Με τον όρο "Δαμόκλειος Σπάθη"εννοούμε το συνεχή θανάσιμο κίνδυνο που απειλεί συνεχώς τη ζωή μας ή το λόγο για μια επικείμενη καταστροφή τεράστιου μεγέθους.
Ο όρος έχει την απαρχή του στην εξής παράδοση:
Στο παλάτι των Συρακουσών κάποτε κυβερνούσε ο Διονύσιος, άντρας με πολλά πλούτη, χλιδή και ατράνταχτη εξουσία. Και όπως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, οι κόλακες γύρω του ήταν πολλοί και επιθυμούσαν να γευτούν λίγη από την πολυτέλεια και την αίγλη της βασλικής αυλής, δείχνοντας τη συνεχή υποστήριξή τους στο πρόσωπό του. Φυσικά, ενδόμυχα εποφθαλμιούσαν πάντα τη θέση, το αξίωμα και τις απολαύσεις του να είναι κανείς σε αυτή τη θέση. Ένας από αυτούς τους κόλακες ήταν και ο Δαμοκλής. Κάποια ημέρα λοιπόν, ο Διονύσιος προσεγγίζοντας τον Δαμοκλή τον ρώτησε αν ήθελε ο ίδιος να πάρει τη θέση του απολαμβάνοντας όλα τα προνόμια του άρχοντα αλλά προσοχή, μόνο για μία ημέρα. Ο Δαμοκλής δέχθηκε αυτήν την πρόταση γεμάτος ενθουσιασμό. Με διαταγή του Διονύσιου του φόρεσαν τη βασιλική ενδυμασία και τον συνόδευσαν στη μεγάλη τραπεζαρία όπου μπορούσε να απολαύσει όποιο είδος φαγητού επιθυμούσε. Ο Δαμοκλής απολάμβανε τη βασιλική περιποίηση, όταν είδε πάνω από το κεφάλι του να κρέμεται ένα μεγάλο σπαθί που το συγκρατούσαν τρίχες αλόγου, οι οποίες θα μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να κοπούν με αποτέλεσμα το σπαθί να πέσει στο κεφάλι του.
Όταν ο Δαμοκλής απόρησε και ρώτησε το Διονύσιο σχετικά με το σπαθί εκείνος του απάντησε: "Το σπαθί το τοποθέτησα εγώ ο ίδιος εκεί για να μου θυμίζει να παίρνω τις σωστές αποφάσεις για το λαό μου και σε πόσο μεγάλο κίνδυνο είναι η ζωή μου καθημερινά". Ο Δαμοκλής τότε πανικοβλήθηκε και κατάλαβε πόσο διαφορετική είναι η ζωή ενός άρχοντα σε σχέση με αυτό που πίστευε. Για αυτό το λόγο άφησε αμέσως τη ζωή του άρχοντα αδιαφορώντας για τα μεγαλεία, τις αξιώσεις και τις τιμές και ζήτησε να μεταφερθεί στη παλαιά ταπεινή του θέση.
Παράδειγμα χρήσης του όρου:
Δαμόκλειο σπάθη για τη δημοκρατία αποτελούν τα παραδικαστικά κυκλώματα.
Συνώνυμα: άμεσος κίνδυνος.
Δείτε τι σημαίνουν περισσότερες φράσεις εδώ.