Κοινωνική συνείδηση – Αυτό πρέπει να είναι το κίνητρο του εμβολιασμού
Ήταν το βράδυ της 26ης Απριλίου όταν κάθε τόσο ανανέωνα την ιστοσελίδα https://emvolio.gov.gr/ με αγωνία, για να κλείσω όσο πιο άμεσα γινόταν το δικό μου ραντεβού με την «Ελευθερία».
Η χαρά, τη στιγμή που άνοιξε η πλατφόρμα για τον εμβολιασμό της ηλικιακής μου ομάδας, και η ανακούφιση το επόμενο πρωινό, αφού έκανα την πρώτη δόση, ήταν τα πρώτα φωτεινά αισθήματα μετά από μια μακρά σκοτεινή περίοδο που επικρατούσε απαισιοδοξία και φόβος.
Αυτό είναι σήμερα το μοναδικό βήμα που οφείλει να κάνει ο καθένας μας για να αφήσουμε πίσω μια πρωτόγνωρη, δύσκολη, επίπονη περίοδο, για να προστατευτούμε και να προστατεύσουμε τους ανθρώπους με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή και για να συνδράμουμε συνολικότερα στην προσπάθεια αντιμετώπισης της πανδημίας, εμπιστευόμενοι άλλη μια κατάκτηση της επιστήμης.
Γιατί αυτό είναι η μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας και η οποία αναδύθηκε εν μέσω της πανδημίας: Να δείξουμε την εμπιστοσύνη μας στην επιστήμη.
Σχεδόν πέντε μήνες μετά, όλα μοιάζουν «κανονικότερα», ή έστω κάπως δικαιολογημένα μπορούμε και αισιοδοξούμε. Στον περίγυρό μου πια δεν χάνονται άδικα άνθρωποι, όπως τους πρώτους μήνες που ορισμένοι άτυχοι νόσησαν πριν να έρθει η σειρά τους για το εμβόλιο. Σήμερα, ακόμα και όσοι νοσούν είναι θωρακισμένοι, με αποτέλεσμα να αποφεύγονται τα χειρότερα.
Οι αγκαλιές επέστρεψαν δειλά-δειλά, οι επισκέψεις εμβολιασμένων συγγενών και φίλων θυμίζουν την κανονική μας ζωή, η παρουσία μας σε χώρους που αγαπάμε και μια σειρά από συνήθειες που είχαμε αφήσει πίσω έρχονται να υπενθυμίσουν την όμορφη «κανονική» ζωή που σημαίνει επικοινωνία, δράση, αγάπη, χαρά και πόνο.
Τη ζωή με ισορροπημένους, κατά βάση λογικούς, κανόνες, που κατοχυρώνουν την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας και που μας επιτρέπουν να βιώνουμε όλα τα συναισθήματα και να νιώθουμε ζωντανοί.
Υπάρχει, όμως, εκεί έξω κι ένας άλλος κόσμος που εθελοτυφλεί, που εμμένει, που συγκρούεται με τον ορθολογισμό, με τη λογική, την οποία τόσο έχει ανάγκη η κοινωνία μας συνολικά.
Υπάρχουν άνθρωποι που κοιμούνται ήσυχοι, γνωρίζοντας πως η συντριπτική πλειοψηφία των νοσηλευόμενων εντός ΜΕΘ ήταν, είναι και θα είναι οι ανεμβολίαστοι, γνωρίζοντας πως όσο δεν ελέγχεται η πανδημία οι επιπτώσεις είναι πολύπλευρες, άμεσες ή έμμεσες, σε μια σειρά από τομείς που επηρεάζουν όλους μας.
Υπάρχουν άνθρωποι που κοιμούνται ήσυχοι βάζοντας τον εαυτό τους και το εξαιρετικά μικρό ενδεχόμενο παρενέργειας πάνω από το κοινό καλό.
Είναι άνθρωποι κάθε ηλικίας που αντιδρούν στην «επιβολή»(;) του εμβολίου προκλητικά, εγωκεντρικά και παράλογα. Εξάλλου, πάντα θα υπάρχει μια μερίδα ανθρώπων στην απέναντι όχθη ή…σε κάποια πλατεία.
Η πανδημία όμως είναι μια τόσο ιδιαίτερη κατάσταση που -δυστυχώς- τέτοια φαινόμενα δεν γίνεται έτσι απλά να απομονωθούν (να περιθωριοποιηθούν, θα πω πιο σωστά). Κάθε φορά που αντικρίζω έναν άνθρωπο αναίσθητο, έναν τυφλό και κωφό πνευματικά, ανησυχώ για το μέλλον του τόπου, λυπάμαι για εκείνον και για όλους μας, μα ταυτόχρονα χαίρομαι που βρίσκομαι ανάμεσα στους πρωτομάστορες ή έστω στα πρώτα λιθαράκια του τείχους ανοσίας.
Όταν πραγματικά αφήσουμε πίσω αυτή την εποχή, θα συζητήσουμε για όλα όσα έδειξε καταφανώς η πανδημία. Αισιόδοξα θα πω ότι θα έρθει σίγουρα εκείνη η ώρα, αλλά σήμερα τολμώ να πω πως, περισσότερο από ποτέ ζητείται κοινωνική συνείδηση· μια στάση ζωής που αποτελεί προϋπόθεση για την κοινωνική συνοχή, διότι μόνο λογικοί και αλληλέγγυοι μπορούμε να πορευτούμε σε ένα υγιές -από κάθε άποψη- μέλλον, το μέλλον που θέλουμε να ζήσουν τα παιδιά μας.
Δρ. Ελισσάβετ Φελώνη, in.gr
Κείμενο 2
Η αντιμετώπιση της πανδημίας απαιτεί κοινωνική συνείδηση
Η κοινωνική συνείδηση ορίζεται ως η συναίσθηση πως είμαστε μέρος ενός ευρύτερου συνόλου, απέναντι στο οποίο ο καθένας μας έχει ως μονάδα προσωπική ευθύνη. Μόνο έτσι μπορεί να διασφαλιστεί η επιβίωση και η ευημερία μας ως κοινωνία. Σύμφωνα με την ηθική, αποτελεί έναν κώδικα εσωτερικής και κοινωνικής συμπεριφοράς, ο οποίος εξασφαλίζει την τάξη, την ισορροπία και τη δημιουργική συνύπαρξή μας.
Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς πως η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την έλλειψη αυτής της κοινωνικής συνείδησης, καθώς ο ατομικισμός και μια εγωκεντρική θεώρηση του κόσμου και της κοινωνίας στην οποία ανήκουμε, έχει ως αποτέλεσμα την κρίση των ηθικών και κοινωνικών αξιών, για την οποία τόσος λόγος γίνεται στις μέρες μας.
Θεωρήσαμε τις προσωπικές μας ανάγκες, τα πάθη, το ένστικτο της «επιβίωσης», τις παρορμήσεις μας ως το πρώτο ή το μόνο κριτήριο πάνω στο οποίο «χτίσαμε» συνθήκες κοινωνικής διαβίωσης και προσωπικές σχέσεις, με αποτέλεσμα το τίμημα που πληρώνουμε τα τελευταία χρόνια να είναι ακριβό και δυσοίωνο.
Στο πλαίσιο αυτής της πανδημίας που αντιμετωπίζουμε σήμερα, η αναθεώρηση των αντιλήψεών μας και της στάσης μας απέναντι στον εαυτό μας και στα άλλα μέλη της κοινωνίας είναι μονόδρομος. Είναι αναγκαία συνθήκη να συνειδητοποιήσουμε πως δεν υφίσταται η επιβίωσή μας ως μονάδα, παρά μόνο ως σύνολο. Η κοινωνική συνείδηση θα πρέπει να βγει από τη χειμέρια νάρκη ετών και να καταλάβουμε επιτέλους πως έχουμε ατομική ευθύνη απέναντι στη ζωή μας και στη ζωή των άλλων.
Η συμμόρφωση με τις οδηγίες των ειδικών θα πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτη. Η απαξίωση, η άρνηση, η άγνοια, η αίσθηση μιας ατομικής «παντοδυναμίας» που μας τοποθετεί με έπαρση και εγωισμό στις «εξαιρέσεις» προσβολής από τον ιό, θέτει τον εαυτό μας, αλλά και τους συνανθρώπους μας σε κίνδυνο. Και κυρίως, θέτει τους αγαπημένους μας σε κίνδυνο.
Ας αφήσουμε λοιπόν για λίγο στην άκρη τον εαυτούλη μας κι ας λειτουργήσουμε, αφενός με ψυχραιμία, αλλά κυρίως με την πεποίθηση πως η ζωή του άλλου δίπλα μου είναι άμεσα εξαρτημένη από τη δική μου υπευθυνότητα και ασφαλή συμπεριφορά.
Κι ας ελπίσουμε πως αυτή η τραγική εμπειρία θα αφήσει έναν θετικό αντίκτυπο στη σημασία της κοινωνικής συνοχής και στην αναγκαιότητα της καθοδήγησης των παιδιών μας στο να αποκτήσουν κοινωνική συνείδηση. Την οποία ίσως και να κληθούν με τη σειρά τους στο μέλλον να σεβαστούν και να διαφυλάξουν, ώστε να προστατέψουν τον εαυτό τους και τους άλλους, όταν οι συνθήκες απειλήσουν τη δική τους ασφάλεια ή επιβίωση.
Γεωργία Ανδριώτου, ewoman.gr
Κείμενο 3
Κωνσταντίνος Καβάφης «Ἀς Φρόντιζαν»
Κατήντησα σχεδόν ἀνέστιος καί πένης.
Αὐτή ἡ μοιραία πόλις, ἡ Αντιόχεια
όλα τά χρήματα μου τά ‘φαγε:
αυτή ἡ μοιραία μέ τόν δαπανηρό της βίο.
Ἀλλά εἶμαι νέος καί μέ ὑγείαν ἀρίστην.
Κάτοχος τῆς ἑλληνικής θαυμάσιος
(ξέρω και παραξέρω Ἀριστοτέλη, Πλάτωνα∙
τί ρήτορας, τί ποιητάς, τί ὅ,τι κι ἄν πεῖς).
Ἀπό στρατιωτικά ἔχω μιάν ἰδέα,
κ’ ἔχω φιλίες μέ ἀρχηγούς τῶν μισθοφόρων.
Εἶμαι μπασμένος καμπόσο καί στά διοικητικά.
Στην Ἀλεξάνδρεια ἔμεινα ἕξι μήνες, πέρσι∙
κάπως γνωρίζω (κ’ εἶναι τοῦτο χρήσιμον) τά ἐκεῖ:
τοῦ Κακεργέτη βλέψεις καί παληανθρωπιές, καί τά λοιπά.
Ὅθεν φρονῶ πώς εἶμαι στά γεμάτα
ἐνδεδειγμένος γιά νά ὑπηρετήσω αὐτήν τήν χώρα,
τήν προσφιλῆ πατρίδα μου Συρία.
Σ’ ὅ,τι δουλειά μέ βάλουν θά πασχίσω
νά εἶμαι στήν χώρα ὠφέλιμος. Αὐτή εἶν’ ἡ πρόθεσίς μου.
Ἄν πάλι μ’ ἐμποδίσουνε μέ τά συστήματά τους –
τούς ξέρουμε τούς προκομένους: νά τά λέμε τώρα;
ἄν μ’ ἐμποδίσουνε, τί φταίω ἐγώ.
Θ’ ἀπευθυνθῶ πρός τόν Ζαβίνα πρῶτα,
κι ἄν ὁ μωρός αὐτός δέν μ’ ἐκτιμήσει,
θά πάγω στόν ἀντίπαλό του, τον Γρυπό.
Κι ἄν ὁ ἠλίθιος κι αὐτός δέν μέ προσλάβει,
πηγαίνω παρευθύς στόν ‘Υρκανό.
Θά μέ θελήσει πάντως ἕνας ἀπ’ τους τρεῖς.
Κ’ εἶν’ ἡ συνείδησίς μου ἥσυχη
γιά τό ἀψήφιστο τῆς ἐκλογῆς.
Βλάπτουν κ’ οἱ τρεῖς τους τήν Συρία τό ἴδιο.
Ἀλλά, κατεστραμμένος ἄνθρωπος, τί φταίω ἐγώ.
Ζητῶ ὁ ταλαίπωρος να μπαλωθῶ.
Ἀς φρόντιζαν οἱ κραταιοί θεοί
να δημιουργούσαν ἕναν τέταρτο καλό.
Μετά χαρᾶς θά πήγαινα μ’ αὐτόν.
[1930]
ΘΕΜΑΤΑ
Α. Να αποδώσετε συνοπτικά τους τρόπους που πρέπει να αντιμετωπιστεί η πανδημία, σύμφωνα με τη συντάκτρια του δεύτερου κειμένου, σε 60-70 λέξεις.
Μονάδες 15
Β1. Να χαρακτηρίσετε ως σωστές ή λανθασμένες τις παρακάτω προτάσεις και να τεκμηριώσετε την επιλογή σας με αναφορές στο περιεχόμενο του κειμένου 1:
α. Το εμβόλιο είναι ένα από τα πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
β. Είναι προκλητικό να εμπιστευτούμε την επιστήμη.
γ. Χάρη στα εμβόλια η κατάσταση σήμερα είναι καλύτερη.
δ. Το εμβόλιο επιβάλλεται υποχρεωτικά στους ανθρώπους.
ε. Απαιτείται κοινωνική συνείδηση για την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας.
Μονάδες 10
Β2α. Να εξηγήσετε τη λειτουργία των παρακάτω σημείων στίξης του κειμένου 1:
α. Το δικό μου ραντεβού με την «Ελευθερία». (εισαγωγικά)
β. Γιατί αυτό είναι η μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας και η οποία αναδύθηκε εν μέσω της πανδημίας: Να δείξουμε την εμπιστοσύνη μας στην επιστήμη. (άνω και κάτω τελεία)
γ. Είναι άνθρωποι κάθε ηλικίας που αντιδρούν στην «επιβολή»(;) του εμβολίου προκλητικά, εγωκεντρικά και παράλογα. (ερωτηματικό μέσα σε παρένθεση)
δ. Η πανδημία όμως είναι μια τόσο ιδιαίτερη κατάσταση που -δυστυχώς- τέτοια φαινόμενα δεν γίνεται έτσι απλά να απομονωθούν (να περιθωριοποιηθούν, θα πω πιο σωστά). (διπλή παύλα και παρένθεση).
Μονάδες 10
Β2β. Ποιο είναι το κυρίαρχο ρηματικό πρόσωπο στο κείμενο 2; Να εξηγήσετε τι επιδιώκει η συντάκτρια με τη χρησή αυτού του ρηματικού προσώπου.
Μονάδες 10
Β3. Τα κείμενα 1 και 2 "συνομιλούν" μεταξύ τους. Να δικαιολογήσετε αυτήν την αναφορά, εντοπίζοντας το σημείο σύγκλισής τους.
Μονάδες 10
Γ. Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το θέμα που αναδεικνύει το ποίημα; Να γράψετε ένα ερμηνευτικό σχόλιο 150-200 λέξεων.
Μονάδες 15
Δ. Σε μία ομιλία 350-400 λέξεων που θα εκφωνήσετε σε εκδήλωση του σχολείου, καλείστε να ευαισθητοποιήσετε το ακροατήριο σχετικά με την αναγκαιότητα ύπαρξηςκοινωνικής συνείδησης όχι μόνο σήμερα που βιώνουμε μία πρωτόγνωρη κρίση (πανδημία) αλλά και γενικότερα σε κάθε περίσταση και να προτείνετε τρόπους με τους οποίους μπορεί ο καθένας ως άτομο και ως πολίτης να εκφράσει και να αναδείξει αυτή την υπεύθυνη συμπεριφορά. Μπορείτε να αξιοποιήσετε το υλικό από τα κείμενα αναφοράς.
Μονάδες 30
Περισσότερα κριτήρια αξιολόγησης εδώ.
Επιμέλεια: Αποστόλης Ζυμβραγάκης, φιλόλογος - M.Ed. ειδικός παιδαγωγός, συγγραφέας.
Αναζητήστε το βιβλίο του: Όλη η ύλη των Νέων Ελληνικών Γ' Λυκείου μέσα από 100+ ερωτήσεις και απαντήσεις, Αποστόλης Ζυμβραγάκης, εκδόσεις 24 γράμματα, ISBN: 978-618-201-134-8.
Στο βιβλίο που κυκλοφορεί παρουσιάζεται με έναν ευρηματικό τρόπο όλη η ύλη των Νέων Ελληνικών Γ' Λυκείου (συνεξέταση γλώσσας και λογοτεχνίας) μέσα από 100+ ερωτήσεις και απαντήσεις.
Πρόκειται για έναν πλήρη οδηγό, στον οποίο θα βρείτε με σαφή και εύστοχο τρόπο απαντήσεις και οδηγίες για όλα τα πιθανά θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων στο μάθημα των Νέων Ελληνικών, πρακτικό οδηγό για πετυχημένη περίληψη, πρακτικό οδηγό για πετυχημένο ερμηνευτικό σχόλιο λογοτεχνίας, πρακτικό οδηγό για πετυχημένη παραγωγή λόγου σε κάθε επικοινωνιακή περίσταση, καθώς και όλα τα νέα κριτήρια αξιολόγησης του ΙΕΠ με τις απαντήσεις τους.
Είναι σίγουρο πως αυτός ο πρακτικός οδηγός Νέων Ελληνικών θα γίνει ένα απαραίτητο εργαλείο για εκπαιδευτικούς και υποψήφιους πανελλαδικών εξετάσεων.
Ζητήστε το βιβλίο σε όλα τα βιβλιοπωλεία ή παραγγείλτε το απευθείας από την "Πολιτεία" με έκπτωση 10%: https://www.politeianet.gr/books/9786182011348-zumbragakis-apostolis-24-grammata-oli-i-uli-ton-neon-ellinikon-g-lukeiou-mesa-apo-100-erotiseis-kai-apantiseis-319288
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα: Ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης είναι ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους φιλολόγους της γενιάς του, δημιουργός του δημοφιλούς εκπαιδευτικού ιστολογίου "Ηλεκτρονική Διδασκαλία" (e-didaskalia.blogspot.gr), μέσα από το οποίο παρέχεται εκπαιδευτικό υλικό για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες της χώρας. Όλη αυτή η γνώση πλέον συμπυκνώνεται σε έναν πλήρη και ταυτόχρονα πρακτικό οδηγό Νέων Ελληνικών -απαραίτητο μετά τις τελευταίες αλλαγές- για εκπαιδευτικούς και υποψήφιους πανελλαδικών εξετάσεων.
