Η βία
Προσπαθώ να πω τα πράγματα
με τ’ όνομά τους
και κάθε τόσο συναντώ
καινούργιες δυσκολίες.
Λόγου χάρη να πω τη βία, βία,
όχι ειρηνευτική επέμβαση
τη βία των πλουσίων και ισχυρών,
ούτε αναπόφευκτες ακρότητες
τη βία των φτωχών και καταπιεσμένων.
Με δυσκολεύουνε οι μεταλλάξεις
αυτού που λέμε αναγκαιότητα της Ιστορίας
οι αντιστροφές στις κινήσεις των πολιτικών
οι αναρίθμητες αναλύσεις των δημοσιολόγων
όμως κυρίως με περιπλέκουν
οι δικές μου ερμηνείες κι ενοχές.
Θα ’θελα πλέον να πω ανοιχτά
ότι έφτασα να απεχθάνομαι
την κάθε, όποιου και να ’ναι, βία.
Τίτος Πατρίκιος, Ποιήματα Β, 1959 – 2007 – Τίτος Πατρίκιος, Εκδ. Κίχλη.
Ερώτηση:
Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το θέμα του κειμένου 3; Να γράψετε ένα ερμηνευτικό σχόλιο 150-200 λέξεων.
Ενδεικτική απάντηση:
Το ποίημα αναφέρεται στην καθολική αποδοκιμασία της βίας. Πιο συγκεκριμένα, το ποιητικό υποκείμενο υποστηρίζει πως δυσκολεύεται να ονοματίσει τη βία, καθώς καλύπτεται από φράσεις που χρησιμοποιούνται και της δίνουν έναν διαφορετικό τίτλο ("ειρηνευτική επέμβαση", "αναπόφευκτες ακρότητες"). Ωστόσο, καταλήγει πως πλέον αποδοκιμάζει τη βία απ' όπου κι αν προέρχεται ("απεχθάνομαι την κάθε, όποιου και να ΄ναι βία"). Μάλιστα, ο ποιητής χρησιμοποιώντας ως κειμενικό δείκτη το α' ενικό πρόσωπο ("απεχθάνομαι") δίνει έναν εξομολογητικό τόνο και εκφράζει εναργέστερα την προσωπική του αποδοκιμασία κατά της βίας. Εξάλλου, με την ειρωνεία "ειρηνευτική επέμβαση" φανερώνει με δηκτικό τρόπο την εναντίωσή του στις φράσεις που χρησιμοποιούνται σαν δικαιολογία και υποκρύπτουν την έννοια της βίας. Άλλωστε, με την τελική του διαπίστωση "έφτασα να απεχθάνομαι την κάθε, όποιου να 'ναι, βία", δηλώνει με αμεσότητα το μήνυμά του ενάντια στη βία.
Πράγματι, το ποίημα παραμένει επίκαιρο, αφού ακόμη και σήμερα υπάρχει βία που κάποιο δικαιολογούν. Προσωπικά, ταυτίζομαι με τις ποιητικές αναφορές, καθώς θεωρώ πως η βία -ακόμα κι αν κάποιος έχει δίκιο- δεν είναι η λύση. Αντ' αυτής, προκαλεί μόνο προβλήματα και διαταράσσει την κοινωνική συνοχή. Γι' αυτό πιστεύω πως οι άνθρωποι είναι χρήσιμο να διεκδικούν το δίκιο τους με ειρηνικό τρόπο.
Επιμέλεια: Αποστόλης Ζυμβραγάκης, φιλόλογος - M.Ed. ειδικός παιδαγωγός, συγγραφέας. Αναζητήστε το βιβλίο του "Όλη η ύλη των Νέων Ελληνικών Γ' Λυκείου μέσα από 100+ ερωτήσεις και απαντήσεις", Αποστόλης Ζυμβραγάκης, εκδόσεις 24 γράμματα, ISBN: 978-618-201-134-8.