Ο Κώστας Μόντης (18 Φεβρουαρίου 1914 - 1 Μαρτίου 2004) ήταν Κύπριος συγγραφέας. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ελληνοκύπριους ποιητές και συγγραφείς.
Βιογραφία
Γεννήθηκε το 1914 στην κατεχόμενη σήμερα Αμμόχωστο, παιδί του Θεόδουλου Μόντη και της Καλομοίρας Μπατίστα. Στα 18 του έφυγε για την Αθήνα για να σπουδάσει νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επέστρεψε στην Κύπρο το 1937. Συνέβαλε στον Κυπριακό Απελευθερωτικό Αγώνα (1955-59) συμμετέχοντας ως πολιτικός καθοδηγητής των μελών της ΕΟΚΑ.
Ο Κώστας Μόντης ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ποιητής, μυθιστοριογράφος και συγγραφέας θεατρικών έργων, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συγγραφείς του 20ου αιώνα και συγκεκριμένα της μεταπολεμικής περιόδου. Πολλά από τα έργα του έχουν μεταφρασθεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ολλανδικά, Σουηδικά, Ρωσικά και σε άλλες γλώσσες. Το 1980 τιμήθηκε με τον τίτλο του «δαφνοστεφούς ποιητή» (Poet Laureate) από την Παγκόσμια Ακαδημία Τεχνών και Πολιτισμού. Το 1984 προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ. Το 1997 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ανάλογη τιμή δέχτηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών το 2001.
Συγγραφέας πολυγραφότατος, βαθιά προβληματιζόμενος για το παρόν και το μέλλον της ιδιαίτερής του πατρίδας, της Κύπρου. Πολλά από τα έργα του αναφέρονται στον αγώνα των Κυπρίων για απελευθέρωση από την Αγγλία και ένωση με την Ελλάδα, την πορεία της νήσου μετά την Ανεξαρτησία, με σημαντικό σταθμό την Τουρκική Εισβολή και την έκτοτε κατοχή του 1/3 της Κύπρου.
Μερικά από τα γνωστότερά του έργα είναι το Γράμμα στη Μητέρα, Στιγμές, μία νουβέλα για τον απελευθερωτικό αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. (1955-59), ο Αφέντης Μπατίστας, ένα ιστορικοαυτοβιογραφικό μυθιστόρημα το οποίο κέρδισε το πρώτο βραβείο μυθιστορήματος στην Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Συγγραφέων της Κύπρου κ.ά.
Ο μουσικοσυνθέτης Μάριος Τόκας, προσωπικός φίλος του ποιητή και επίσης καταγόμενος από την Κύπρο, μελοποίησε μερικά από τα έργα του Κώστα Μόντη αναφερόμενα στην τουρκική εισβολή του 1974.
Το έτος 2014 ανακηρύχθηκε στην Κύπρο έτος Μόντη, σύμφωνα με την αλληλογραφία που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Φιλελεύθερος από το Μιχάλη Πασιαρδή και τον Υπουργό Παιδείας Και Πολιτισμού της Κύπρου Κυριάκο Κενεβέζο. Η δεύτερη επιστολή του Πασιαρδή δημοσιεύτηκε 17 Ιανουαρίου 2014.
Εργογραφία
Ι.Πεζογραφία • Γκαμήλες κι άλλα διηγήματα. Λευκωσία, 1939. • Ταπεινή ζωή. Λευκωσία, 1944. • Κλειστές πόρτες. Λευκωσία, 1964. • Διηγήματα. Λευκωσία, 1970. • Ο αφέντης Μπατίστας και τ’ άλλα. Αθήνα, Ερμής, 1980. • Ο Σαγρίδης. Λευκωσία, 1985. ΙΙ.Ποίηση • Με μέτρο και χωρίς μέτρο. Κύπρος, 1934. • Minima. Λευκωσία, 1946. • Τα τραγούδια της ταπεινής ζωής. Λευκωσία, 1954. • Στιγμές. Λευκωσία, 1958. • Συμπλήρωμα των Στιγμών. Λευκωσία, 1960. • Ποίηση του Κώστα Μόντη. Λευκωσία, 1962. • Γράμμα στη μητέρα κι άλλοι στίχοι. Λευκωσία, 1965. • Αγνώστω ανθρώπω. Λευκωσία, 1968. • Εξ’ ιμερτής Κύπρου. Λευκωσία, 1969. • Εν Λευκωσία τη… Λευκωσία, 1970. • Δεύτερο γράμμα στη μητέρα. Λευκωσία, 1972. • Κλειστές Πόρτες. 1964. • Και τότ’ εν’ εναλίη Κύπρο. Λευκωσία, 1974. • Πικραινόμενος εν εαυτώ. Λευκωσία, 1976. • Κύπρος εν Αυλίδι. Λευκωσία, 1976. • Ποιήματα για μικρά και μεγάλα παιδιά. Λευκωσία, 1976. • Ανθολόγηση από τις Στιγμές. Αθήνα, 1978. • Στη γλώσσα που πρωτομίλησα· Ιδιωματικά ποιήματα· Πρόλογος Γιώργου Κεχαγιόγλου – Φιλολογική επιμέλεια Σταλώς Μόντη - Πουαγκαρέ. Λευκωσία, 1980. • Κύπρια ειδώλια. Λευκωσία, 1980. • Μετά φόβου ανθρώπου. Αθήνα, 1982. • Αντίμαχα. Λευκωσία, 1983. • Ως εν κατακλκείδι. Λευκωσία, 1984. • Επί σφαγήν. 1985. • Του στίχου τα μυνήματα. Λευκωσία, 1991. • Τώρα που διαβάζω καλύτερα. Λευκωσία, 1998. ΙΙΙ.Μεταφράσεις • Αριστοφάνους Λυσιστράτη. Λευκωσία, 1972. ΙV. Επιμέλειες εκδόσεων • Ανθολογία κυπριακής ποίησης (μαζί με τον Α.Χριστοφίδη). Αθήνα, 1965 (και έκδοση β΄ συμπληρωμένη, Λευκωσία, 1973). • Ανθολογία νέων Κυπρίων ποιητών. Λευκωσία, 1969. • Κυπριακά δημοτικά τραγούδια. Λευκωσία, 1971. • Anthologie de la poesie Chypriote (μαζί με τους G.H.Aufrere και Α.Χριστοφίδη). Παρίσι, 1972. • Cypriot anthology (μαζί με τους Α.Χριστοφίδη και A. Mims). Λευκωσία, 1974. V. Συγκεντρωτικές εκδόσεις • Άπαντα, τ.1-7 Λευκωσία, 1986-1991. • Άπαντα, τ.Α΄. Συμπλήρωμα. Λευκωσία, 1988. • Άπαντα, τ.Α΄. Συμπλήρωμα Β΄. Λευκωσία, 1992. • Άπαντα, τ.Α΄. Συμπλήρωμα Γ΄. Λευκωσία, 1993.
Αποσπάσματα
(ΚΥΠΡΟΣ 1974-1976, Β,605)
ΔΕΝ ΗΡΘΑΝ
ΤΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ
ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΙΗΤΕΣ
Περισσότερα αφιερώματα εδώ.