Η υπερκινητικότητα αποτελεί χαρακτηριστικό των περισσότερων παιδιών, ειδικά στην ηλικία μεταξύ 2-6 ετών. Σε κάποιες περιπτώσεις ωστόσο, η έντονη κινητικότητα ξεφεύγει από το αναμενόμενο και υποδηλώνει μία αναπτυξιακή διαταραχή, που χρήζει ιδιαίτερης μεταχείρισης και βοήθειας.
Τα παιδιά βρίσκονται συνήθως σε κίνηση: τρέχουν, σκαρφαλώνουν, περνούν από τη μία δραστηριότητα στην άλλη. Υπάρχουν, όμως, περιπτώσεις που ένα παιδί δεν είναι απλώς δραστήριο, αλλά πάσχει από το σύνδρομο του υπερκινητικού παιδιού, μια αναπτυξιακή ιδιαιτερότητα, που είναι γνωστή ως Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ).
Αυτό σημαίνει ότι το παιδί παρουσιάζει κάποια χαρακτηριστικά, που το δυσκολεύουν στο σχολείο, στη μάθηση, στη συμπεριφορά, στο να ακολουθεί οδηγίες, ακόμη και στο παιχνίδι, και αυτά είναι:
- απροσεξία
- υπερδραστηριότητα
- παρορμητικότητα
Ο τρόπος που συμπεριφέρεται ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ έχει ως αποτέλεσμα οι γονείς να το μαλώνουν συχνά, ενώ τα άλλα παιδιά να το αποφεύγουν στην παρέα και στο παιχνίδι. Το παιδί από την πλευρά του νιώθει ενοχές, αισθάνεται ότι δεν μπορεί να ευχαριστήσει τους γονείς τους και επειδή δεν κατανοεί την αντίδραση των συνομήλικών του, γίνεται ανυπάκουο, έχει ξεσπάσματα θυμού, εμφανίζει προβλήματα συμπεριφοράς.
Οι φωνές, οι παρατηρήσεις και οι τιμωρίες από την πλευρά των γονιών, δεν μπορούν να φέρουν αποτέλεσμα. Αντίθετα, δυσχεραίνουν την κατάσταση, αφού το παιδί δεν είναι σε θέση να εφαρμόσει αυτά που του ζητάμε. Αυτό που χρειάζεται το παιδί, είναι η δική μας καθοδήγηση.
Βάλτε τάξη: Το παιδί με υπερκινητικότητα έχει ανάγκη από ένα περιβάλλον με τάξη και σαφή όρια, ώστε να γνωρίζει τι περιμένετε από αυτό κάθε μέρα.
Δώστε απλές, σαφείς οδηγίες: Καθώς είναι δύσκολο για ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ να θυμάται και να ακολουθεί οδηγίες, προτιμήστε να του δίνετε τις πληροφορίες σε κομμάτια, εύκολα κατανοητά και να τις καταγράφετε, ώστε το παιδί να μπορεί να τις ακολουθήσει. Φροντίστε, επίσης, όταν μιλάτε στο παιδί να σας κοιτάζει και να έχετε την προσοχή του.
Καταγράψτε μαζί μία λίστα με υποχρεώσεις: Μάθετε στο παιδί να ετοιμάζει μία λίστα με αυτά που πρέπει να κάνει. Έτσι, θα έχει οπτική αναφορά για να χρησιμοποιεί όταν αποσπάται η προσοχή του ή ξεχνάει τι πρέπει να κάνει. Μην τιμωρείτε το παιδί όταν δεν καταφέρνει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του σε ένα συγκεκριμένο χρονικό περιθώριο.
Περιορίστε τους περισπασμούς: Το διάβασμα και άλλες δραστηριότητες οι οποίες απαιτούν συγκέντρωση, θα πρέπει να γίνονται σε χώρο χωρίς περισπασμούς, αφού είναι πολύ εύκολο κάτι να αποσπάσει την προσοχή ενός παιδιού με ΔΕΠ-Υ. Εξηγήστε στο παιδί ότι ο χώρος που μελετάει θα πρέπει να βοηθάει στη συγκέντρωση και ότι δεν πρόκειται για τιμωρία.
Επιβραβεύστε το παιδί: Φροντίστε να επαινείτε και να λέτε μπράβο στο παιδί, καθώς γι’ αυτό η ολοκλήρωση μιας δραστηριότητας ή ενός έργου αποτελεί τεράστιο αγώνα, επομένως η ανταμοιβή είναι σημαντική.
Να διαλέγετε τις μάχες σας: Είναι σημαντικό να αποφασίσετε για ποια ζητήματα αξίζει να τσακωθείτε. Επικεντρωθείτε στα ζητήματα που έχουν πραγματικά σημασία και αφήστε στην άκρη άλλα ζητήματα.
