Τις ονόμαζαν φίμωτρα, εστίες μικροβίων και παγίδες βρωμιάς. Κάποιοι είπαν ότι έμοιαζαν με «ρύγχος γουρουνιού». Μερικοί τους άνοιγαν τρύπες για να καπνίζουν το τσιγάρο τους. Άλλοι τις έδεναν σε σκύλους για πλάκα. Οι ληστές τις χρησιμοποιούσαν για να κλέβουν τράπεζες.
Πριν από έναν αιώνα και κάτι, καθώς η πανδημία της γρίπης του 1918 ξέσπασε στις ΗΠΑ, οι μάσκες έγιναν η πρώτη γραμμή άμυνας στη μάχη κατά του ιού. Αλλά (όπως και σήμερα), οι μάσκες προκάλεσαν αντιδράσεις. Όταν οι ιατρικές αρχές συνέστησαν τη χρήση μάσκας για να επιβραδύνουν την εξάπλωση της ασθένειας, μερικοί έκαναν «αντίσταση».
Άνθρωποι περιμένουν για μάσκες στο Σαν Φρανσίσκο το 1918
Το 1918-99, καθώς τα μπαρ, τα εστιατόρια, τα θέατρα και τα σχολεία έκλεισαν, οι μάσκες έγιναν ο αποδιοπομπαίος τράγος, ένα σύμβολο κυρίως αντικυβερνητικής δυσαρέσκειας. Όλο αυτό το διάστημα, χιλιάδες Αμερικανοί πέθαιναν σε μια θανατηφόρα πανδημία.
Οι πρώτες εστίες της γρίπης στις ΗΠΑ, εντοπίστηκαν τον Μάρτιο του 18, σε μια στρατιωτική βάση στο Κάνσας, όπου μολύνθηκαν 100 στρατιώτες. Μέσα σε μια εβδομάδα, ο αριθμός πενταπλασιάστηκε, και σύντομα εξαπλώθηκε σ όλη τη χώρα, ωθώντας ορισμένες πόλεις να επιβάλουν καραντίνα για να την περιορίσουν.
Στην πρώτη γραμμή των μέτρων ήταν το Σαν Φρανσίσκο, όταν ένας άντρας μετέφερε τον ιό σπίτι του μετά από ένα ταξίδι στο Σικάγο. Ως τα τέλη Οκτωβρίου, υπήρχαν περισσότερα από 60.000 κρούσματα σε ολόκληρη την πολιτεία, με 7.000 από αυτά στο Σαν Φρανσίσκο. Σύντομα έγινε γνωστή σαν η «μασκαρεμένη πόλη».
Κάποιοι παραπονέθηκαν για την έλλειψη αισθητικής, άνεσης ή ελευθερίας, παρόλο που 195.000 Αμερικάνοι πέθαναν μόνο τον Οκτώβριο.
Δημοσιογράφος στους The Los Angeles Times εξέτασε τον αντίκτυπο των μασκών στην κοινωνία αλλά και στις διασημότητες, που τις απέφευγαν επειδή ήταν «τόσο φρικτό» το να μην τους αναγνωρίζουν.
Κυρία μου εσείς γιατί δεν φοράτε μάσκα;
Η ποινή στους παραβάτες ήταν 5 έως 10$ ή φυλάκιση 10 ημερών. Μόνο στις 9 Νοεμβρίου συνελήφθησαν 1.000 άτομα. Οι φυλακές της πόλης γέμισαν σύντομα.
Το διάταγμα για τη μάσκα στο Σαν Φρανσίσκο έληξε μετά από 4 εβδομάδες το μεσημέρι της 21ης Νοεμβρίου. Η πόλη γιόρταζε, οι καμπάνες της εκκλησίας χτυπούσαν χαρούμενα κι όλοι ποδοπατούσαν τις μάσκες. Η εξάπλωση είχε σταματήσει.
Όμως ένα δεύτερο κύμα ήταν στον ορίζοντα. Μέχρι τον Δεκέμβριο, το συμβούλιο υγείας του Σαν Φρανσίσκο πρότεινε και πάλι να βάλουν μάσκες.
«φορέστε μάσκα ή πηγαίνετε στη φυλακή»
Ακόμη και βόμβα στο γραφείο του επικεφαλής υγείας βάλανε κάποιοι «Τα πράγματα ήταν βίαια και επιθετικά, λόγω κυρίως του ότι οι άνθρωποι έχαναν χρήματα» έγραφαν οι εφημερίδες. Μέχρι το τέλος του 1918, ο αριθμός των νεκρών είχε φτάσει τους 244.681 (κυρίως στους τελευταίους 4 μήνες)
Η απόφαση για τις μάσκες οδήγησε στη δημιουργία του κινήματος των αντιμασκοφόρων (Anti-Mask League). Επικεφαλής του μια γυναίκα, η EJ Harrington, δικηγόρος, κοινωνική ακτιβίστρια και πολιτικός αντίπαλος του δημάρχου. Αρκετές ακόμη γυναίκες ήταν στις ηγετικές τάξεις του.
Οι μάσκες μετατράπηκαν σε πολιτικό σύμβολο. Οι αντιρρήσεις τους περιλάμβαναν την έλλειψη επιστημονικών στοιχείων για την αποτελεσματικότητα των μασκών κι η ιδέα ότι ο εξαναγκασμός των ατόμων να τις φορούν ήταν αντισυνταγματικός. Η κατάργηση ήρθε την 1η Φεβρουαρίου, όταν ο δήμαρχος ανέφερε μείωση των λοιμώξεων.
κάλεσμα για διαμαρτυρία των αντιμασκοφόρων σε εφημερίδα του Σαν Φραντζίσκο στις 25 Ιανουαρίου 1919
Αλλά ένα τρίτο κύμα γρίπης ξεκίνησε στα τέλη του έτους. Ο τελικός αριθμός των νεκρών έφτασε τους 675.000 σε εθνικό επίπεδο, ή 30 για κάθε 1.000 άτομα στο Σαν Φρανσίσκο, καθιστώντας το μία από τις πόλεις που πλήγηκαν περισσότερο στην Αμερική.
Η ιστορία του Anti-Mask League, καταδεικνύει την αποσύνδεση μεταξύ ατομικής επιλογής και συλλογικής συμμόρφωσης.
(κάθε ομοιότητα με σημερινά πράγματα και καταστάσεις είναι … εσκεμμένη! Αυτή όμως η ιστορία είναι αληθινή και δημοσιεύτηκε στους New York times)