Η λογοτεχνία είναι πάντα το “λαγωνικό” που ανιχνεύει το άρωμα της εποχής αλλά και του μέλλοντος. Ο Τζωρτζ Όργουελ κατάφερε να μας δώσει 2 σημαντικά δυστοπικά έργα, διαφορετικά μεταξύ τους αλλά γεμάτα νοήματα και φανερές ή κρυφές υποδείξεις για τις παγίδες που φέρει η εποχή μας.
Ο Όργουελ γεννήθηκε το 1903 στη Βρετανία και πέθανε το 1950. “Η Φάρμα των Ζώων” και το “1984”, (κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κάκτος) αποτελούν τα πιο σημαντικά του έργα του.
Ας δούμε 5 από τις σημαντικότερες φράσεις των 2 αυτών βιβλίων του και ας εμπνευστούμε για το σήμερα.
- «Ο Μεγάλος Αδελφός σε παρακολουθεί». (1984).
Είναι μια φράση που αντιπροσωπεύει τη μνήμη μας για τον Όργουελ. Η δυστοπία που διέπει τα γραπτά του Όργουελ έχει ένα μυστήριο. Ένα μυστήριο που για την ανάγνωση είναι συναρπαστικό. Μια «μανία καταδίωξης», διαπνέει όλο το 1984 το οποίο είναι ανατριχιαστικά προφητικό. Η διάσημη αυτή φράση, υιοθετήθηκε και από το διάσημο reality show , Big Brother.
- «Αυτός που ελέγχει το παρελθόν, ελέγχει το μέλλον και το παρελθόν το ελέγχει εκείνος που ελέγχει το παρόν». (1984).
Άλλο ένα κορυφαίο απόφθεγμα από το αριστούργημα «1984» και τον Όργουελ. Ο έλεγχος της ερμηνείας της ιστορίας είναι κομβικός. Μας υπενθυμίζει λοιπόν ο Όργουελ πως πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίζουμε τις φήμες, τις διαδόσεις και την προπαγάνδα. Ο καιρός που ζούμε με την διάδοση των fake news και την έξαρση του λαϊκισμού, μας φέρνει αυτό το απόφθεγμα έντονα στη μνήμη.
- «Όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα». (Η Φάρμα των Ζώων).
Το άλλο αριστούργημα του Όργουελ, είναι η Φάρμα των Ζώων. Μέσα από μια τρομερή αλληγορία, ο Όργουελ με στεναχώρια μας θυμίζει πως η ανθρώπινη φύση, παραμένει μετεξεταστέα! Η ανισότητα παραμένει στον πλανήτη μας και φαίνεται να αυξάνεται όσο περνά ο καιρός. Κάθε επανάσταση είναι στην αρχή μια ελπίδα για αλλαγή όμως στο τέλος, οι επαναστάτες κάνουν όσα έκαναν και αυτοί που ανέτρεψαν.
- «Όλοι οι άνθρωποι είναι εχθροί. Όλα τα ζώα είναι σύντροφοι». (Η Φάρμα των Ζώων).
Στο εξαίσιο έργο του Όργουελ, τα ζώα συσπειρώνονται και επαναστατούν κατά των ανθρώπων. Παρόλο που έχουν δίκαια αιτήματα, ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν παραμένει ίδιος με αυτόν των ανθρώπων. Ο διαχωρισμός του «εμείς» με το «εσείς», αποτελεί τη μαγιά κάθε εχθρότητας και κάθε πολέμου. Καλό είναι να θυμόμαστε πως πρέπει να αποφεύγουμε απολυτότητες ακόμη και στην καθημερινή μας ζωή. Ο στόχος μας πρέπει να είναι η ένωση και όχι η διαίρεση.
- «Αλλά αν η σκέψη διαφθείρει τη γλώσσα, τότε και η γλώσσα μπορεί να διαφθείρει τη σκέψη».
Για άλλη μια φορά, ο Όργουελ προσπαθεί να μας προστατέψει από τον φανατισμό ο οποίος τυφλώνει ακριβώς γιατί στηρίζεται στα ψεύδη. Η εποχή μας χρειάζεται όσο τίποτε την ανάμνηση τέτοιων φράσεων και μηνυμάτων. Είναι στο χέρι μας να σκεφτόμαστε όσο το δυνατόν πιο θετικά πράγματα – τέτοια που να στηρίζονται στη δημιουργία και όχι στην καταστροφή. Η καταστροφή είναι φαύλος κύκλος και πάντα προκύπτει από πάνω προς τα κάτω. Αν ρίξουμε μια ματιά στον τρόπο με τον οποίο γίνεται ο διάλογος (κυρίως ο πολιτικός) σήμερα, θα δούμε πως η συγκρουσιακή ρητορική και οι βαρύγδουπες λέξεις, δίνουν και παίρνουν. Τελικά, ο κόσμος κυλάει πάνω σε αυτήν την συγκρουσιακή ατμόσφαιρα.
Περισσότερα ενδιαφέροντα κείμενα εδώ.