Dr Mitka Stella
Professor of Clinical Chemistry & Medical Microbiology
Faculty of Biomedical Sciences
School of Ηealth Sciences
Alexandrian Campus of International Hellenic University, Sindos
Thessaloniki, Greece
Professor of Clinical Chemistry & Medical Microbiology
Faculty of Biomedical Sciences
School of Ηealth Sciences
Alexandrian Campus of International Hellenic University, Sindos
Thessaloniki, Greece
Ο συνεχώς αυξανόμενος παγκόσμιος πληθυσμός δημιουργεί, σε μεγάλο βαθμό, αρκετή πίεση στους ανθρώπους να μετακινηθούν σε διαφορετικές περιοχές, προηγουμένως ακατοίκητες. Συχνά, όμως, οι μετακινήσεις πληθυσμών συνδέονται με δραματικές περιβαλλοντικές αλλαγές, με την αποψίλωση δασών και με την κατασκευή αρδευτικών φραγμάτων και καναλιών. Αυτή η αυξημένη δραστηριότητα στις νέες περιοχές ενδεχομένως να φέρει τους ανθρώπους και τα οικόσιτα ζώα σε επαφή με νέους παθογόνους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων και προηγουμένως άγνωστων ιών.
Αυτοί οι εξωτικοί ιοί μπορούν να μολύνουν απευθείας τον άνθρωπο ή να μολύνουν αρχικά τα κατοικίδια και, μέσω αυτών, να μεταδοθούν στους ανθρώπους. Επίσης, γνωστοί ιοί ίσως παρουσιάσουν αλλαγές στον τρόπο που προκαλούν τη λοίμωξη, επεκτείνοντας το εύρος των ξενιστών τους για να συμπεριλάβουν και τον άνθρωπο ή εμφανίζοντας ραγδαία αύξηση της βαρύτητας των νόσων που προκαλούν, σε σχέση με το ιστορικό μοτίβο.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, ο ιός αναφέρεται ως αναδυόμενος ή επανεμφανιζόμενος. Σε μία εποχή που επιτρέπει στους ανθρώπους να ταξιδεύουν ταχύτατα σε τεράστιες αποστάσεις, αμέσως μετά τη μόλυνση και πριν εμφανισθούν συμπτώματα, νέοι ιοί μπορούν δυνητικά να διασπαρούν σε όλον τον κόσμο.
Συνεχώς ανακαλύπτουμε νέους ιούς. Στον 20ο αιώνα παρατηρήθηκε, κυρίως, η εμφάνιση ενός μεγάλου αριθμού ιών που προσβάλλουν τους ανθρώπους, των οποίων την ύπαρξη προηγουμένως αγνοούσαμε. Κάποιοι από αυτούς τους ιούς, όπως ο HIV, είχαν τεράστιο και καταστροφικό αντίκτυπο στον ανθρώπινο πληθυσμό. Έχουν εμφανισθεί αρκετοί άλλοι ιοί που προκαλούν υψηλή θνητότητα στα μολυσμένα άτομα. Εντούτοις, με την αξιοσημείωτη εξαίρεση του HIV, στις περισσότερες περιπτώσεις η εξάπλωση αυτών των ιών υπήρξε πολύ περιορισμένη, για διαφόρους λόγους, και ο συνολικός αριθμός των μολυσμένων ατόμων παρέμεινε χαμηλός.
Τέτοια παραδείγματα αποτελούν οι φιλοϊοί, όπως οι ιοί Μάρμπουργκ και Έμπολα στην Αφρική και οι παραμυξοϊοί, όπως οι ιοί Nipah και Hendra στη Νοτιοανατολική Ασία και στην Αυστραλία. Οι δραματικές συνέπειες της εισαγωγής του ιού του Δυτικού Νείλου στις ΗΠΑ, στα τέλη του 20ου αιώνα, δείχνει τον πιθανό αντίκτυπο που έχει η εισβολή ενός ιού σε νέες περιοχές.
Καθώς βαδίζουμε στις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα, έχει ήδη παρατηρηθεί η εμφάνιση δύο προηγουμένως άγνωστων ιών, του ιού Schmallenberg των αμνών και του ιού του Αναπνευστικού Συνδρόμου Μέσης Ανατολής (MERS). Επίσης, παρατηρήθηκε μία ανησυχητική αύξηση της γεωγραφικής εξάπλωσης του ιού Chikungunya στη Ν. Αμερική.
Είναι σαφές ότι θα πρέπει να αναμένουμε την εμφάνιση περισσότερων ιών στα επόμενα έτη και μπορούμε μόνο να ελπίζουμε ότι θα καταφέρουμε να περιορίσουμε τις επιδράσεις τους.