«Είναι γλυκύς ο θάνατος όταν κοιμώμεθα εις την πατρίδα». Ανδρέας Κάλβος, ο επαναστάτης ποιητής από τη Ζάκυνθο που κυνηγήθηκε από τα αυταρχικά καθεστώτα της Ευρώπης

Στις 23 Απριλίου του 1821 κι ενώ βρισκόταν στη Φλωρεντία, ο 29χρονος Ανδρέας Κάλβος συνελήφθη «ως ταραχοποιό στοιχείο» και οδηγήθηκε με άκρα μυστικότητα στις ανακριτικές αρχές. Ο Κάλβος ανήκε στο κίνημα των Καρμπονάρων. Επρόκειτο για μία μυστική επαναστατική οργάνωση που ιδρύθηκε τον 19ο αιώνα στην Ιταλία.

Τα μέλη της διεκδικούσαν δημοκρατία, ελευθερία, ισότητα και δικαιοσύνη. Αποτελούσαν τη μοναδική εστία αντίστασης στα απολυταρχικά καθεστώτα, που είχαν επιβληθεί στην κατακερµατισµένη Ιταλία, μετά την ήττα του Ναπολέοντος Βοναπάρτη το 1815.
Μυστικές κατηχήσεις, θεατρικά τελετουργικά, γρίφοι με αλληγορίες και ιεροί όρκοι συνέδεαν τα µέλη της οργάνωσης.
Ο Κάλβος γοητεύτηκε από τα ιδεώδη τους και αγωνίστηκε μαζί τους.
Στην ανάκριση όμως για καλή του τύχη, δεν προέκυψαν από τις καταθέσεις ισχυρά ενοχοποιητικά στοιχεία. Έτσι δεν φυλακίστηκε, αλλά απελάθηκε.

Η επιστροφή στην Ελλάδα

Ο νεαρός ποιητής κατέφυγε στη Γενεύη, όπου έγραψε το μνημειώδες έργο του, τις «Ωδές», επηρεασμένος από την ελληνική επανάσταση.
Συγκλονισμένος από όσα συνέβαιναν στην Ελλάδα, έφθασε το 1826 στο Ναύπλιο, για να βοηθήσει. Απογοητεύτηκε από το κλίμα διχόνοιας και ταξίδεψε στην Κέρκυρα, για να διδάξει στην Ιόνιο Ακαδημία. Η παρουσία του όμως, προκάλεσε αντιδράσεις και παραιτήθηκε δύο φορές από την έδρα του, για να καταλήξει το 1852 στην Αγγλία, όπου και έμεινε έως τον θάνατο του το 1869.

Όσοι το χάλκεον χέρι Βαρύ του φόβου αισθάνονται, Ζυγόν δουλείας ας έχωσι. Θέλει αρετήν και τόλμην Η ελευθερία. Πηγή εικόνας: Aeginalight.gr

Η απόπειρα αυτοκτονίας και η δύσκολη παιδική ηλικία

Η ζωή του ήταν πάντα περιπετειώδης.
Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1792, αλλά ο τυχοδιώκτης πατέρας του, που ήταν μισθοφόρος του Ενετικού στρατού, αποφάσισε να εγκαταλείψει τη μητέρα του.
Η γνωστή αρχοντοπούλα του νησιού έμεινε στη Ζάκυνθο και ο πατέρας του τον πήρε στο Λιβόρνο της Ιταλίας μαζί με τον μικρότερο αδερφό του, Νικόλα. Ήταν μόλις εννιά χρόνων.

Αναμνηστική πλακέτα έξω από το σπίτι που έζησε τα τελευταία χρόνια ο Κάλβος στην Αγγλία Πηγή εικόνας: Wikimedia Commons

Τα δύο παιδιά δεν ένιωσαν ποτέ την οικογενειακή θαλπωρή, γιατί ο πατέρας τους τα εγκατέλειπε συχνά ταξιδεύοντας για δουλειές, ενώ η μητέρα είχε χάσει τα ίχνη τους.
Το 1812 γνώρισε τον Ούγκο Φόσκολο, τον γνωστό ποιητή και διανοούμενο της εποχής. Ο Κάλβος έγινε αμέσως γραμματέας του και συνόδεψε τον φίλο και μέντορά του παντού.
Πρώτα ταξίδεψαν στην Ελβετία και ύστερα στο Λονδίνο, όπου τσακώθηκαν, με αποτέλεσμα να χωρίσουν οι δρόμοι τους, το 1817.
Δύο χρόνια μετά, ο Κάλβος παντρεύτηκε την Τερέζα Τόμας, η οποία πέθανε ένα χρόνο αργότερα, όπως και η κόρη τους.
Η ερωτική σχέση που σύναψε με μια μαθήτρια του, τελείωσε άδοξα.
Απελπισμένος, προσπάθησε να αυτοκτονήσει, αλλά δεν τα κατάφερε. Το 1820 επέστρεψε στην Ιταλία και έγινε επαναστάτης καρμπονάρος.
Ο Ανδρέας Κάλβος πέθανε στις 3 Νοεμβρίου του 1869 στο Λάου της Αγγλίας, όπου δίδασκε τα τελευταία 16 χρόνια της ζωής του.

Το μελοποιημένο ποίημα του Ανδρέα Κάλβου «Εις Σάμον», από το Μίκη Θεοδωράκη:




https://www.mixanitouxronou.gr

Περισσότερα αφιερώματα εδώ.