.jpg)
Για πρώτη φορά, υπάρχουν ευρήματα για το τι συμβαίνει στον εγκέφαλο ενός ετοιμοθάνατου.
Μετά από μια πτώση, ένας 87χρονος άνδρας βρέθηκε σε θάλαμο έκτακτης ανάγκης ενώ η υγεία του επιδεινωνόταν γρήγορα και ήταν παράλληλα συνδεδεμένος σε ένα μηχάνημα ηλεκτροεγκεφαλογράφου που κατέγραφε τα εγκεφαλικά του κύματα καθώς πάθαινε καρδιακή προσβολή. Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται η εγκεφαλική δραστηριότητα ενός ετοιμοθάνατου. Ωστόσο, αυτή είναι η πρώτη περίπτωση λεπτομερής καταγραφής που μπορεί να ρίξει φως στο τι βιώνουμε όταν πεθαίνουμε.
«Εδώ και δεκαετίες, οι άνθρωποι έχουν αναφέρει επεισόδια παράδοξης διαύγειας και αυξημένης συνειδητότητας την ώρα του θανάτου. Αυτό είναι ενδιαφέρον καθώς φαίνεται να συμβαίνει σε περιοχές του εγκεφάλου που απενεργοποιούνται εξαιτίας του θανάτου», λέει ο Δρ Σαμ Πάρνια, διευθυντής έρευνας εντατικής θεραπείας και ανάνηψης στο NYU Langone.
«Παρόλο που, στο παρελθόν, υπήρχε η υπόθεση ότι αυτά μπορεί να είναι απλώς ανέκδοτα, έρευνες πληθυσμού έδειξαν ότι αυτό το φαινόμενο εμφανίζεται σε περίπου 10 τοις εκατό του πληθυσμού, υποδηλώνοντας ότι περίπου 800 εκατομμύρια άνθρωποι το βιώνουν», λέει ο Πάρνια.
Η ομάδα που εργαζόταν με τον ασθενή μπόρεσε να καταγράψει περίπου 900 δευτερόλεπτα εγκεφαλικής δραστηριότητας και εστίασε το μεγαλύτερο μέρος της ανάλυσής της στα πρώτα 30 δευτερόλεπτα πριν και μετά τη διακοπή της λειτουργίας της καρδιάς του ασθενούς.
Αμέσως μετά την καρδιακή ανακοπή, παρατήρησαν αλλαγές στα εγκεφαλικά κύματα που εμπλέκονται σε γνωστικές λειτουργίες υψηλότερης τάξης, όπως η επεξεργασία πληροφοριών, η συγκέντρωση, η ανάκτηση μνήμης, η συνειδητή αντίληψη και τα διαφορετικά στάδια του ονείρου, πιθανώς υποδηλώνοντας ότι ο εγκέφαλος εμπλέκεται ενεργά στην ανάκληση μνήμης.
«Αυτό που είναι πιο ενδιαφέρον από όλα είναι ότι αυτό φαίνεται να συμβαίνει όταν ο εγκέφαλος σταματάει την λειτουργία του, όταν φτάνει το τέλος της ζωής. Αυτή η μελέτη υποστηρίζει αυτές τις περιγραφές και σίγουρα αυξάνει την πιθανότητα να έχει ανακαλυφθεί ένας δείκτης διαύγειας στο τέλος της ζωής», λέει ο Πάρνια.
Ωστόσο, η ομάδα που εργάστηκε με τον ασθενή δεν μπορεί να είναι σίγουρη ότι η ζωή του πέρασε μπροστά από τα μάτια του, επειδή η υγεία του ήταν ήδη επιδεινωμένη τη στιγμή του θανάτου, μιας και είχε υποστεί εγκεφαλικές κακώσεις που περιελάμβαναν αιμορραγία, πρήξιμο και επιληπτικές κρίσεις. Επιπλέον, έπαιρνε αντισπασμωδικά φάρμακα που περιπλέκουν περαιτέρω την ανάλυση των δεδομένων. Επιπλέον, η ομάδα δεν είχε σαρώσεις του εγκεφάλου του ασθενούς σε μια φυσιολογική στιγμή της ζωής τους για να τις συγκρίνει με τις πιο πρόσφατες σαρώσεις στις οποίες ο ασθενής ήταν ήδη σε παρακμή της υγείας του.
Στην ανάλυσή της, η ομάδα που εργάστηκε με αυτόν τον ασθενή θεώρησε ότι επειδή η «διασταυρούμενη σύζευξη» μεταξύ των κυμάτων άλφα και γάμμα υποδηλώνει ανάκληση μνήμης σε υγιείς ασθενείς, αυτός ο συγκεκριμένος ασθενής θα μπορούσε να είχε μια «ανάκληση μνήμης ζωής» ή κάτι που συχνά αναφέρεται ως η ζωή που περνάει μπροστά από τα μάτια μας. Τα εγκεφαλικά κύματα άλφα παράγονται όταν είμαστε σε εγρήγορση αλλά ήρεμοι και μας βοηθούν σε δραστηριότητες όπως η μάθηση και ο συντονισμός. Τα κύματα γάμμα είναι τα πιο γρήγορα και σχετίζονται με υψηλού επιπέδου εγρήγορση, γνωστική ικανότητα, μνήμη και εστίαση.
Σύμφωνα με τον Πάρνια, ενώ ο εγκέφαλος βρίσκεται σε διαδικασία διακοπής λειτουργίας και θανάτου, «υπάρχει αναστολή τμημάτων του εγκεφάλου (δηλαδή εμφάνιση λειτουργιών) που συνήθως καταπιέζονται από τη συνήθη εγκεφαλική μας δραστηριότητα», όπως αυτά που χρησιμοποιούμε στις καθημερινές μας εργασίες. Εξαιτίας αυτού, μας παρέχεται πρόσβαση σε αυτό που ο Πάρνια αναφέρει ως «όψεις της πραγματικότητας κατά το θάνατο που συνήθως δεν θα είχαμε πρόσβαση», συμπεριλαμβανομένων των βαθέων επιπέδων της συνείδησής μας.
Ωστόσο, το να μάθουμε περισσότερα για το τι συμβαίνει στον εγκέφαλό μας κατά τη διάρκεια του θανάτου είναι ουσιαστικά αδύνατο, επειδή οι επιστήμονες θα πρέπει να παρατηρούν τη νευρική δραστηριότητα ατόμων που είναι υγιή.
«Δεν περιμένουμε να πεθάνουν υγιή άτομα και ως εκ τούτου δεν θα μπορούσαμε να λάβουμε εγκεφαλικές καταγραφές στη φάση πριν τον θάνατο, εκτός από άτομα που βρίσκονται σε παθολογικές καταστάσεις σε νοσοκομειακά περιβάλλοντα εντατικής φροντίδας», σημειώνουν οι συγγραφείς της εργασίας. Το ότι η ομάδα μπόρεσε να συλλάβει τα εγκεφαλικά κύματα του 87χρονου ασθενή καθώς πέθαινε συνέβη εντελώς τυχαία.