Αντιραστιστικά βιβλία που αξίζει να διαβάσεις...
Η καλύβα του μπάρμπα-Θωμά της Χάριετ Μπίτσερ Στόου
Εκδόσεις Πατάκης
Κλασικό ανάγνωσμα για νεότερες, κυρίως, ηλικίες που είναι αλήθεια ότι προσεγγίζει τη θέση των μαύρων σκλάβων στις φυτείες του αμερικανικού Νότου με μια κάπως ρηχή, υπερδραματοποιημένη συμπόνοια και συναισθηματισμό, δίχως να αποφεύγει τα στερεότυπα. Προς τούτο δέχθηκε, μεταγενέστερα, σκληρή κριτική από μαύρους ακτιβιστές και διανοητές. Η νουβέλα αυτή του 1854 θεωρείται, εντούτοις, βιβλίο-σταθμός όντας το πρώτο του είδους που γνώρισε τέτοια δημοτικότητα (αλλά και εχθρότητα), ευαισθητοποιώντας ένα ευρύ κοινό για τη βαρβαρότητα του θεσμού της δουλείας.
Αόρατος άνθρωπος του Ραλφ Έλισον
Εκδόσεις Κέδρος
Δεν πρόκειται για επιστημονική φαντασία όπως στην ομώνυμη νουβέλα του Χ. Τζ. Γουέλς αλλά για την εντελώς ρεαλιστική ιστορία ενός Αφροαμερικανού που είναι, όπως όλοι οι ομόφυλοί του, «αόρατος» για τους λευκούς ανθρώπους – «αρνούνται» να τον δουν επειδή το δέρμα του έχει διαφορετικό χρώμα. Από το φτωχικό υπόγειο με το κλεμμένο ρεύμα, όπου γεννήθηκε, στο Κολέγιο, από όπου εντέλει θα αποβληθεί για να βρεθεί ύστερα στη φωτιά μιας μεγάλης φυλετικής εξέγερσης στο Χάρλεμ. Πολυμεταφρασμένο και έντονα πολιτικοποιημένο, κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Μυθιστορήματος στις ΗΠΑ το 1953.
Ο Άλλος του Ρίτσαρντ Καπισίνσκι
Εκδόσεις Μεταίχμιο
Τέσσερις διαλέξεις σε μορφή βιβλίου από τον διαβασμένο και κοσμογυρισμένο Πολωνό ρεπόρτερ –συγκαταλέγεται στους κορυφαίους του είδους– και συγγραφέα (1932-2007) για το πώς ο κυρίαρχος λευκός Δυτικός άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον «άλλο», είτε αυτός ανήκει σε διαφορετική φυλή είτε εθνικότητα είτε θρησκεία είτε ακόμα και σε διαφορετικό γένος ή γενιά, με ενδιαφέρουσες κοινωνιολογικές, ιστορικές, φιλοσοφικές και ανθρωπολογικές παραθέσεις και αναφορές.
Ο ξένος στο χώμα του Γουίλιαμ Φόκνερ
Εκδόσεις Καστανιώτης
Ένας νεαρός μαύρος προσπαθεί να ξοφλήσει το ηθικό χρέος του σε έναν γηραιότερο αναλαμβάνοντας να φωτίσει μια υπόθεση δολοφονίας λευκού για την οποία ο δεύτερος κατηγορείται άδικα. «Σπουδή» στον ανθρώπινο ψυχισμό, τις φυλετικές σχέσεις και τον θεσμοποιημένο, εξτρίμ ρατσισμό του αμερικανικού Νότου μέσα από ένα καλοστημένο αστυνομικό μυθιστόρημα, «προάγγελο» του Νόμπελ Λογοτεχνίας που απονεμήθηκε στον δημιουργό του το 1948.
Γράφοντας για να σώσω μια ζωή του Τζον Έντγκαρ Γουάιντμαν
Εκδόσεις Πόλις
Η αποτρόπαια δολοφονία και πυρπόληση, ύστερα από άγριο λιντσάρισμα, του μόλις 14χρονου Αφροαμερικανού Έμες Τιλ στον Μισισιπή, τον Αύγουστο του 1955, επειδή είχε τολμήσει να «σφυρίξει» σε ένα λευκό κορίτσι (ή έτσι είπαν), με τους υπάνθρωπους δράστες να αθωώνονται προκλητικά, αποτέλεσε σημείο καμπής για το κίνημα της φυλετικής ισότητας και των πολιτικών δικαιωμάτων στις ΗΠΑ. Συγκλονισμένος με την υπόθεση αυτή ο Γουάιντμαν συνέγραψε ένα βιβλίο-καταπέλτη που είναι ταυτόχρονα χρονικό, μυθοπλασία και αυτοβιογραφία.
Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια της Χάρπερ Λι
Εκδόσεις Bell
Οι φυλετικές και κοινωνικές διακρίσεις στον αμερικανικό Νότιο τη δεκαετία του '30 σε ένα μυθιστόρημα που συνδυάζοντας λογοτεχνικές αρετές, κοινωνική κριτική και χιούμορ έγινε μπεστ σέλερ (βραβείο Πούλιτζερ 1961). Συνέχεια αυτού αποτέλεσε το «Βάλε έναν Φύλακα» της ίδιας συγγραφέως που ουσιαστικά προηγήθηκε, όμως ο εκδότης ενθουσιάστηκε τόσο από τα παιδικά χρόνια της κεντρικής ηρωίδας στην Αλαμπάμα ώστε το παρήγγειλε ως ξεχωριστό βιβλίο και άριστα έκανε, όπως αποδείχθηκε.
Jazz της Τόνι Μόρισον
Εκδόσεις Παπαδόπουλος
Ένα μυθιστόρημα που ξενικά σαν μια ιστορία ακραίου ερωτικού πάθους στο Χάρλεμ του Μεσοπολέμου για να ξετυλίξει αριστοτεχνικά μέσα από αυτή όλη την καταπίεση, τις ταπεινώσεις, τους εξευτελισμούς αλλά επίσης τα όνειρα, τις προσδοκίες και τη σκληρή αλλά περήφανη καθημερινότητα των Αφροαμερικανών ανδρών και γυναικών – οι τελευταίες είχαν, επιπλέον, να διεκδικήσουν ισότητα και σεβασμό και μέσα στη δική τους κοινότητα. Γραμμένο «σαν μια σύνθεση τζαζ μουσικής», δεν είναι το μόνο βιβλίο αυτής της έξοχης συγγραφέως που καταπιάνεται με ζητήματα ρατσισμού και μαύρης ταυτότητας, είναι όμως εκείνο που (μαζί με το σύνολο του έργου της) της χάρισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1993.
Μπλε άσπρο μαύρο του Καρίμ Αμελάλ
Εκδόσεις Πόλις
Γάλλος αλγερινής καταγωγής, ο συγγραφέας τοποθετεί τον κεντρικό του ήρωα σε μια Γαλλία που κυβερνά η Μαρίν Λεπέν. Η επικεφαλής του ακροδεξιού, ξενοφοβικού Εθνικού Μετώπου εγκαθιδρύει δίχως ιδιαίτερες αντιδράσεις ένα απροκάλυπτα αυταρχικό και ρατσιστικό καθεστώς που στοχοποιεί όχι μόνο τους «λαθρομετανάστες» αλλά ακόμα και μορφωμένους, επαγγελματικά επιτυχημένους και φαινομενικά απόλυτα ενταγμένους μετανάστες β' γενιάς, όπως εκείνος. Ο Αμελάλ χαρακτήρισε το μυθιστόρημα αυτό «απάντηση» στην «Υποταγή» του Μισέλ Ουελμπέκ και το «2084» του Σανσάλ Μπουαλέμ.
Περισσότερα θέματα για βιβλία εδώ.
Η καλύβα του μπάρμπα-Θωμά της Χάριετ Μπίτσερ Στόου
Εκδόσεις Πατάκης
Κλασικό ανάγνωσμα για νεότερες, κυρίως, ηλικίες που είναι αλήθεια ότι προσεγγίζει τη θέση των μαύρων σκλάβων στις φυτείες του αμερικανικού Νότου με μια κάπως ρηχή, υπερδραματοποιημένη συμπόνοια και συναισθηματισμό, δίχως να αποφεύγει τα στερεότυπα. Προς τούτο δέχθηκε, μεταγενέστερα, σκληρή κριτική από μαύρους ακτιβιστές και διανοητές. Η νουβέλα αυτή του 1854 θεωρείται, εντούτοις, βιβλίο-σταθμός όντας το πρώτο του είδους που γνώρισε τέτοια δημοτικότητα (αλλά και εχθρότητα), ευαισθητοποιώντας ένα ευρύ κοινό για τη βαρβαρότητα του θεσμού της δουλείας.
Αόρατος άνθρωπος του Ραλφ Έλισον
Εκδόσεις Κέδρος
Δεν πρόκειται για επιστημονική φαντασία όπως στην ομώνυμη νουβέλα του Χ. Τζ. Γουέλς αλλά για την εντελώς ρεαλιστική ιστορία ενός Αφροαμερικανού που είναι, όπως όλοι οι ομόφυλοί του, «αόρατος» για τους λευκούς ανθρώπους – «αρνούνται» να τον δουν επειδή το δέρμα του έχει διαφορετικό χρώμα. Από το φτωχικό υπόγειο με το κλεμμένο ρεύμα, όπου γεννήθηκε, στο Κολέγιο, από όπου εντέλει θα αποβληθεί για να βρεθεί ύστερα στη φωτιά μιας μεγάλης φυλετικής εξέγερσης στο Χάρλεμ. Πολυμεταφρασμένο και έντονα πολιτικοποιημένο, κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Μυθιστορήματος στις ΗΠΑ το 1953.
Ο Άλλος του Ρίτσαρντ Καπισίνσκι
Εκδόσεις Μεταίχμιο
Τέσσερις διαλέξεις σε μορφή βιβλίου από τον διαβασμένο και κοσμογυρισμένο Πολωνό ρεπόρτερ –συγκαταλέγεται στους κορυφαίους του είδους– και συγγραφέα (1932-2007) για το πώς ο κυρίαρχος λευκός Δυτικός άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον «άλλο», είτε αυτός ανήκει σε διαφορετική φυλή είτε εθνικότητα είτε θρησκεία είτε ακόμα και σε διαφορετικό γένος ή γενιά, με ενδιαφέρουσες κοινωνιολογικές, ιστορικές, φιλοσοφικές και ανθρωπολογικές παραθέσεις και αναφορές.
Ο ξένος στο χώμα του Γουίλιαμ Φόκνερ
Εκδόσεις Καστανιώτης
Ένας νεαρός μαύρος προσπαθεί να ξοφλήσει το ηθικό χρέος του σε έναν γηραιότερο αναλαμβάνοντας να φωτίσει μια υπόθεση δολοφονίας λευκού για την οποία ο δεύτερος κατηγορείται άδικα. «Σπουδή» στον ανθρώπινο ψυχισμό, τις φυλετικές σχέσεις και τον θεσμοποιημένο, εξτρίμ ρατσισμό του αμερικανικού Νότου μέσα από ένα καλοστημένο αστυνομικό μυθιστόρημα, «προάγγελο» του Νόμπελ Λογοτεχνίας που απονεμήθηκε στον δημιουργό του το 1948.
Γράφοντας για να σώσω μια ζωή του Τζον Έντγκαρ Γουάιντμαν
Εκδόσεις Πόλις
Η αποτρόπαια δολοφονία και πυρπόληση, ύστερα από άγριο λιντσάρισμα, του μόλις 14χρονου Αφροαμερικανού Έμες Τιλ στον Μισισιπή, τον Αύγουστο του 1955, επειδή είχε τολμήσει να «σφυρίξει» σε ένα λευκό κορίτσι (ή έτσι είπαν), με τους υπάνθρωπους δράστες να αθωώνονται προκλητικά, αποτέλεσε σημείο καμπής για το κίνημα της φυλετικής ισότητας και των πολιτικών δικαιωμάτων στις ΗΠΑ. Συγκλονισμένος με την υπόθεση αυτή ο Γουάιντμαν συνέγραψε ένα βιβλίο-καταπέλτη που είναι ταυτόχρονα χρονικό, μυθοπλασία και αυτοβιογραφία.
Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια της Χάρπερ Λι
Εκδόσεις Bell
Οι φυλετικές και κοινωνικές διακρίσεις στον αμερικανικό Νότιο τη δεκαετία του '30 σε ένα μυθιστόρημα που συνδυάζοντας λογοτεχνικές αρετές, κοινωνική κριτική και χιούμορ έγινε μπεστ σέλερ (βραβείο Πούλιτζερ 1961). Συνέχεια αυτού αποτέλεσε το «Βάλε έναν Φύλακα» της ίδιας συγγραφέως που ουσιαστικά προηγήθηκε, όμως ο εκδότης ενθουσιάστηκε τόσο από τα παιδικά χρόνια της κεντρικής ηρωίδας στην Αλαμπάμα ώστε το παρήγγειλε ως ξεχωριστό βιβλίο και άριστα έκανε, όπως αποδείχθηκε.
Jazz της Τόνι Μόρισον
Εκδόσεις Παπαδόπουλος
Ένα μυθιστόρημα που ξενικά σαν μια ιστορία ακραίου ερωτικού πάθους στο Χάρλεμ του Μεσοπολέμου για να ξετυλίξει αριστοτεχνικά μέσα από αυτή όλη την καταπίεση, τις ταπεινώσεις, τους εξευτελισμούς αλλά επίσης τα όνειρα, τις προσδοκίες και τη σκληρή αλλά περήφανη καθημερινότητα των Αφροαμερικανών ανδρών και γυναικών – οι τελευταίες είχαν, επιπλέον, να διεκδικήσουν ισότητα και σεβασμό και μέσα στη δική τους κοινότητα. Γραμμένο «σαν μια σύνθεση τζαζ μουσικής», δεν είναι το μόνο βιβλίο αυτής της έξοχης συγγραφέως που καταπιάνεται με ζητήματα ρατσισμού και μαύρης ταυτότητας, είναι όμως εκείνο που (μαζί με το σύνολο του έργου της) της χάρισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1993.
Μπλε άσπρο μαύρο του Καρίμ Αμελάλ
Εκδόσεις Πόλις
Γάλλος αλγερινής καταγωγής, ο συγγραφέας τοποθετεί τον κεντρικό του ήρωα σε μια Γαλλία που κυβερνά η Μαρίν Λεπέν. Η επικεφαλής του ακροδεξιού, ξενοφοβικού Εθνικού Μετώπου εγκαθιδρύει δίχως ιδιαίτερες αντιδράσεις ένα απροκάλυπτα αυταρχικό και ρατσιστικό καθεστώς που στοχοποιεί όχι μόνο τους «λαθρομετανάστες» αλλά ακόμα και μορφωμένους, επαγγελματικά επιτυχημένους και φαινομενικά απόλυτα ενταγμένους μετανάστες β' γενιάς, όπως εκείνος. Ο Αμελάλ χαρακτήρισε το μυθιστόρημα αυτό «απάντηση» στην «Υποταγή» του Μισέλ Ουελμπέκ και το «2084» του Σανσάλ Μπουαλέμ.
Περισσότερα θέματα για βιβλία εδώ.