Αλληλεγγύη- Κριτήριο αξιολόγησης στα Νέα Ελληνικά Γ' Λυκείου με απαντήσεις

 

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ

 ΚΕΙΜΕΝΟ I.(ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ) :  Κάπου στο ξέμακρο... η  Αλληλεγγύη εκπέμπει… SOS!

Είναι Αλήθεια! Η νέα πανδημία συντρίβει κάθε ορθολογικότητα και τις μέχρι πρότινος ακλόνητες βεβαιότητες της απλής καθημερινότητας. Είμαστε αποκλεισμένοι από τον έξω κόσμο, αποχωρισμένοι από τα αγαπημένα πρόσωπα, νοιώθουμε  ότι έχουμε  καταδικαστεί σε μια ιδιότυπη εξορία, ακολουθούμε αυστηρά μέτρα και ΑΔΥΝΑΜΟΙ εμπρός στην υγειονομική ανεπάρκεια …μόνο  ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ, ΑΠΟΓΝΩΣΗ, ΕΛΠΙΔΑ μάς πλημμυρίζουν…. ΑΝΕΙΠΩΤΗ ύφεση θέτει σε αμφισβήτηση τα εθνικά συστήματα υγείας στον ανεπτυγμένο κόσμο, την αποτελεσματικότητα της ιατρικής τεχνολογίας, τα όρια της Δημοκρατίας, των ατομικών Δικαιωμάτων και των προσωπικών δεδομένων.

Ανακαλύπτουμε έναν κυκεώνα. Μέσα σ αυτόν αντικρίζουμε, χωρίς να εθελοτυφλούμε αυτήν τη φορά     και  τα  προβλήματα που Εμείς οι ίδιοι προκαλούμε καθημερινά, ασύστολα, ασύδοτα, ανεξέλεγκτα,  εδώ και μερικές δεκαετίες. Εστίες πολέμων, σε διάφορα σημεία του πλανήτη, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προκλητικές, απερίσκεπτες ενέργειες, ολέθριες ανεπανόρθωτα για το περιβάλλον επιφέρουν  θανάτους  χιλιάδων ανθρώπων και κάθε είδους καταστροφές. Η ανέχεια, η εγκληματικότητα, η αδικία ευρύτερα, προβάλλουν απειλητικές για τον κοινωνικό ιστό.  Φαινόμενα και καταστάσεις θίγουν συθέμελα την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, υποβιβάζουν την ανθρώπινη ύπαρξη.

Και η αιτιολόγηση αυτών, κατά κοινή ομολογία, εδράζεται  περισσότερο από ποτέ άλλοτε, στο ατροφικό αίσθημα συλλογικής ευθύνης και δράσης. Σε αυτό συνυπολογίζονται η δυστοκία αξιολόγησης των ηθικών αξιών, τα αδιαπραγμάτευτα συμφέροντα της Δύσης, ο Νεοφιλελευθερισμός της νέας  Παγκοσμιοποιημένης Κοινωνίας.  Η  πλήρης αδιαφορία του ανθρώπου για τον Άνθρωπο, η παντελής απουσία Αλληλεγγύης μεταξύ των ανθρώπων και των κοινωνιών , Η ΑΠΟΛΥΤΗ ΑΣΕΒΕΙΑ, ΑΜΕΡΙΜΝΗΣΙΑ ΚΑΙ ΑΛΑΖΟΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ μάς καθιστά πια, δέσμιους  των παθών και της εσωτερικής μας ανελευθερίας. Υιοθετώντας συχνά, την τακτική του στρουθοκαμηλισμού (αγνοούμε το πρόβλημα, υποκρινόμενοι πως δεν υπάρχει), εθελοτυφλούμε με έναν εγωπαθή κυνισμό.

Η κατάσταση και όχι μόνο, υπό τη «δαμόκλειο σπάθη» της φονικής αρρώστιας που φαντάζει, σαν ένας τυφώνας θανάτου, μάς καλεί όλους, πλέον να αναζητήσουμε συλλογικές λύσεις. Οφείλουμε να γκρεμίσουμε τα τείχη ανάμεσά μας και στη θέση τους να χτίσουμε γέφυρες επικοινωνίας, συναισθηματικής προσέγγισης για να δαμάσουμε τον επικείμενο εχθρό. Μέσα από μια πανανθρώπινη – αλληλέγγυα ματιά και συσπειρωμένη στάση  καλούμαστε να συστρατευθούμε απρόσκοπτα  στην επίλυση των κοινών προβλημάτων υπερβαίνοντας τον ατομικισμό, τον ωχαδελφισμό και κάθε μορφής στερεότυπα. Η  ΑΠΕΓΝΩΣΜΈΝΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ αντιμετώπισης  της πανδημίας έρχεται να δείξει περίτρανα ότι σε καταστάσεις ζωής και θανάτου στο πολιτικό προσκήνιο παίρνει τα ηνία πια, η Επιστήμη και όχι τα ιδιοτελή, κοντόφθαλμα συμφέροντα. Έρχεται να μάς   δείξει με τον πιο πασιφανή τρόπο ότι η ανθρωπότητα οφείλει να ενωθεί  μπροστά στην άμεση απειλή – οι κοινωνίες  οφείλουν να προτάξουν την αλληλεγγύη και Εμείς , επιτέλους, έχουμε χρέος να γίνουμε Άνθρωποι με ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ. Η Σταύρωσή μας έπεται ην ΑΝΑΣΤΑΣΗ , ΤΗΝ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ.

Η αλληλεγγύη ούσα έννοια μη απόλυτα ταυτόσημη με τη φιλανθρωπία, την  ανθρωπιά, την ενσυναίσθηση,  τη γενναιοδωρία, τη δικαιοσύνη, την εντιμότητα αποτελεί πρωτίστως κοινωνική αρετή. Είναι διαδικασία όπου θυσιάζεται το «εγώ» στο «εμείς», εξασφαλίζοντας την πρόοδο ανθρώπων, κοινωνιών και λαών,  επεκτείνεται σε όλα τα πλάτη και τα μήκη της γης, λαμβάνοντας αταξική, ασυνοριακή, καθολική και πανανθρώπινη διάσταση. Αλλάζει το οντολογικό επίπεδο αναφοράς και εμείς  ανακαλύπτουμε τη σχέση μας με τον κόσμο, την οποία γνωρίζαμε, αλλά, αστόχαστα αυτάρκεις, προσπερνούσαμε. Η αλληλεγγύη ως εσωτερική δύναμη οδηγεί σε ενωτική διάθεση με τους συνανθρώπους μας, σε μια ποιοτικότερη ζωή. Μέσα από το μοίρασμα των ψυχικών αποθεμάτων ο καθένας μοιράζεται με το σύνολο, την ανάγκη, τα προβλήματά του.  Δεν αρκεί με πίεση να προτρέπουμε τον εαυτό μας να μην καταβληθεί από τις αντιξοότητες («κράτα το κεφάλι σου ψηλά και μη φοβάσαι το σκοτάδι»)· αν είμαστε αδύναμοι, για να είμαστε αυτάρκεις και ανήμποροι , πρέπει να αυτοπροωθηθούμε, χρειαζόμαστε ενέργεια, για να προχωρήσουμε. Χρειαζόμαστε την αναγεννητική υπενθύμιση ότι μπορούμε να υπάρξουμε διαφορετικά, ότι έχουμε δυνατότητες που δεν γνωρίζαμε. Κι αυτό πραγματώνεται μέσα από την  αλληλεγγύη, την αλληλουποστήριξη,  μια ηθική επιταγή που προκαλεί συνθήκες ενότητας και ομοψυχίας στους δύσκολους καιρούς, όπως τώρα.

Για την  επίτευξη του εν λόγω εγχειρήματος απαραίτητη προϋπόθεση, σαφέστατα,  δεν παύει να είναι η ενσυναίσθηση. Αυτή συμβάλλει στη θέαση και την τοποθέτησή  μας στη θέση και του πιο αδύναμου, του ανυπεράσπιστου, του πιο διαφορετικού, αυτή μάς ωθεί να  εγκύψουμε στο πρόβλημά του. Η Παιδεία, το ήθος, η εσωτερική καλλιέργεια, η φιλευσπλαχνία, η διάθεση προσφοράς, ο εθελοντισμός, ξεπροβάλλουν μέσα από το αίσθημα του καθήκοντος προς τον Συνάνθρωπο και την διάθεση συμμετοχής στη δική του μάχη. Είναι   ηθική ανταπόκριση. Συνδέεται με την  κοινωνική συνοχή, όρος προαπαιτούμενος έναντι της προσδοκίας μας, να απεγκλωβιστούμε αλώβητοι και σθεναροί από τις αντίξοες, πρωτόγνωρες συνθήκες της νέας εποχής. Έχοντας βιώσει, τον πρώτο καιρό της υγειονομικής κρίσης ,την απειλή της υπαρξιακής ανασφάλειας, δημιουργούνται τώρα, οι προϋποθέσεις για μια διαυγασμένη συλλογικότητα, η οποία γνωρίζει στοχαστικότερα τους όρους της συγκρότησής της. «...ο πόνος, η ηδονή, η γέννηση, η ζωή και ο θάνατος, αυτές οι πραγματικότητες, όσο φευγαλέες και εφήμερες κι αν είναι, συνιστούν την αληθινή ανθρώπινη πραγματικότητά μας», λέει ο μεγάλος Γάλλος φιλόσοφος Εντγκάρ Μορέν.

Μόνο μέσα από μια τέτοια αλληλέγγυα στάση και υπερατομική συνείδηση η ανθρωπιά μας θα υψωθεί ως τρόπαιο απέναντι στην ψυχική δουλεία, την ηθική αδιαφορία και τη μοναξιά της εποχής. Ο  δρόμος να συναντήσουμε τις δεξιότητες ανάπτυξης προσωπικής ταυτότητας (αυτενέργεια, αυτοδιαχείριση, αυτοέλεγχος, αυτορρύθμιση, αυτοκριτική, αυτοεκτίμηση, αυτοεικόνα) στην ουσία θα γίνει και ο δρόμος  προσέγγισης, «αναβίωσης » των ξεχασμένων αξιών, αξιών που δεν είναι χώρος «γνώσης και μάθησης», με τη στενή έννοια, αλλά χώρος ευρύτερης καλλιέργειας και Παιδείας! Αυτή είναι η Αλήθεια! μέσα από αυτήν την προσφορά θα ανακαλύψουμε τον αληθινό εαυτό μας, την αυταξία μας,  αλλά και τον ΣυνΑνθρωπό μας,  θα αναδείξουμε τους καρπούς της εσωτερικής μας ενατένισης, της αυτογνωσίας, της αυτοβελτίωσης, της αυτοπραγμάτωσης  και θα συνδιαμορφώσουμε τον ηθικό πολιτισμό παύοντας να κινούμαστε στην τροχιά του ‘’Υπερανθρώπου’’.

ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ! η ιστορικών διαστάσεων πανδημία από τον ιό COVID-19.,  μάς προκαλεί να κατανοήσουμε βαθιά πόσο κοινή και αλληλένδετη είναι η μοίρα όλων μας πάνω σε αυτόν τον πλανήτη. Και αυτό είναι και το απόσταγμα  ώριμης στάσης, Ορθής και Όρθιας Σκέψης από αυτήν την δοκιμασία: ΓΝΩΣΗ, ΜΝΗΜΗ, μα πάνω απ όλα ΣΟΦΙΑ, ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΟ ΠΝΕΥΜΑ.  Ας διατηρήσουμε λοιπόν στη μνήμη μας την Αλληλεγγύη που επέδειξαν οι κινέζοι στους ιταλούς, τον πρώτο καιρό, στέλνοντάς τους ιατροφαρμακευτικό υλικό, Γιατρούς και συνάμα το Μήνυμα:« Είμαστε κύματα της ίδιας θάλασσας, φύλλα του ίδιου δέντρου, άνθη του ίδιου κήπου».

Στοχαστικό Δοκίμιο          

 

ΚΕΙΜΕΝΟ IΙ.(ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ):Η  ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΚΑΙ  Η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ  σε διαπάλη με τον Ιό

[…]

Αλληλεγγύη είναι να σταθείς ψύχραιμος, να αφήσεις στην άκρη τα φοβικά συναισθήματα που αυξάνουν τον ναρκισσισμό σου και να φροντίσεις αυτή η κρίση να περάσει όσο γίνεται περισσότερο ανώδυνα. Αλληλεγγύη είναι να γίνεις συμμέτοχος μιας κοινωνίας όπου τα ανθρώπινα ιδεώδη είναι πάνω από το ατομικό σου συμφέρον και να κατανοήσεις πως αν το κάνεις θα είσαι περισσότερο ωφελημένος και εσύ προσωπικά. Για πρώτη φορά μας λένε ότι για να δείξουμε την αγάπη μας πρέπει να επιμείνουμε στην απουσία μας, όχι να επιδιώκουμε την παρουσία μας. Πόσο ανάποδα έχει έρθει ο κόσμος; ενώ μιλάμε για την επικοινωνιακά πιο «συνδεδεμένη» (connected) γενιά στην ιστορία, με όρους εικονικής πραγματικότητας, είναι η πλέον «αποσυνδεδεμένη» με όρους πραγματικούς. Ωστόσο, όπως κάθε κρίση και η αντιμετώπιση αυτού του κινδύνου χρειάζεται σύνεση κι αποφυγή των άκρων: τόσο ο πανικός όσο και η αδιαφορία είναι κακός οιωνός, που σημαίνει πως ούτε η υστερική αντιμετώπιση είναι λύση ούτε η αδιαφορία και η υποτίμηση των κινδύνων..

Μπροστά λοιπόν στον κίνδυνο του ιού, ευχή και προσευχή είναι : το πέρασμα του να αφήσει όσο το δυνατόν λιγότερο πόνο και περισσότερη γνώση, Αλληλέγγυα στάση … Σοφία. Η συγκεκριμένη πανδημία έρχεται σε μια ιστορική συγκυρία όπου η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα και τα δίκτυα ενημέρωσης μπορούν περισσότερο αποτελεσματικά να παρέμβουν για να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο, συγκριτικά με παλαιότερες ιδίως εποχές. Παρά ταύτα ο ιός δείχνει την ευαλωτότητα του ανθρώπινου γένους το οποίο μοιάζει έρμαιο της καταστροφικής επέλασης ενός ακύτταρου οργανισμού. Εμείς με μάσκες και γάντια, εύθραυστοι κι αμήχανοι να συνειδητοποιούμε τη θνητότητά μας -που είχαμε ξεχάσει υπνωτισμένοι από τα αγαθά της δυτικής ευμάρειας, ΑΓΩΝΙΟΎΜΕ ΟΝΤΑΣ  ΑΔΥΝΑΜΟΙ.  Ίσως όμως, όταν τελειώσει όλο αυτό το δυστοπικό  σκηνικό- Κεκτημένα κι Αναφαίρετα δικαιώματα που περιστέλλονται εν μία νυκτί, όλες οι κατακτήσεις της  νεωτερικότητας  και του μεταπολεμικού πολιτικού πολιτισμού στην Ευρώπη που αναστέλλονται επ’ αόριστον -να αλλάξουμε τους όρους. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα μπορούσε να γίνει ο κανόνας και όχι η εξαίρεση.

Όπως συνέβαινε πάντα, έτσι και σ’ αυτή την περίπτωση την ιστορία θα γράψουν οι «νικητές» της κρίσης της Covid-19, υπογραμμίζει ο Τζον Άλεν, τετράστερος στρατηγός εν.α. του Σώματος των Πεζοναυτών των ΗΠΑ και πρόεδρος του γνωστού αμερικανικού think tank, “Brookings Institution”. Όπως αναφέρει, «κάθε έθνος και ολοένα και περισσότερο κάθε άτομο βιώνει κοινωνικές εντάσεις αυτής της ασθένειας με νέους, ισχυρούς τρόπους. Αναπόφευκτα, εκείνα τα έθνη που θα δείξουν αντοχή –τόσο λόγω των μοναδικών πολιτικών και οικονομικών τους συστημάτων, αλλά και από την άποψη της δημόσιας υγείας – θα διεκδικήσουν την επιτυχία έναντι εκείνων που βιώνουν ένα διαφορετικό, πιο καταστροφικό αποτέλεσμα. Για ορισμένους, αυτό θα αποτελέσει έναν μεγάλο και οριστικό θρίαμβο της Δημοκρατίας, της πολυμέρειας και της υγειονομικής περίθαλψης για όλους.

Ας ελπίσουμε λοιπόν η διαχείριση της απειλής να ανασύρει εκ νέου ηθικά διλήμματα για τη λειτουργία των θεσμών. Κάθε  ναρκισσιστική παντοδυναμία του ελεύθερου υποκειμένου, όπως το εμπνεύστηκε η Δύση, βάλλεται κάτω από το πρίσμα της συμμόρφωσης και της απαγόρευσης. Ας ευχηθούμε, λοιπόν, ο ιός να «απειλήσει» κυρίως τον ατομοκεντρισμό των δυτικών κοινωνιών και να μας υπενθυμίσει, ΣΘΕΝΑΡΑ την αξία της Αλληλεγγύης και της Ατομικής Ευθύνης έναντι του συνόλου.  Αυτό που ζούμε ΤΩΡΑ θα μπορούσε να είναι η Πρόγευση ενός ΠΟΙΟΤΙΚΟΤΕΡΟΥ  Μέλλοντος. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν  να δώσουμε τις καθαρές Αναπνοές που  αξίζει κάθε πλάσμα που ζει σε αυτόν τον Πλανήτη, σε μια ακόμα ευκαιρία μας να νοιαστούμε για το ΣΠΙΤΙ  μας.. ΕΙΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΟ ..ΘΑ ΝΙΚΗΣΕΙ Η ΖΩΗ… …

                                                                                                                Στοχαστικό Δοκίμιο

 

 

ΚΕΙΜΕΝΟ  III.: (ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ) ΠΑΝΔΗΜΙΑ  εν έτει 2020  ’Χρονικό της ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ  Κορωνοϊού Άνοιξη 2020’’

Απολογισμός ….. «ΜΕΤΡΗΜΑ» ….
«ΜΕΤΡΗΣΑΜΕ ΦΙΛΟΥΣ …ΜΕΤΡΗΣΑΜΕ ΓΝΩΣΤΟΥΣ …
ΜΕΤΡΗΣΑΜΕ ΑΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΠΕΡΑΣΤΙΚΟΥΣ
ΜΕΤΡΗΣΑΜΕ ΑΠΩΛΕΙΕΣ .. ΜΕΤΡΗΣΑΜΕ ΤΑ ΟΡΙΑ ΜΑΣ…
ΜΕΤΡΗΣΑΜΕ ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΛΠΙΔΕΣ ΜΑΣ ….
ΜΕΤΡΗΣΑΜΕ ΤΟΥΣ ΕΑΥΤΟΥΣ ΜΑΣ…
ΚΑΙ ΑΦΟΥ ΜΕΤΡΗΣΑΜΕ ΚΑΙ ΜΕΤΡΗΘΗΚΑΜΕ… τι μας έμεινε;…
…και μού βγαίνουν πάντα λίγοι …»
ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ.. .μονολογώ ….οι στίχοι της μελωδίας, πόσο εύγλωττοι…

Οι μέρες της Καραντίνας κυλούσαν αργά και βασανιστικά… για όλους…
…και εγώ; ….δεν μού επέτρεψα ούτε μια στιγμή να βάλω σε καραντίνα την ψυχή μου.
Ξεκίνησα σιγά σιγά να υφαίνω ύφασμα με νήματα που βγάζει η Καρδιά
σαν να επρόκειτο να ντύσω αγαπημένο μου πρόσωπο.
Ένιωθα ευλογία κοιτώντας στα βάθη του είναι μου
και διαπίστωνα ότι χαρά τελικά μού δίνει ακόμα και η στέρηση,
αφού απλώνοντας το βλέμμα τριγύρω μου
έβλεπα Φως ...στο Δώρο της Ζωής.. στα μικρά και απλά πράγματα
που μέχρι τώρα αψηφούσα.
Ο ήλιος τους, λαμπερός και ευλογημένος, θάμπωνε τα μάτια μου
και η ουσία τους φαντάζοντας ανθεκτικότερη από την αλυσίδα του Ιού,

άγγιζε την ψυχή μου...

ΝΑΙ! γνώριζα πια την ΑΛΗΘΕΙΑ, την ΑΥΘΕΝΤΙΚΟΤΗΤΑ …

[…]

Κατάφερνα να γίνω ειρηνοποιός της δικής μου ψυχής
μετατρέποντας πλέον σε αρμονία , την ασυμφωνία όλων όσων σκεφτόμουν και ένιωθα...
η Αγάπη για τους ανθρώπους μου ..για τον Συνάνθρωπο που με καλούσε με Δυνάμωνε
Δάμαζα το φόβο, την αγωνία, 

καθώς έφτανε στ αυτιά μου, η πιο τραγική είδηση της ημέρας :
και σήμερα ....χιλιάδες ανθρώπινες ζωές "΄΄εφυγαν΄"από κοντά μας… από τον Ιό,
οι περισσότεροι μακριά από τους αγαπημένους τους…
μόνοι και την ύστατη στιγμή…παρά την ΑΠΟΛΥΤΗ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΓΙΑΤΡΩΝ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ.
Μακάρι να μην ήταν Αλήθεια αυτήν τη φορά ..
Και όμως …η επικαιρότητα σύνθλιβε την ελπίδα …
ΝΑΙ! προσπαθούσα και  τότε να με νιώσω ΔΥΝΑΤΟ …Μαχητή …. ….
με όλη την δύναμη της ψυχής μου… Έπρεπε... .να σταθώ Όρθιος … για ΜΕΝΑ, για ΣΕΝΑ,
για τους ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΑΣ , για ΟΛΟΥΣ
…που γύρευαν την βοήθεια μου... έτσι με γνώριζαν. .Αγωνιστή...

Άρχισα, με πρωτόγνωρη, για μένα, ζέση, να δίνω την ανάσα
του πνεύματός μου, της καρδιάς μου σε μια ΑΝΟΙΞΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ.
Εμφυσούσα την τέλεια αντανάκλαση της εσωτερικής μου ανάτασης.
Όλα ήταν φωτεινά, καθαρά με την Αλήθεια στον καθρέφτη της ψυχής.

[…].
ένοιωθα ότι μπορούσα να αγγίξω με τα ακροδάχτυλα μου το  σώμα των ονείρων μου…

ΝΑΙ ! Κρατούσα ΠΙΑ το πηδάλιο και τα ιστία της θαλασσοπόρου ψυχής μου
με ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ και ΙΣΧΥΡΗ ΘΕΛΗΣΗ.., με ΠΑΘΟΣ Κ ΠΟΘΟ ΝΑ ΦΤΑΣΩ ΣΤΗΝ ΙΘΑΚΗ ΤΩΝ ΟΝΕΙΡΩΝ ΜΟΥ…

 […]
Άρχισα να ζωγραφίζω με ΔΥΝΑΤΗ ΨΥΧΗ, ουράνιο τόξο
δίνοντας ανθρώπινη μορφή αυτήν την φορά,
γιατί ο δικός μου άνθρωπος , ο Συνάνθρωπος μού έλειπε πλέον.
Υψωνόμουν καλύτερα μέσα από το χέρι της παροχής και της προσφοράς,
εκεί ΜΕ ΕΒΡΙΣΚΑ.….
Μια φωτεινό κουβέντα Δύναμης , επικοινωνώντας, δουλεύοντας, …
ένα χαμόγελο , ένα νεύμα τρυφερότητας… μια γλυκιά προσμονή παιδικών ψυχών φάνταζαν μοναδικά
ΤΑ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ, την εικονική πραγματικότητα των ΜΚΔ,
που μέσα από την ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗ , έφτασαν να είναι
η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΓΕΦΥΡΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΞΩ ΚΟΣΜΟ…
Αντίκριζα τη λάμψη, το φως του ΗΛΙΟΥ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ....
Το άφηνα να πλημμυρίζει κάθε μου κύτταρο, να μπορέσω να το σκορπίσω έξω, γύρω, παντού,  να το μοιραστώ,  να το δώσω ΧΩΡΙΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΜΑ, από μέσα μέχρι έξω

[…].
Κάπου εκεί συνάντησα και τον Θεό Πατέρα που δυνάμωνε το χέρι μου
και τη ΜΕΓΑΛΟΣΥΝΗ της ΚΑΡΔΙΑΣ μου, την ΜΑΚΡΟΘΥΜΙΑ μου.
Άρχισα να προσεύχομαι, αραιά ..μετά πιο πυκνά
ένιωθα στην ΠΡΟΣΕΥΧΗ την προέκταση του εαυτού μου στον έμψυχο αιθέρα,
Ήθελα να μιλήσω στον Κύριο,
και αυτή τη φορά όχι για να του ζητήσω, αλλά για να τον ευχαριστήσω,
να τον ευχαριστήσω, για την ίδια τη ζωή,  για τις στιγμές της, για τους ανθρώπους μου , για το καθετί καλό που έχω, για Όλους …
Ένιωθα ΠΙΑ ότι Αυτός βάσταζε και βαστάζει ΤΟ ΦΟΡΤΙΟ ΜΟΥ, με ΑΛΗΘΙΝΗ ΑΓΑΠΗ ,
με αναγεννητική υπενθύμιση …στα βήματά μου… στα βήματά μας….
Μαζί Του και τώρα …
ΜΕ ΤΗ ΣΤΑΥΡΩΣΗ  ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ .ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2020, ΠΑΣΧΑ ΕΛΛΗΝΩΝ
…Μαζί Του ΚΑΙ ΤΩΡΑ,
ΜΕ ΤΗ ΣΤΑΥΡΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΜΑΣ …από την Πανδημία…
ΝΑΙ! ..με την ΖΩΗ ΝΑ ΝΙΚΑ …ΚΑΙ ΠΑΛΙ …
και ..με ΕΜΑΣ- τους ΄ΥπερΑνθρώπους΄με περίσσια οδύνη
μέσα από το κοντόθωρο του βλέμματός μας
ΝΑ ΜΕΤΡΑΜΕ ΤΟΣΕΣ ΑΘΩΕΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΖΩΕΣ που ‘’έφυγαν’ ’και ΝΑ ΑΚΟΥΜΕ  καθαρά
την ΗΧΩ τους …
΄΄ Η υγεία μας εξαρτάται από την υγεία του πλανήτη μας..’’…- ,
ΚΑΙ …..να αναρωτιόμαστε…… Συγκλονισμένοι Πια, για τις ‘’ορθές και όρθιες πράξεις μας’’
μέσα στο Σπίτι της Ύπαρξής μας, την ΦΥΣΗ…
και.. να ευχόμαστε αυτή την φορά με Αλήθεια κ Πίστη  να βρούμε την ισορροπία μας όντας μετέωροι
ΑΠΛΩΝΟΝΤΑΣ ΧΕΡΙ Αληθινής ΑΓΑΠΗΣ, Βαθιάς ΓΝΩΣΗΣ, ΣΟΦΙΑΣ,
 ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ  ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ.. Παντού...  σε Όλους
.."..ΜΑΧΟΜΕΝΟΙ.......με περίσσιο Ανάστημα Νου κ Καρδιάς.. "

       Έλενα Καραλέκα  (βράδυ Ανάστασης Κυρίου - ΠΑΣΧΑ ΕΛΛΗΝΩΝ 2020)

- στοιχεία έμπνευσηςγια το παρακάτω ποίημα αποτέλεσαν :η ΠΑΝΔΗΜΙΑ  και απόσπασμα από το βιβλίο «When I loved myself enough» των Kim & Alison McMillen ΚΑΙ

- (συνεπνευστές μου σ’ αυτό το οδοιπορικό… μικροί και ΜΕΓΑΛΟΙ ΗΡΩΕΣ)

ΘΕΜΑΤΑ

 ΘΕΜΑ Α

Α1.Ποια είναι τα αποτελέσματα της Αλληλεγγύης βάσει  του κειμένουI; (80 – 90 λέξεις).

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Β

Β 1. i. Να επιβεβαιώσετε ή να διαψεύσετε τους ακόλουθους ισχυρισμούς που αναφέρονται στα Κείμενα I. και II.: και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με χωρία στο κείμενο.

α. Η  αλληλεγγύη εννοιολογικά συμπίπτει με την φιλανθρωπία. (κείμενο I.)

β. Η αλληλεγγύη προϋποθέτει υπέρβαση του ατομικισμού (κείμενο I.)

γ. Η αλληλεγγύη θα συμβάλλει στην αυτογνωσία και την ετερογνωσία. (κείμενο I.)

δ. Ο φόβος είναι αντιστρόφως ανάλογος με τον ναρκισσισμό. (κείμενοI.)

ε. Η  δοκιμασία της πανδημίας θα προσφέρει όσο το δυνατόν λιγότερο πόνο και περισσότερη γνώση και αλληλεγγύη.

Μονάδες 10

ii.Τι εννοεί ο συγγραφέας του κειμένου II με τη φράση: «η ναρκισσιστική παντοδυναμία του ελεύθερου υποκειμένου, βάλλεται κάτω από το πρίσμα της συμμόρφωσης και της απαγόρευσης»; Να αποδώσετε το νόημα του αποσπάσματος κειμένου σε παράγραφο (80-90 λέξεις).

Μονάδες 5

Β2.i. Να σχολιάσετε τον τίτλο του κειμένου I. βάσει δύο δομικών στοιχείων του τονίζοντας την επικοινωνιακή αποτελεσματικότητά τους.

 ii. Πώς αναπτύσσει η συντάκτρια την δεύτερη παράγραφο του κειμένου II;

iii. Πώς οργανώνει την πειθώ, o συγγραφέας στην  δεύτερη  παράγραφο του κειμένου II;  Τεκμηριώσατε την απάντησή σας.

iv. Ποιο επικοινωνιακό αποτέλεσμα δημιουργεί κατά τη γνώμη σας η επανάληψη της λέξης «αλληλεγγύη» στην αρχή της δεύτερης, της τρίτης και της τέταρτης παραγράφου του κειμένου II. Ποια είναι η πρόθεση του συγγραφέα;

v. Ποιο επικοινωνιακό αποτέλεσμα – πρόθεση – στόχο - σκοπό ενέχει η χρήση της λεξικογραμματικής επιλογής του ά πληθυντικού ρηματικού προσώπου στο κείμενο I; 

Μονάδες 15

Β3. i «Και η αιτιολόγηση  των φαινόμενων  και καταστάσεων  που θίγουν συθέμελα την ανθρώπινη αξιοπρέπεια εδράζεται  στο ατροφικό αίσθημα συλλογικής ευθύνης και δράσης, στην δυστοκία αξιολόγησης των ηθικών αξιών. Εδράζεται στα αδιαπραγμάτευτα συμφέροντα της Δύσης, στον Νεοφιλελευθερισμό της νέας  Παγκοσμιοποιημένης Κοινωνίας.  Η  πλήρης αδιαφορία του ανθρώπου για τον άνθρωπο και η παντελής απουσία αλληλεγγύης μεταξύ των ανθρώπων και των κοινωνιών μάς καθιστά δέσμιους  των παθών και της εσωτερικής μας ανελευθερίας.»Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου I.  με συνώνυμες, χωρίς να αλλοιώνεται το νόημα του αποσπάσματος.

Μονάδες 10

      ΘΕΜΑ Γ

Γ1.Διαβάζοντας το ποίημα,  ποιο θεματικό κέντρο   αντιλαμβάνεσθε; Εντοπίσατε τρεις κειμενικούς δείκτες (έναν περιεχομένου και μορφής που το υπηρετούν.) Θεωρείτε   ότι η σημερινή πραγματικότητα σκιαγραφείται από το παρόν θεματικό κέντρο;(150-200 λέξεις)

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Δ

Κειμενικό είδος: Εισήγηση /Πομπός: Τελειόφοιτος Λυκείου/Αποδέκτης: Ευρύ κοινό

Δ1.Αξιοποιώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δόθηκαν, ποια είναι η άποψή σας  για το ρόλο  της Αλληλέγγυας  Στάση μας  για έναν ΠΟΙΟΤΙΚΟΤΕΡΟ ΚΟΣΜΟ.  (350-400 λέξεις)

Μονάδες 30

 Επιμέλεια: Έλενα Καραλέκα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΘΕΜΑ Α

Α1.

Τα αποτελέσματα της αλληλεγγύης βάση του κειμένου  I.συνίστανται σε μία σειρά πράξεων ανθρωπιστικού πνεύματος. Η συλλογική στάση και η καταστρατήγηση του ατομικισμού, η αλλαγή του  οντολογικού επίπεδου αναφοράς και η ενωτική διάθεση, τείνουν  στην αναγεννητική υπενθύμιση του καθενός. Συρρικνώνονται η ηθική αναλγησία, η υπαρξιακή ανασφάλεια, ο εξανδραποδισμός της εποχής, η μοναξιά. Πραγματώνεται μία ποιοτικότερη ζωή μέσα από το μοίρασμα με τον συνάνθρωπο, μέσα από την περαίωση κοινής  στοχοθεσίας, μέσα από την διευθέτηση κοινών προβλημάτων. Συνοψίζοντας  λειτουργώντας με κοινωνική συνείδηση,  διάθεση προσφοράς, συμμετοχής στη μάχη του συνανθρώπου, στήριξής  του, παράγονται  καρποί  ενωτικής στάσης, αληθινής Αλληλεγγύης και Αγάπης.

 

Β 1.

i. Να επιβεβαιώσετε ή να διαψεύσετε τους ακόλουθους ισχυρισμούς που αναφέρονται στα Κείμενα I. και II.: και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με χωρία στο κείμενο.

α. Η  αλληλεγγύη εννοιολογικά συμπίπτει με την φιλανθρωπία. (κείμενο I.)

Λάθος :Η αλληλεγγύη ούσα έννοια μη απόλυτα ταυτόσημη….( πέμπτη παράγραφος)

β. Η αλληλεγγύη προϋποθέτει υπέρβαση του ατομικισμού (κείμενο I.)

Σωστό: Μόνο μέσα από μια τέτοια αλληλέγγυα στάση και υπερατομική συνείδηση η ανθρωπιά μας… (έβδομη παράγραφος)

γ. Η αλληλεγγύη θα συμβάλλει στην αυτογνωσία και την ετερογνωσία. (κείμενο I.)

Σωστό: ……μέσα από αυτήν την προσφορά θα ανακαλύψουμε τον αληθινό εαυτό μας, την αυταξία μας,  αλλά και τον ΣυνΑνθρωπό μας. …(έβδομη παράγραφος)

δ. Ο φόβος είναι αντιστρόφως ανάλογος με τον ναρκισσισμό. (κείμενοII.)

Σωστό: Κάθε  ναρκισσιστική παντοδυναμία του ελεύθερου υποκειμένου, ….βάλλεται κάτω από το πρίσμα της συμμόρφωσης και της απαγόρευσης. (τέταρτη παράγραφος)

ε. Η  δοκιμασία της πανδημίας θα προσφέρει όσο το δυνατόν λιγότερο πόνο και περισσότερη γνώση και αλληλεγγύη. (κείμενοII.)

Σωστό: Μπροστά λοιπόν στον κίνδυνο του ιού, ευχή και προσευχή είναι : το πέρασμα του να αφήσει όσο το δυνατόν λιγότερο πόνο και περισσότερη γνώση, Αλληλέγγυα στάση … Σοφία. (δεύτερη παράγραφος)

 

ii.Τι εννοεί ο συγγραφέας του κειμένου II με τη φράση: «η ναρκισσιστική παντοδυναμία του ελεύθερου υποκειμένου, βάλλεται κάτω από το πρίσμα της συμμόρφωσης και της απαγόρευσης»; Να αποδώσετε το νόημα του αποσπάσματος κειμένου σε παράγραφο (80-90 λέξεις).

                Ο σημερινός άνθρωπος εμποτισμένος από την αλλοτριωτική δυναμική του ναρκισσισμού έρχεται αντιμέτωπος  με μια σειρά από κανόνες συμμόρφωσης και απαγόρευσης. Μέσα σε ένα κλίμα απόλυτης πρόταξης της Δημόσιας Υγείας καλείται να παραγκωνίσει τον εγωκεντρισμό, την εγωπάθεια, τη φιλαυτία. Επιτάσσεται να πειθαρχήσει σε κοσμικούς κανόνες ενάντια στις μύχιες επιθυμίες του, στο Εγώ του. Αίσθημα καταπίεσης, απόγνωσης, ανελευθερίας, ψυχικής ασφυξίας τον ωθούν να επαναπροσδιοριστεί, ως ταυτότητα, ως προσωπικότητα. Είναι δύσκολο να απεγκλωβιστεί από το κέλυφος του Εγώ συναντώντας αυτήν τη φορά το Συνάνθρωπο, μα σίγουρα θα τα καταφέρει. 

 

Β2.i. Να σχολιάσετε τον τίτλο του κειμένου I. βάσει δύο δομικών στοιχείων του τονίζοντας την επικοινωνιακή αποτελεσματικότητά τους.

Ο στόχος του τίτλου του κειμένου I. «Κάπου στο ξέμακρο... η  Αλληλεγγύη εκπέμπει… SOS!.» σαφώς και αποδίδει με τρόπο πυκνό, σύντομο και εύστοχο το νόημά του, προϊδεάζει τον αναγνώστη για ό,τι ακολουθεί κεντρίζοντας ταυτόχρονα το ενδιαφέρον του. Πράγματι, βασιζόμενοι στα στοιχεία που τον στοιχειοθετούν ( γλώσσα, ύφος, οπτική, συντακτικά, γραμματικά στοιχεία, σημεία στίξης) γίνεται αντιληπτό ότι ο τίτλος είναι επικοινωνιακά αποτελεσματικός. Κατά κύριο λόγο γίνεται χρήση μεταφορικής λειτουργίας της γλώσσας που διευκολύνει την εύληπτη απόδοση του νοήματος«, η  Αλληλεγγύη εκπέμπει… SOS! » προσδίδοντας συγχρόνως έμφαση στο σημείο. Τέλος ο τίτλος είναι υπαινικτικός με τη χρήση του σημείου στίξης των αποσιωπητικών, αναδεικνύοντας κατά αυτό τον τρόπο την απόσταση ανάμεσα στο ξέμακρο  και τον σημερινό άνθρωπο που τείνει να ελευθερωθεί πνευματικά και ψυχικά, ενώ η χρήση του θαυμαστικού προσδίδει έμφαση στα λεγόμενα για την αδήριτη ανάγκη παροχής βοήθειας στο συνάνθρωπο.

 

 ii. Πώς αναπτύσσει ο συντάκτης την δεύτερη παράγραφο του κειμένου II;

ο συντάκτης αναπτύσσει την δεύτερη παράγραφο του κειμένου II επιλέγοντας κυρίαρχα τη μέθοδο των παραδειγμάτων και του αιτίου –αποτελέσματος. Συγκεκριμένα επεξηγεί με παραδείγματα – στοιχεία που θα αφήσει στον καθένα μας όλη αυτή η εφιαλτική εμπειρία της πανδημίας,  ‘’το πέρασμα του να αφήσει όσο το δυνατόν λιγότερο πόνο και περισσότερη γνώση, Αλληλέγγυα στάση … Σοφία..’’. Παράλληλα μέσω του τρόπου του αιτίου- αποτελέσματος παρουσιάζει την αιτιατή σχέση,’’… Ίσως όμως, όταν τελειώσει όλο αυτό το δυστοπικό  σκηνικό- Κεκτημένα κι Αναφαίρετα δικαιώματα που περιστέλλονται εν μία νυκτί, όλες οι κατακτήσεις της  νεωτερικότητας  και του μεταπολεμικού πολιτικού πολιτισμού στην Ευρώπη που αναστέλλονται επ’ αόριστον -να αλλάξουμε τους όρους.’ ’Ευνόητα, η παρούσα παράγραφος  αναπτύσσεται με συνδυασμό μεθόδων.

 

iii. Πώς οργανώνει την πειθώ, o συγγραφέας στην  δεύτερη  παράγραφο του κειμένου II;  Τεκμηριώσατε την απάντησή σας.

Ο συγγραφέας στην  δεύτερη  παράγραφο του κειμένου I.I  οργανώνει την πειθώ εδράζοντας στον προβληματισμό και την ευαισθητοποίηση μέσω του τρόπου πειθούς της επίκλησης στο συναίσθημα του δέκτη. Επιλέγοντας ως μέσα πειθούς την ποιητική λειτουργία της γλώσσας με σχήματα λόγου, όπως αυτό της μεταφοράς «……………….» αποδίδει με έμφαση και απόλυτη ευστοχία την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο άνθρωπος λόγω της πανδημίας, την περιρρέουσα ατμόσφαιρα που βιώνει και το επιτακτικό αίσθημα απελευθέρωσης που επιζητά. Συγχρόνως, μέσω της συναισθηματικής διέγερσης του αναγνώστη, με συναισθηματικά φορτισμένες λέξεις – φράσεις , όπως «……..» επιδίδει περισσότερο βάρος στον απώτερο σκοπό της πειστικότητάς του.

 

iv. Ποιο επικοινωνιακό αποτέλεσμα δημιουργεί κατά τη γνώμη σας η επανάληψη της λέξης «αλληλεγγύη» στην αρχή της δεύτερης, της τρίτης και της τέταρτης παραγράφου του κειμένου II. Ποια είναι η πρόθεση του συγγραφέα;

                Η η επανάληψη της λέξης «αλληλεγγύη» στην αρχή της δεύτερης, της τρίτης και της τέταρτης παραγράφου, σαφέστατα λειτουργεί ενισχυτικά στην ανάδειξη της βασικής έννοιας «αλληλεγγύη». Μέσα από συνεχή προτρεπτική στάση, μέσω της επαναλαμβανόμενης λέξης γίνεται αντιληπτό ότι ο σημερινός άνθρωπος καλείται να συναντήσει τον συνάνθρωπό του με αλληλέγγυα ματιά. Συμμορφωνόμενος στους κοσμικούς κανόνες, στις ρητές απαγορεύσεις, κινείται με ασφάλεια για αυτόν, αλλά και για τους άλλους. Με πνεύμα κοινωνικής συνείδησης προσανατολίζεται πια στην εξύψωσή του, χρησιμοποιώντας μόνο το χέρι της προσφοράς του. Ευνόητα, η επανάληψη της λέξης αυτής συμπίπτει με το θεματικό πυρήνα του κειμένου, με τη βασική θέση του συγγραφέα, που δεν είναι άλλη, παρά ο προσανατολισμός της σημερινής ηθοτροπίας προς τη λυτρωτική στάση της αλληλεγγύης.

 

v. Ποιο επικοινωνιακό αποτέλεσμα – πρόθεση – στόχο - σκοπό ενέχει η χρήση της λεξικογραμματικής επιλογής του ά πληθυντικού ρηματικού προσώπου στο κείμενο I; 

                Η χρήση του κειμενικού δείκτη που αφορά τη μορφή και συγκεκριμένα της λεξικογραμματικής επιλογής του α’ πληθυντικού ρηματικού προσώπου, συντείνει κυρίαρχα στην απόδοση καθολικότητας στην σύγχρονη βιωμένη κατάσταση. Όλοι επωμιζόμενοι το βάρος της παρούσας οικονομικής κρίσης καλούμαστε με περίσσια σύνεση να αναλογιστούμε το χρέος μας πρώτα ως συνάνθρωποι, μεριμνώντας για τη δημόσια υγεία, προσβλέποντας στο κοινό καλό. Σαφέστατα, ο συντάκτης συμπεριλαμβάνει και τον εαυτό του σε όλο αυτό, τάσσοντάς τον συμμέτοχο όχι μόνο στο πρόβλημα, αλλά πολύ περισσότερο στην επιτακτική ανάγκη επίλυσής του, παρουσιάζοντας τάση πολιτικής ορθότητας.

 

Β3. i

Αιτιολόγηση: 

θίγουν : απειλούν 

συθέμελα : ολικά

εδράζεται  : έγκειται

ατροφικό: ανεπαρκές

συλλογικής : ομαδικής 

δράσης: πρακτικής

δυστοκία: δυσπραγία 

αξιών:  αρχών

αδιαπραγμάτευτα : αδιαμφισβήτητα 

συμφέροντα: σκοπιμότητες 

νέας:   καινούριας   

 πλήρης: ολοκληρωτική  

αδιαφορία: ολιγωρία 

παντελής : ολοκληρωτική

απουσία: έλλειψη

αλληλεγγύη: αλληλοβοήθεια

 δέσμιους : υποχείριους

παθών: αδυναμιών 

ανελευθερίας : δουλείας

 

ΘΕΜΑ Γ

Γ1 Γ.ΘΕΜΑ

Διαβάζοντας τους στίχους του συγκεκριμένου ποιήματος γίνεται αντιληπτό το θεματικό κέντρο του, η αδήρητη ανάγκη θέασης του κόσμου μας μέσα από αλληλέγγυα ματιά. Συγκεκριμένα, είναι εμφανής η προτροπή προς τον άνθρωπο να αφεθεί και να ζήσει όπως εκείνος ονειρεύεται, δημιουργώντας τον δικό του κόσμο αποστασιοποιούμενος, κατά αυτό τον τρόπο, από δεσμεύσεις, συμβάσεις, πιέσεις που τον καταπνίγουν, πάντα συνυπολογίζοντας τον Κύριο  ως Αρωγό στο δρόμο του  και την  Αλληλέγγυα στάση του ως σημείο αναφοράς της νοοτροπίας και της ηθοτροπίας του.  Ο στιχουργός προβαίνει σε εύστοχες εκφραστικές επιλογές κάνοντας χρήση κειμενικών δεικτών που αφορούν τη μορφή, όπως χρήση α’ ενικού προσώπου «ξαναβρές το», «…εσύ που ψάχνεις», προσδίδοντας οικειότητα, ζωντάνια, προτρεπτικό και εξομολογητικό ύφος, ενώ με τη χρήση του σημείου στίξης των αποσιωπητικών «…«...ο πόνος, η ηδονή, η γέννηση, η ζωή και ο θάνατος, …» ο αναγνώστης αφήνει αρκετά υπαινικτικά στοιχεία για την σκέψη του. Τέλος, ως κειμενικός δείκτης που αφορά το περιεχόμενο μπορεί να θεωρηθεί η συμπεριφορά των  αισιόδοξων και θετικών ανθρώπων που επιλέγουν να ζουν στο δικό τους κόσμο αποδεσμευόμενοι από τον αρνητισμό και κάθε πεσιμιστική διάθεση.

                Αναμφίβολα, το θεματικό κέντρο τουποιήματος συναντά απήχηση σήμερα. Η κρίση της πνευματικής ελευθερίας του ανθρώπου, η υποδούλωση της ψυχής του από τον τεχνοκρατισμό και τον υλισμό τού θέτουν μια σειρά από φραγμούς στερώντας του κάθε αναπνοή ψυχής. Απαραίτητη κρίνεται η απαγκίστρωσή του από στάσεις, αντιλήψεις, ηθοτροπία και νοοτροπία που αντιστρατεύονται την ψυχική του ελευθερία. Η ονειροπόληση, η διέξοδος σε έναν κόσμο αντιπροσωπευτικό των ενδόμυχων επιθυμιών της προσφοράς στο συνάνθρωπο  μόνο λυτρωτικά αποβαίνει έστω και πρόσκαιρα ή φευγαλέα από την εξουθενωτική καθημερινότητα. Η αυτοβούληση, η αυτοσυνειδησία  για αρωγή στο συλλογικό Καλό  έχουν πλέον τον λόγο.

 

 

ΘΕΜΑ Δ

Κειμενικό είδος: Εισήγηση /Πομπός: Τελειόφοιτος Λυκείου/Αποδέκτης: Ευρύ κοινό

v Παράγοντες που καθιστούν αναγκαία την ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

    • Ηθικοί ανθρωπιστικοί λόγοι : ο άνθρωπος ολοκληρώνεται μέσα από την αλληλεγγύη. κατακτά την ηθική και ψυχική τελείωση, νοηματοδοτεί την ύπαρξή του.

• Σε κάθε εποχή ανακύπτουν προβλήματα, έκτατες καταστάσεις και ανάγκες που αδυνατεί το Κράτος να καλύψει και που δοκιμάζουν τα όρια αντοχής και συνοχής μιας κοινωνίας. Από το βαθμό ανταπόκρισής της σε αυτές τις δοκιμασίες, αποδεικνύεται και η ανθεκτικότητά της στο πέρασμα του χρόνου, η σφυρηλάτηση κοινωνικής και εθνικής συνοχής και συνείδησης. (πχ. θεομηνίες, πόλεμοι, εθνικές συμφορές ή προκλήσεις, περίοδοι φτώχειας, μετανάστευση κ. α.

• Η διάθεση των μεγάλων ευεργετών μιας χώρας να ανταποδώσουν στην κοινωνία και την πατρίδα μέρος από τα οφέλη που αποκόμισαν οι ίδιοι με την επιχειρηματική δράση τους και να συνεισφέρουν στην ευημερία της χώρας τους με έργα ανάπτυξης και κοινής ωφέλειας.

ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

• Η παρατεταμένη οικονομική ύφεση δυσχεραίνει την κατάσταση για τις μη προνομιούχες ομάδες οξύνοντας προβλήματα φτώχειας, εξαθλίωσης μεγάλου μέρους του πληθυσμού της χώρας, ενώ πληθαίνουν οι τάξεις των απόρων, αστέγων συμπολιτών που στερούνται βασικά αγαθά πρώτης ανάγκης.

• Καταρρέει σε ολόκληρη την Ευρώπη το Κοινωνική κράτος, εκλείπει η κρατική πρόνοια, στερεύουν οι δαπάνες για νευραλγικούς τομείς της πρόνοιας ( κονδύλια και επιδόματα για την υγεία, περίθαλψη, στήριξη των ανέργων, των πολύτεκνων οικογενειών,  των απόρων, των ΑΜΕΑ κοκ) στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής σε ένα άτεγκτο πρόγραμμα λιτότητας. Το έλλειμμα αυτό έρχεται να αναπληρώσει η δράση των εθελοντικών οργανώσεων και της Κοινωνίας των Πολιτών.

• Συνάμα πληθαίνουν και οι τάξεις των εξαθλιωμένων μεταναστών που συρρέουν όχι μόνο στη χειμαζόμενη από την κρίση Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, με συνέπειες: α) την περαιτέρω εξαθλίωσή τους, β) την όξυνση αισθημάτων ξενοφοβίας και ρατσισμού.

• Η χώρα μας έχει μόνιμα την ανάγκη Ανθρωπιστικού έργου. Για παράδειγμα, έντονα είναι τα περιβαλλοντικά προβλήματα που θα μπορούσαν να περιοριστούν ή ν' αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα με την κοινή βοήθεια των πολιτών. Εξάλλου, διάφορες μη κυβερνητικές οργανώσεις καταβάλλουν γενναία προσπάθεια για τη μη διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας και    σαφώς  χρειάζονται βοηθούς.  
• Οι Γιατροί του Κόσμου προσμένουν την εθελοντική εργασία επιστημόνων, προκειμένου να παρέχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σ' ανθρώπους της Ελλάδας ή του εξωτερικού που την έχουν ανάγκη και δε μπορούν να την απολαύσουν, η Διεθνής Αμνηστία έχει ανάγκη εθελοντών, για να προστατεύσει ανθρώπους που διώκονται σ' όλον τον κόσμο για τα πολιτικά τους φρονήματα. Επίσης, μάχεται, προκειμένου να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για την κατάργηση        παγκοσμίως της θανατικής ποινής.                                
• Οι γενικότερες πολεμικές επιχειρήσεις των ημερών μας έχουν κατά καιρούς κλονίσει την παγκόσμια ειρήνη, ενώ η σταθερή οικοδόμηση της οποίας αποτελεί αίτημα.
• Οι υπηρεσίες Κοινωνικής Πρόνοιας (ορφανοτροφεία, γηροκομεία κ.α.) αναζητούν αγωνιωδώς τη συνδρομή εθελοντών που θα προσφέρουν χείρα βοηθείας στους αναξιοπαθούντες.
• Οι εθελοντές αιμοδότες και δωρητές οργάνων καλύπτουν θεμελιώδεις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας.          

v Θετικά αποτελέσματα του Ανθρωπισμού – του Εθελοντισμού

Ο υλιστικός πολιτισμός κι οι κοινωνικές συγκυρίες οδήγησαν για μακρό χρονικό διάστημα τον άνθρωπο σε μία ατομικιστική προσέγγιση της ζωής και στην έξαρση εγωκεντρικών συμπεριφορών. Παρόλα αυτά η συλλογικότητα, το αίσθημα της αλληλεγγύης κι η ανάγκη της προσφοράς αποτελούν, επίσης, όψεις της ζωής του ανθρώπου  παραμελημένες, ίσως, συνειδητά απωθημένες, αλλά αναμφίβολα υπάρχουσες. Οι αλλαγές που όλοι βιώνουμε το τελευταίο διάστημα κι η έντονη παρουσία δυσκολιών και προβλημάτων οδηγούν στην ανάγκη η ανθρωπιστική συνείδηση να βρει το δίαυλο έκφρασης και πρακτικής εξωτερίκευσης κι υλοποίησης μέσα από ενέργειες συνειδητές, και κυρίως ανιδιοτελείς. Στις περιπτώσεις αυτές γίνεται λόγος για πράξεις κοινωνικής αλληλεγγύης κι εθελοντισμού.

ΑΤΟΜΟ: Μέσω του Αλληλέγγυου πνεύματος και της προσφοράς καταξιώνεται η ίδια ανθρώπινη ύπαρξη. Αυτό γιατί αναδεικνύεται η ουσιαστική πτυχή του ανθρώπου που είναι η ανθρωπιστική συνείδηση. Ο άνθρωπος δείχνει τον υπέρτατο σεβασμό στην αξία της ανθρώπινης ζωής χωρίς αυτή να τη συσχετίζει με καμία μορφή σκοπιμότητας.

ü  Ο εθελοντισμός είναι αποτέλεσμα  συνειδητής κι εκούσιας επιλογής και καλύπτει την ανάγκη για την προστασία του ανθρώπου σε επίπεδα αξιοπρεπούς ψυχοσωματικής και πνευματικής παρουσίας.

ü  Μέσα από αυτή την απλότητα της προσφοράς συνειδητοποιείται κι η αξία της ανθρώπινης ευτυχίας.

ü  Το άτομο υπερβαίνει το «εγώ» και την ατομικότητά του. Στόχος του γίνεται το «εμείς» και το σύνολο. Άρα συμμετέχει στα κοινά, κοινωνικοποιείται, διαμορφώνει κριτική σκέψη, ουσιαστικό προβληματισμό κι έχει σαφή άποψη. Κάθε πράξη κοινωνικής αλληλεγγύης είναι μία ουσιαστική μορφή δημοκρατικής κοινωνίας. Σε αυτές τις ενέργειες η εξουσία απλά συνδράμει κι είναι κυρίαρχος ο ρόλος των πολιτών.

ü  H εθελοντική δράση αποτελεί μαθησιακή - μορφωτική λειτουργία. Ενισχύει την απόκτηση κοινωνικών, επικοινωνιακών και επαγγελματικών δεξιοτήτων και αναπτύσσει νέες ικανότητες που βοηθούν μετέπειτα στην επαγγελματική αποκατάσταση. Αποτελεί κοινωνική δραστηριότητα με την οποία μπορεί κανείς να περάσει δημιουργικά τον ελεύθερό του χρόνο

ü  Είναι σημαντικός σε περιόδους οικονομικής δυσπραγίας/δυστοκίας  μετά από κοινωνικές και φυσικές καταστροφές. Προστατεύονται ανήμπορα άτομα, παιδιά, υπερήλικες, ασθενείς και διασφαλίζεται η ίδια η ζωή κι η αξιοπρέπειά τους.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ:

ü  Ενδυναμώνονται οι κοινωνικοί δεσμοί μεταξύ των πολιτών, γεγονός που αποτελεί ζητούμενο για κάθε κοινωνία, προκειμένου να επιτευχθεί η ευρυθμία της, διαπλάθεται ισχυρή ανθρωπιστική συνείδηση κι αυξάνεται η ευαισθησία για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων προβλημάτων, πατάσσεται ο τυφλός εγωισμός κι ο αντικοινωνικός ωφελιμισμός.

ü  Αποκτώνται νέα ενδιαφέροντα κι εμπειρίες ζωής, σε συλλογικό επίπεδο δημιουργούνται οι προϋποθέσεις κοινών στόχων κι ευνοείται η εθνική ομοψυχία, Ο βελτιώνεται ο διεθνής ρόλος κι η γενικότερη φυσιογνωμία ενός λαού.

ü  Δίνεται  νόημα και περιεχόμενο σε πανανθρώπινες αξίες, όπως είναι η κοινωνική αλληλεγγύη, η κοινωνική προσφορά, η αγάπη προς τον συνάνθρωπό.

ü  Με το ζωντάνεμα του εθελοντικού κινήματος και την ανάπτυξη των μη κυβερνητικών οργανώσεων καλύπτεται το σοβαρό κοινωνικό έλλειμμα της ελληνικής δημοκρατίας. Αναπτύσσονται ο κοινωνικός διάλογος, η συμμετοχή του πολίτη στα κοινά, το αίσθημα της ατομικής και κοινωνικής ευθύνης.

ü  Με τη λειτουργία της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών η κοινωνία γίνεται πιο ισχυρή και η δημοκρατία πιο άμεση και αποτελεσματική. Ο κοινωνικός έλεγχος από τον ενεργό πολίτη συμβάλλει στη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα της πολιτικής και κοινωνικής δράσης.

ü  Μέσα από το εκτεταμένο δίκτυο των εθελοντικών οργανώσεων μπορούν να αναδειχθούν και να αξιοποιηθούν τεράστια αποθέματα δυναμικής και ανάπτυξης στον τομέα της «κοινωνικής οικονομίας», της «οικονομίας της αλληλεγγύης».

ü  Μέσα από την ανάπτυξη των οργανώσεων αλληλεγγύης αξιοποιούνται οι πρωτοβουλίες, η φαντασία των νέων, των πολιτών και οικοδομείται  ένας  πολιτικός πολιτισμός  συνεργασίας, που καταπολεμά τη νοσηρότητα παλαιοκομματικών αντιλήψεων ανταγωνισμού και στείρας αντιπαράθεσης.

ü  Έρχονται στην επιφάνεια πρωτοφανείς δυνάμεις δημιουργικότητας και προόδου, που παραγκωνίζουν τις αγκυλώσεις ενός γραφειοκρατικού κράτους, δυνάμεις, και  εξασφαλίζουν την κοινωνική συνοχή και ενότητα, συνέχουν τον κοινωνικό ιστό, διατηρούν ζωντανή την ελπίδα και την αισιοδοξία των ανθρώπων.

ü  Σήμερα είναι αδήριτη ανάγκη το εθελοντικό κίνημα να αποτελέσει την υγιή αντίδραση και απάντηση της οργανωμένης κοινωνίας σε φαινόμενα αδράνειας και αναλγησίας. Ο εθελοντισμός αναδεικνύεται ως ένας τρίτος πόλος στον κοινωνικό βίο, ο οποίος πέρα από τους δύο παραδοσιακούς χώρους, του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, περιλαμβάνει όλες τις ενεργές δυνάμεις και δράσεις που διοχετεύονται στην ανάληψη του πολύπλευρου κοινωνικού έργου που καλείται να επιτελέσει. Με αυτή την έννοια, μπορεί ακόμα να χαρακτηρισθεί ως μια νέα μορφή πολιτικής, που εκφράζει το ευγενέστερο νόημα της και δίνει τη δυνατότητα της άμεσης συμμετοχής όλων των πολιτών

ü  Με τα κινήματα αυτά συμπληρώνεται κι υποκαθίσταται το αδύναμο ή ανεπαρκές κράτος. Κατακτώνται υψηλοί στόχοι, όπως αθλητικές διοργανώσεις, και τελικά αναδεικνύεται στο σύνολό της η οργανωμένη κοινωνία.

ü  Καθοριστικά είναι τα οφέλη του εθελοντή. Κατακτά την απόλυτη συναισθηματική πληρότητα, βιώνει ικανοποίηση και ψυχική ισορροπία. Το συναίσθημα της προσφοράς είναι ανεκτίμητο. Εκτοπίζεται κάθε μορφή εγωισμού και τον εθελοντισμό ο άνθρωπος μπορεί να δώσει διέξοδο σε επιλογές από τις οποίες τον αποτρέπει η συμβατικότητα της καθημερινότητάς του.

ü  Ειδικά για τους Έλληνες η αλληλεγγύη κι η προσφορά είναι στοιχεία της χαρακτηροδομής τους, καθώς είναι ο λαός που κατέκτησε την ανθρώπινη σκέψη. Έχει αποδειχθεί ότι στις πολύ κρίσιμες στιγμές για τον ελληνισμό τα εθελοντικά κινήματα έγιναν προϋπόθεση αφύπνισης της εθνικής συνείδησης και συνοχής. Βασίζεται στην αξιοποίηση γενικότερων αρετών της ελληνικής νοοτροπίας, όπως είναι ο ιδεαλισμός, η ευαισθησία αλλά κι η φιλόξενη διάθεση. Το κίνημα του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και πολλές οργανώσεις με αντικείμενο την υγεία, τη φύση και τον αθλητισμό κατέκτησαν σκοπούς δυσανάλογους με τη δυναμική του κράτους.

ü  Στην παρούσα κοινωνική κι ιστορική συγκαιρία, ο Έλληνας αποδεικνύει έμπρακτα την αλληλέγγυα φύση του, καθώς οι οικονομικές δυσκολίες αντιμετωπίζονται μέσα από πράξεις απλών πολιτών, διάφορων φορέων και της ίδιας της εκκλησίας.

 

 Επιμέλεια: Έλενα Καραλέκα

Περισσότερα κριτήρια αξιολόγησης εδώ.