Θυμός-Επιθετικότητα-Παραβατική Συμπεριφορά μαθητών με διαταραχή Θ.Ε.ΠΑ.
Διαταραχή Εναντίωσης – Πρόκλησης/ Διαταραχή Διαγωγής / Διαταραχή Συμπεριφοράς είναι μερικοί από τους όρους που απευθύνονται σε περιστατικά Θυμού, επιθετικότητας, & παραβατικής συμπεριφοράς στα σχολεία μας.
Παιδιά που μπορούν να παρουσιάσουν τέτοιες συμπεριφορές είναι:
- Παιδιά τυπικής ανάπτυξης με σωματικά, κοινωνικά και ψυχολογικά προβλήματα.
- Παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού.
- Παιδιά με νοητική υστέρηση .
- Παιδιά με διάσπαση προσοχής, & Υπερκινητικότητα .
Ο όρος που θα μπορούσαμε να υιοθετήσουμε είναι διαταραχές Θ.Ε.ΠΑ. (Θυμός, επιθετικότητα, & παραβατική συμπεριφορά) και τα παιδιά, μαθητές με διαταραχή Θ.Ε.ΠΑ. γιατί :
Το πρώτο στάδιο σε ένα μαθητή που «ενοχλείται» από κάτι είναι ο ΘΥΜΟΣ.
Αν ο μαθητής δεν μπορεί να διαχειριστεί τον θυμό του, να τον εκφράσει, πολύ πιθανό θα περάσει στο δεύτερο στάδιο που είναι η ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ, λεκτική ή σωματική.
Το τρίτο στάδιο είναι η γενίκευση και η επανάληψη της προηγούμενης συμπεριφοράς σε ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΗ συμπεριφορά που θα κατευθυνθεί στους συμμαθητές του, στους εκπαιδευτικούς του , το οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον.
Το πρώτο στάδιο σε ένα μαθητή που «ενοχλείται» από κάτι είναι ο ΘΥΜΟΣ.
Αν ο μαθητής δεν μπορεί να διαχειριστεί τον θυμό του, να τον εκφράσει, πολύ πιθανό θα περάσει στο δεύτερο στάδιο που είναι η ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ, λεκτική ή σωματική.
Το τρίτο στάδιο είναι η γενίκευση και η επανάληψη της προηγούμενης συμπεριφοράς σε ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΗ συμπεριφορά που θα κατευθυνθεί στους συμμαθητές του, στους εκπαιδευτικούς του , το οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον.
Τις συμπεριφορές αυτές αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τα σχολεία μας και οι συγκρούσεις μεταξύ μαθητών , εκπαιδευτικών, γονιών, διοίκησης του σχολείου, προϊσταμένων εκπαίδευσης και Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου Γενικής και Ειδικής Αγωγής έχουν πολλαπλασιαστεί με γεωμετρική πρόοδο.
Η εκδήλωση θυμού είναι ένα αναπτυξιακό χαρακτηριστικό που εμφανίζεται μέχρι την ηλικία των τριών ετών περίπου. Αν συνεχιστεί σε ένα παιδί, με έντονα στοιχεία, για τα επόμενα χρόνια του, αυτό θα πρέπει να μας ανησυχήσει.
- Χρειάζεται να αναζητήσουμε τι του προκαλεί αυτού του είδους τη συμπεριφορά και να σκεφτούμε πως να διαχειριστούμε την επιθετική συμπεριφορά .
- Πρέπει να θυμόμαστε ότι τα παιδιά θα μαλώνουν μεταξύ τους όταν παίζουν.
- Είναι ωφέλιμο επίσης να καταλάβουμε ότι με τη «συμπεριφορά» του ένα παιδί προσπαθεί να επικοινωνήσει, να στρέψει την προσοχή μας σε αυτό . Όμως το παιδί για να διαχειριστεί και να εκφράσει τα συναισθήματά του πρέπει να «εκπαιδευτεί» για να επικοινωνήσει με θεμιτούς τρόπους.
Τα αίτια που προκαλούν τα παραπάνω μπορεί να έχουν διαφορετική αφετηρία και αιτιολόγηση και ο τρόπος αντιμετώπισης πολλές φορές μπορεί να είναι παρόμοιος και άλλες φορές τελείως διαφορετικός .
Αυτές οι συμπεριφορές μπορούν να εκδηλωθούν σε διαφορετικούς χώρους (σπίτι, σχολείο, παιδότοπο, αθλητικούς χώρους, πλατεία, φροντιστήρια, σε χώρους δραστηριοτήτων & σε κοινωνικούς χώρους )
Οι άνθρωποι που θα κληθούν να τις αντιμετωπίσουν είναι οι εκπαιδευτικοί και οι επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων . Αυτοί θα βοηθήσουν και τους γονείς των παιδιών .
Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να γνωρίζουν και να υλοποιήσουν στο σχολείο :
- Εξειδικευμένες διδασκαλίες σε επίπεδο μαθητή , τάξης & σχολείου.
- Να εφαρμόσουν παιδαγωγικές τεχνικές όπως «Κοινωνιόγραμμα», «Ερωτηματολόγιο» &«Τετράδιο Επικοινωνίας»
- Να συμπληρώσουν μια «Συνέντευξη –Ιστορικό» από τους γονείς & να υποστηρίξουν με «Συμβουλευτική» τους γονείς.
- Να συμπληρώσουν «Πίνακες Καταγραφής» & να δημιουργήσουν «Προγράμματα Τροποποίησης Συμπεριφοράς» .
- Να προχωρήσουν σε Διαμόρφωση της Σχολικής Τάξης & τη δημιουργία «Γωνιάς της Σκέψης»
- Να αναζητήσουν νέα υλικοτεχνική υποδομή και νέο εποπτικό υλικό.
- Να οπτικοποιήσουν «Διδασκαλίες Καλής Συμπεριφοράς» και να θεσπίσουν «Συμφωνητικά Καλής Συμπεριφοράς»
Αν διαπιστωθεί μια συμπεριφορά διαταραχής Θ.Ε.ΠΑ. επαναλαμβανόμενη και συχνή, τα προγράμματα εκπαιδευτικής παρέμβασης πρέπει να ξεκινούν όσο είναι δυνατόν από την πιο μικρή ηλικία. Από τον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο στην προσχολική & μέχρι την πρωτοσχολική στο δημοτικό σχολείο. Αν καμιά παρέμβαση δεν γίνει σε αυτές τις ηλικίες δύσκολα θα έχουμε μια θετική τροποποίηση της συμπεριφοράς του μαθητή.
Αναγκαία είναι και η συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών , γονέων , μαθητών , Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου Γενικής και Ειδικής Αγωγής, επιστημόνων που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση τέτοιων προβλημάτων (ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών, οικογενειακών συμβούλων ) και φορέων εκπαίδευσης (ΚΕΣΥ, ΕΔΕΑΥ κ.α.).
ΜΠΟΥΚΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ
Συγγραφέας - Εκπαιδευτικός
Τμήματος Ένταξης