Λατινικά Γ´ Λυκείου: Κείμενα 21, 22, 23 (Κριτήριο αξιολόγησης)
Claudius quinquagesimo anno aetātis suae imperium cēpit mirabili quodam casu. Exclūsus ab insidiatōribus Caligulae, recesserat in diaetam, cui nomen est Hermaeum. Paulo post rumōre caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum et inter vela praetenta foribus se abdidit. Discurrens miles pedes eius animadvertit; eum latentem adgnōvit; extractum imperatōrem eum salutāvit. Hinc ad commilitōnes suos eum adduxit. Ab his in castra delātus est tristis et trepidus, dum obvia turba quasi moritūrum eum miserātur. Postero die Claudius imperātor factus est.
Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem Romam praeter Capitolium, pro quo immensam pecuniam acceperunt. Tum Camilus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanampraedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis aurum omne recepit. Quod illic appensum civitati nomen dedit: nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est. Post hoc factum rediit in exilium, unde tamen rogatus reversus est.
arbitremur denique corpus virorum fortium magnorumque hominum esse mortale, animi vero motus et virtutis gloriam sempiternam esse.
- ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
- Να μεταφραστούν τα παρακάτω αποσπάσματα:
- Claudius…adduxit.
- Brenno duce Galli… aurum omne recepit.
- arbitremur… sempiternam esse.
(Μονάδες 20)
- Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω περιόδους με την ένδειξη ΣΩΣΤΟ (Σ) ή ΛΑΘΟΣ (Λ):
α) Η λατινική γλώσσα δεν διατήρησε το επίθετο «ρωμαίος».
β) Η λατινική γλώσσα υπερίσχυσε των άλλων διαλέκτων με την επέκταση των Ρωμαίων σε όλη την ιταλική χερσόνησο.
γ) Οι ομοιότητες της λατινικής με την ελληνική οφείλονται στην κατάκτηση της Ρώμης από τους Έλληνες.
δ) Η λατινική γλώσσα είχε κοινή καταγωγή με την ελληνική.
ε) Η συστηματική καλλιέργεια της λατινικής και η παραγωγή αξιόλογων κειμένων έγινε μετά την ιστορική «συνάντηση» των Ρωμαίων με τους Έλληνες το 240 μ.Χ.
στ) Ο Λίβιος Ανδρόνικος μεταφράζει την Οδύσσεια του Ομήρου.
ζ) Το τέλος της αρχαίας ρωμαϊκής λογοτεχνίας τοποθετείται στον 6ο αιώνα μ.Χ.
η) Η διαπίστωση του Λίβιου Ανδρόνικου ότι «η Ελλάδα, ενώ κατακτήθηκε, κατέκτησε τον άγριο νικητή και εισήγαγε τις τέχνες στο αγροτικό Λάτιο» επαληθεύεται στον χώρο της λογοτεχνίας.
θ) Η σχέση του Ρωμαίου λογοτέχνη με το ελληνικό πρότυπο είναι η δημιουργική πρόσληψη και ο ανταγωνισμός.
ι) Το έπος (ο τελευταίος ώριμος καρπός των Ελλήνων) είναι το πρώτο είδος που ωριμάζει στη Ρώμη.
(Μονάδες 10)
- α)Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι.
is | Γενική πληθυντικού στο ίδιο γένος |
|
cui | Γενική πληθυντικού στο ίδιο γένος |
|
Claudius | Κλητική ενικού |
|
insidiatōribus | Ο ίδιος τύπος στον άλλο αριθμό |
|
pedes | Ονομαστική ενικού |
|
foribus | Κλητική ενικού |
|
Postero | Ο ίδιος τύπος στο θηλυκό γένος |
|
flumen | Κλητική πληθυντικού |
|
exilium | Γενική ενικού |
|
hoc | Αιτιατική πληθυντικού στο θηλυκό γένος |
|
Gallos | Ο ίδιος τύπος στον άλλο αριθμό |
|
virorum | Κλητική ενικού |
|
civitati | Γενική πληθυντικού |
|
urbem | Αιτιατική πληθυντικού |
|
imperātor | Ονομαστικής πληθυντικού |
|
Μονάδες 15)
β)Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι.
cēpit | 3ο ενικό οριστικής ενεστώτα στην άλλη φωνή |
|
everterunt | Ο ίδιος τύπος στον μέλλοντα |
|
animadvertit | Απαρέμφατο μέλλοντα στην ίδια φωνή |
|
adgnōvit | Απαρέμφατο μέλλοντα στην άλλη φωνή |
|
moritūrum | Το απαρέμφατο στον ίδιο χρόνο |
|
factus est | Ο ίδιος τύπος στον υπερσυντέλικο |
|
recesserat | Απαρέμφατο παρακειμένου |
|
acceperunt | 2ο ενικό οριστικής παρατατικού |
|
fuerat | 3ο πληθυντικό οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα |
|
animadvertit | Ο ίδιος τύπος στον ενεστώτα |
|
salutāvit | 1ο πληθυντικό οριστικής παρατατικού |
|
dicitur | ο ίδιος τύπος στην άλλη φωνή |
|
arbitremur | 3ο πληθυντικό οριστικής παρατατικού |
|
appensum | Απαρέμφατο ενεστώτα στην άλλη φωνή |
|
miserātur | Ο ίδιος τύπος στον μέλλοντα |
|
(Μονάδες 15)
- Nα αναγνωριστούν συντακτικά οι υπογραμμισμένες λέξεις των κειμένων.
(Μονάδες 15)
- α) Να δηλώσετε τη κτήση με αυτοπάθεια και την κτήση χωρίς αυτοπάθεια στα παρακάτω παραδείγματα:
- pedes eius
- aetātis suae
- commilitōnes suos
(Μονάδες 3)
β) Post hoc factum. Να δηλώσετε τον προσδιορισμό του χρόνου με επίρρημα.
(Μονάδες 3)
δ) Postero die Claudius imperātor factus est(a Romanis). Να μετατρέψετε την πρόταση από την ενεργητική σύνταξη στην παθητική.
(Μονάδες 5)
ε) apud Alliam flumen. Να αναλύσετε την παράθεση σε αναφορική πρόταση.
(Μονάδες 4)
- Να αντιστοιχίσετε τις νεοελληνικές λέξεις της στήλης Α με τις ομόρριζές τους λατινικές λέξεις της στήλης Β. (Δύο στοιχεία της στήλης Β περισσεύουν.)
Α | Β |
1. δίαιτα | α) die |
2. δόση | β) duce |
3. δούκας | γ) dedit |
4. casu | δ)diu |
5. deletis | ε)δηλητήριο |
| στ)diaetam |
ζ)κάζο |
(Μονάδες 10)