλου, την προσήλωση, τη νευρομυική συναρμογή (η συνεργασία του νευρικού συστήματος με τους μύες) και τη λειτουργία της μνήμης.
- Η μουσική, η ενασχόληση με κάποιο μουσικό όργανο και η έκθεση σε μουσικά ερεθίσματα και μελωδίες ενεργοποιεί κι αυτή τους μηχανισμούς εκμάθησης, προάγουν τη συγκροτημένη σκέψη και ανεβάζουν το IQ.
Παιχνίδι, παρέες και συναισθηματική υποστήριξη
Τίποτα από τα παραπάνω δε θα έχει αποτέλεσμα αν το παιδί δε λαμβάνει συναισθηματική στήριξη και δε νιώσει ασφάλεια μέσα στο σπίτι του. Δεν είναι τυχαίο το ότι παιδιά που έχουν μεγαλώσει σε ένα διαταραγμένο οικογενειακό περιβάλλον με γονείς που αδιαφορούσαν, παρουσιάζουν ψυχολογικά προβλήματα στην ενήλικη ζωή που μόνο με τη βοήθεια ειδικού θα μπορούσαν να λυθούν.
Όταν το παιδί περνάει καλά στο περιβάλλον του σπιτιού του και κατ’ επέκταση του σχολείου αναπτύσσει και έναν υγιή εγκέφαλο. Το παιχνίδι, είτε πρόκειται για την παιδική χαρά, είτε για κάποιο επιτραπέζιο, ακόμα και για κάποιο ηλεκτρονικό, είναι ωφέλιμο στην όλη διαδικασία. Το παιδί έχει ανάγκη από ελεύθερο χρόνο κι αν του απαγορευτεί το παιχνίδι, μπορεί να γίνει νευρικό, ανυπάκουο, ενώ δε θα μπορεί να αποδίδει καλά και στο σχολείο.
Ιδίαιτερα τα παιχνίδια που απαιτούν στρατηγική σκέψη ή γνώσεις συμβάλλουν στο να αναπτύξει το παιδί οργανωτικές ικανότητες, αποφασιστικότητα και ικανότητες ένταξης σε μια ομάδα. Σταυρόλεξα, σκάκι, σπαζοκεφαλιές, παιχνίδια που απαιτούν συναρμολόγηση, παζλ, προβλήματα που εξασκούν τις αριθμητικές γνώσεις μέσα από τη μορφή παιχνιδιού, είναι άριστες εναλλακτικές που συμβάλλουν στην όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη ανάπτυξη του εγκεφάλου.