Ο Νίκος Καζαντζάκης, μέσα από τα έργα του, μας έχει χαρίσει πολύτιμα αποφθέγματα, άκρως ανθρώπινα και βαθύτατα φιλοσοφημένα.
Συγγραφέας, φιλόσοφος, δημοσιογράφος, πολιτικός, ο Νίκος Καζαντζάκης είναι ένας από τους πιο αναγνωρισμένους δημιουργούς παγκοσμίως. Ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του πάνω απ’ όλα ποιητή, έχοντας γράψει την *Οδύσεια, ένα αριστουργηματικό έπος με 24 ραψωδίες και 33.333 στίχους. Τα έργα του συνολικά, έχουν μεταφραστεί και εκδοθεί σε περισσότερες από πενήντα χώρες.
Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, έζησε σε παιδική ηλικία δύο κρητικές επαναστάσεις (απέναντι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία) που οδήγησαν την οικογένειά του στην προσφυγιά και επέστρεψε στο νησί μετά την αποκατάσταση της ειρήνης. Έγραψε το πρώτο του μυθιστόρημα το 1905. Ακολούθησε μία σειρά από δοκίμια, θεατρικά έργα, μεταφράσεις μυθιστορημάτων καθώς και επιστημονικών και φιλοσοφικών συγγραμμάτων, μυθιστορήματα και ποιήματα. Το σύνολο του έργου του μας έχει χαρίσει πολύτιμα αποφθέγματα για τη ζωή, τον άνθρωπο, τον Θεό, τα υψηλά ιδεώδη.
Νίκος Καζαντζάκης, πολύτιμα αποφθέγματα
“Ν’ αγαπάς την ευθύνη. Να λες εγώ, εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω.”
“Δεν υπάρχουν ιδέες, υπάρχουν μονάχα άνθρωποι που κουβαλούν τις ιδέες κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει.”
“Σωτηρία θα πει να λυτρωθείς απ’ όλους τους σωτήρες. Αυτή είναι η ανώτατη λευτεριά, η πιο αψηλή, όπου με δυσκολία αναπνέει ο άνθρωπος. Αντέχεις;”
“Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα. Ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα.”
“Δεν ελπίζω τίποτα. Δεν φοβάμαι τίποτα. Είμαι λέφτερος.”
“Μην καταδέχεσαι να ρωτάς «Θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε;» Πολέμα!”
“Η στερνή, η πιο ιερή μορφή θεωρίας είναι η πράξη.”
“Υπάρχει στον κόσμο τούτον ένας μυστικός νόμος – αν δεν υπήρχε, ο κόσμος θα ‘ταν από χιλιάδες χρόνια χαμένος – σκληρός κι απαραβίαστος: Το κακό πάντα στην αρχή θριαμβεύει και πάντα στο τέλος νικάται.”
“Νιώθω σαν να χτυπάμε τα κεφάλια μας στα σίδερα. Πολλά κεφάλια θα σπάσουν. Μα κάποια στιγμή, θα σπάσουν και τα σίδερα.”
“Αν μπορείς κοίταξε τον φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει.”
“Πού να βρω μια ψυχή σαρανταπληγιασμένη κι απροσκύνητη – σαν την ψυχή μου – να της ξομολογηθώ;”
“Δε ζυγιάζω, δε μετρώ, δε βολεύομαι! Ακολουθώ το βαθύ μου χτυποκάρδι.”
“Σα δεν φτάσει ο άνθρωπος στην άκρη του γκρεμού, δε βγάζει στην πλάτη του φτερούγες να πετάξει.”
“Αυτό που θέλω να αφήσω πίσω μου είναι ένα καμένο κάστρο. Τίποτα άλλο δε θέλω ν’ αφήσω.”
“Δεν πολεμούμε τα σκοτεινά μας πάθη με νηφάλια, αναιμικιά, ουδέτερη, πάνω από τα πάθη αρετή. Παρά με άλλα, σφοδρότερα πάθη.”
“Δεν είναι η λευτεριά πέσε πίτα να σε φάω. Είναι κάστρο και το παίρνεις με το σπαθί σου. Όποιος δέχεται από ξένα χέρια τη λευτεριά, είναι σκλάβος.”
* Η Οδύσεια του Νίκου Καζαντζάκη γράφεται με ένα σίγμα καθώς ο Νίκος Καζαντζάκης ήταν λάτρης της δημοτικής γλώσσας.