Ερωτήματα και για τη νομιμότητα της τηλεκπαίδευσης μέσω Webex από εδώ και στο εξής, μετά από την αδιαφορία Κεραμέως να συμμορφωθεί στις υποδείξεις της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
Σοβαρό ζήτημα «ανυπακοής» του Υπουργείου Παιδείας στην απόφαση-κόλαφο της Ανεξάρτητης Αρχής Προστασίας προσωπικών δεδομένων για την τηλεκπαίδευση και ερωτηματικά για το κατά πόσο είναι νόμιμη η ενδεχόμενη συνέχιση της τηλεκπαίδευσης μέσω της πλατφόρμας Webex, προκύπτoυν εν αναμονή του ανοίγματος των σχολείων από Δευτέρα.
Σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, η πολυσυζητημένη πλατφόρμα τηλεκπαίδευσης Webex είναι ενεργή και θα χρησιμοποιείται όποτε κλείνει τμήμα λόγω κορονοιού ή για άλλο έκτακτο περιστατικό (φυσικές καταστροφές), ενώ το δικαίωμα χρήσης των αδειών Webex για τους εκπαιδευτικούς προβλέπεται έως τον Ιούλιο του 2023.
Ωστόσο, το ΥΠΑΙΘ μέχρι σήμερα φέρεται να έχει αγνοήσει τις 5 «κόκκινες κάρτες» της Αρχής, η οποία έχει ζητήσει τη συμμόρφωση του υπουργείου ΠΡΟΤΟΥ συνεχιστεί η τηλεκπαίδευση -σε όσες περιπτώσεις θα συνεχιστεί. Ομως το ΥΠΑΙΘ, υποστηρίζοντας ότι η Αρχή...κάνει λάθος, μας ενημερώνει ότι «θα απαντήσει αναλυτικά», χωρίς με΄χρι σήμερα να το έχει πράξει, αλλά ούτε και να έχει συμμορφωθεί προς τις υποδείξεις, αγνοώντας ουσιαστικά τις αποφάσεις μιας ανεξάρτητης αρχής...
Και αυτό, ενώ η Αρχή είχε δώσει προθεσμία 2 και 4 μηνών στο Υπουργείο (ανάλογα με την υπόδειξη) προκειμένου να κάνει τις διορθώσεις σύμφωνα με τις υποδείξεις της. Αντιθέτως, κι ενώ η πρώτη προθεσμία λήγει στα μέσα Ιανουαρίου, εκπαιδευτικοί παρατηρούν ότι το Webex έχει μεταβληθεί σε επίσημο μέσο υπηρεσιακής επικοινωνίας. «Φαίνεται σαν έχει εγκαταλειφθεί κάθε προσπάθεια δια ζώσης επικοινωνίας με αφορμή την πανδημία, αφού κάθε μέλος της διοικητικής πυραμίδας καλεί σε τηλεδιασκέψεις τους διευθυντές/τριες, προϊσταμένες/ους των σχολείων μας με κάθε δυνατή ευκαιρία».
Ποιές είναι οι 5 "κόκκινες κάρτες" της Αρχής Προστασίας Δεδομένων
Σύμφωνα με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσπωπικού Χαρακτήρα η σύμβαση με τη Cisco παρουσιάζει παραβιάσεις της νομοθεσίας σε 5 σημεία, για τα οποία η Αρχή έκανε ισάριθμες επιπλήξεις στο Υπουργείο Παιδείας και ζήτησε την άμεση (εντός μηνών) διόρθωσή τους:
α) σε σχέση με τα ζητήματα νομιμότητας της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, διαπιστώνεται ότι το Υπουργείο έχει παραβιάσει τις διατάξεις του άρθρου 6 του ΓΚΠΔ, σε συνδυασμό με το άρθρο 4 παρ. 5 του ν. 3471/2006, όπως ισχύει. Συγκεκριμένα, διαπιστώνει πρόσβαση σε πληροφορίες που είναι αποθηκευμένες στον τερματικό εξοπλισμό ενός χρήστη και ότι δεν έχει διενεργηθεί αναλυτική διερεύνηση της νομιμότητας των εν λόγω σκοπών, ώστε να μπορεί να τεκμηριωθεί η νομιμότητά του. Ως προς την εν λόγω παράβαση, η Αρχή κρίνει ότι, σε αυτό το στάδιο, το αποτελεσματικό, αναλογικό και αποτρεπτικό μέτρο για την αντιμετώπιση της εν λόγω παράβασης είναι να απευθύνει επίπληξη προς το ΥΠΑΙΘ και παράλληλα να του δώσει εντολή να καταστήσει τις πράξεις επεξεργασίας σύμφωνες με τις διατάξεις του ΓΚΠΔ, αντιμετωπίζοντας τις παραβάσεις εντός προθεσμίας δύο μηνών από την επίδοση της απόφασης. Μετά το διάστημα αυτό, το ΥΠΑΙΘ οφείλει να έχει εξασφαλίσει ότι λαμβάνει συγκατάθεση για την πρόσβαση σε πληροφορίες που είναι αποθηκευμένες στον τερματικό εξοπλισμό ενός χρήστη, όταν αυτό δεν είναι απαραίτητο για την παροχή της υπηρεσίας που ζήτησε ο χρήστης, και να έχει τεκμηριώσει αναλυτικά τη νομιμότητα των σκοπών επεξεργασίας
β) σε σχέση με τα ζητήματα διαφάνειας διαπιστώνεται ότι το Υπουργείο έχει παραβιάσει τις διατάξεις του άρθρου 13, σε συνδυασμό με το άρθρο 5 παρ. 1 α του ΓΚΠΔ, το άρθρο 12 και το άρθρο 37 παρ. 7 ΓΚΠΔ. Συγκεκριμένα, διαπιστώνεται ότι οι παρεχόμενες πληροφορίες είναι λιγότερες από όσες επιβάλλει ο ΓΚΠΔ, ότι οι πληροφορίες δεν είναι σε κατανοητή και εύκολα προσβάσιμη μορφή και δεν χρησιμοποιείται σαφής και απλή διατύπωση, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη και ότι πρόκειται για πληροφορία που απευθύνεται και σε παιδιά. Ως προς την εν λόγω παράβαση, η Αρχή κρίνει ότι σε αυτό το στάδιο, το αποτελεσματικό, αναλογικό και αποτρεπτικό μέτρο για την αντιμετώπιση της εν λόγω παράβασης είναι, να απευθύνει επίπληξη προς το ΥΠΑΙΘ και παράλληλα να του δώσει εντολή να καταστήσει τις πράξεις επεξεργασίας σύμφωνες με τις διατάξεις του ΓΚΠΔ, αντιμετωπίζοντας τις παραβάσεις και τροποποιώντας τη διαδικασία και το περιεχόμενο της παρεχόμενης ενημέρωσης εντός προθεσμίας δύο μηνών από την επίδοση της απόφασης.
γ) Σε σχέση με τους κινδύνους που ενέχει η συγκεκριμένη επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα διαπιστώνεται ότι το Υπουργείο έχει παραβιάσει τις διατάξεις του άρθρου 25 παρ. 1 του ΓΚΠΔ, καθώς τα λαμβανόμενα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα δεν προστατεύουν επαρκώς τα δικαιώματα των υποκειμένων των δεδομένων. Ως προς την εν λόγω παράβαση, η Αρχή κρίνει ότι, σε αυτό το στάδιο, το αποτελεσματικό, αναλογικό και αποτρεπτικό μέτρο για την αντιμετώπιση της εν λόγω παράβασης είναι να απευθύνει επίπληξη προς το ΥΠΑΙΘ και παράλληλα να του δώσει εντολή να καταστήσει τις πράξεις επεξεργασίας σύμφωνες με τις διατάξεις του ΓΚΠΔ εντός προθεσμίας δύο μηνών από την επίδοση της απόφασης.
δ) Σε σχέση με την έκφραση γνώμης των υποκειμένων των δεδομένων ή των εκπροσώπων τους για τη σχεδιαζόμενη επεξεργασία, διαπιστώνεται ότι το ΥΠΑΙΘ παραβίασε την υποχρέωση του άρθρου 35 παρ. 9 του ΓΚΠΔ. Ως προς την εν λόγω παράβαση, η Αρχή κρίνει ότι, σε αυτό το στάδιο, το αποτελεσματικό, αναλογικό και αποτρεπτικό μέτρο για την αντιμετώπιση της εν λόγω παράβασης είναι να απευθύνει επίπληξη προς το ΥΠΑΙΘ.
ε) Σε σχέση με το ζήτημα της διαβίβασης δεδομένων εκτός Ε.Ε. διαπιστώνεται ότι το ΥΠΑΙΘ παραβίασε τις υποχρεώσεις του άρθρου 46 του ΓΚΠΔ, καθώς δεν έχει πραγματοποιηθεί αξιολόγηση της διαβίβασης. Ως προς την εν λόγω παράβαση και λαμβάνοντας υπόψη την πολύ πρόσφατη σχετική καθοδήγηση του ΕΣΠΔ, η Αρχή κρίνει ότι, σε αυτό το στάδιο, το αποτελεσματικό, αναλογικό και αποτρεπτικό μέτρο για την αντιμετώπιση της εν λόγω παράβασης είναι να απευθύνει επίπληξη προς το ΥΠΑΙΘ και παράλληλα να του δώσει εντολήνα καταστήσει τις πράξεις επεξεργασίας σύμφωνες με τις διατάξεις του ΓΚΠΔ, αντιμετωπίζοντας τις παραβάσεις εντός προθεσμίας τεσσάρων μηνών από την επίδοση της απόφασης.
Το ΥΠΑΙΘ δεν έκανε τίποτα
Αντί όμως το ΥΠΑΙΘ να σπεύσει να διορθώσει όσα εντόπισε η Αρχή, ισχυρίζεται απλώς ότι η πλατφόρμα είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τους εκπαιδευτικούς όχι μόνο στο έκτακτο πλαίσιο της τηλεκπαίδευσης αλλά και για άλλους σκοπούς π.χ. για συνεδριάσεις συλλόγων διδασκόντων εφόσον το επιθυμούν, ενώ λέει ότι θα απαντήσει αναλυτικά στην ΑΠΔΠΧ, χωρίς ούτε αυτό να έχει κάνει. Ούτε και στα δικαστήρια έχει προσφύγει (ακόμα;), όπως προϊδέαζε ότι θα κάνει.
Αντί απάντησης, η κ.Κεραμέως το μόνο που έκανε -κι αυτό στις 18 Νοεμβρίου 2021- όταν προέκυψε το «άδειασμα» από την Αρχή, ήταν να εκδώσει μια ανακοίνωση στην οποία κατηγόρησε την Αρχή ότι...έκανε λάθος. Στον απόηχο της απόφασης, το υπουργείο Παιδείας εξέδωσε ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία «η ΑΠΔΠΧ, με την 4/2020 γνωμοδότησή της, είχε κρίνει καταρχήν νόμιμη την τηλεκπαίδευση, προβαίνοντας σε κάποιες συστάσεις, τις οποίες υιοθέτησε το Υπουργείο εντός της προβλεπόμενης τρίμηνης προθεσμίας. Έκτοτε, και ενώ το Υπουργείο βρισκόταν σε συνεχή επικοινωνία με την Αρχή και παρείχε επιπλέον πληροφορίες που ζητήθηκαν, ουδέποτε επισημάνθηκαν αποκλίσεις από τους κανόνες προστασίας προσωπικών δεδομένων, ούτε βεβαίως αναφέρθηκαν τα όσα μόλις επικαλέστηκε για πρώτη φορά η Αρχή για να αιτιολογήσει τη νέα απόφασή της», ενώ κατηγορεί την Ανεξάρτητη Αρχή ότι προχώρησε σε... εσφαλμένες παραδοχές.
Η εμμονή της κ.Κεραμέως να αδιαφορεί για τις αποφάσεις μιας ανεξάρτητης Αρχής, παρότι για το ζήτημα αυτό η αντιπολίτευση αλλά και εκπαιδευτικοί έχουν ζητήσει την παραίτησή της, δεδομένου ότι η υπόθεση αυτή έδωσε στη Cisco τη δυνατότητα αξιοποίησης στατιστικών στοιχείων από τα προσωπικά δεδομένα εκατοντάδων χιλιάδων μαθητών και εκπαιδευτικών, προκαλεί νέα ερωτηματικά, αλλά και σοβαρές επιφυλάξεις για τη νομιμότητα συνέχισης της τηλεκπαίδευσης
Πότε θα γίνονται τηλεμαθήματα
Σύμφωνα με τη ενημέρωση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, τηλεκπαίδευση θα γίνεται κατ’ εξαίρεση σε συγκεκριμένες περιπτώσεις που περιλαμβάνουν τις ακόλουθες:
* Αν σε ένα σχολικό τμήμα εντοπιστούν ταυτόχρονα επιβεβαιωμένα κρούσματα COVID-19 σε παραπάνω από τους μισούς (50%+1) μαθητές του.
* Αν εκπαιδευτικός πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (δάσκαλος/νηπιαγωγός, μη ειδικότητας) νοσεί, και δεν υπάρχει δυνατότητα από την οικεία Διεύθυνση Εκπαίδευσης για άμεση αναπλήρωσή του αλλά προβλέπεται τηλεκπαίδευση από άλλον εκπαιδευτικό.
* Αν εκπαιδευτικός είναι θετικός, και ενώ βρίσκεται σε απομόνωση, επιθυμεί να κάνει τηλεκπαίδευση, σε προαιρετική βάση.
* Για τους μαθητές οι οποίοι έχουν ένα από τα σοβαρά υποκείμενα νοσήματα, τα οποία αναφέρονται στο Παράρτημα Ι του πρωτοκόλλου «Μέτρα προστασίας και πρόληψης διασποράς του ιού SARS– CoV-2 στις σχολικές μονάδες» και συμμετέχουν σε διαδικτυακά τμήματα.
Περισσότερα εκπαιδευτικά νέα εδώ.