Σήμερα δεν αναφερόμαστε μόνο στον δείκτη νοημοσύνης για την εξυπνάδα, μιλάμε και για την συναισθηματική νοημοσύνη, την οποία την ορίζουμε ως την ικανότητα που έχει ένα παιδί να αντιλαμβάνεται, να κατανοεί, να διαχειρίζεται – να ρυθμίζει αλλά και να εκφράζει τα συναισθήματά του, όπως και τα συναισθήματα των άλλων. Δεν είναι τυχαίο που σχετικές έρευνες καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα, όπως για παράδειγμα τα παιδιά με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη αναπτύσσουν πιο θετικές σχέσεις με τους γύρω τους, είναι καλύτεροι μαθητές και επιδεικνύουν πιο ώριμοι συμπεριφορά – σύμφωνα πάντα με την ηλικία τους. Αργότερα, ωε ενήλικες, επίσης αναπτύσσουν καλύτερες διαπροσωπικές σχέσεις και αποδίδουν περισσότερο στην εργασία τους καθώς διαχειρίζονται πιο θετικά το άγχος τους.
Πώς θα μεγαλώσω ένα παιδί με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη;
Εξετάστε την δική μου σχέση με την συναισθηματική νοημοσύνη
Αν εγώ δεν καταλαβαίνω τι είναι και πως επιτυγχάνετε, προφανώς δεν μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου. Παρατηρώ τη δική μου σχέση με τον εσωτερικό μου κόσμο και τις αντιδράσεις μου. Αν μου φαίνεται δύσκολο, η βοήθεια ειδικού θα μου δείξει που βρίσκομαι και τι πρέπει να κάνω για να έρθω σε επαφή με τον εαυτό μου.
Μιλήστε για τα συναισθήματα
Με το παιδί σας μιλήστε για τα συναισθήματα, άλλωστε υπάρχουν και μαθήματα στο σχολείο που τα αναφέρουν. Βρείτε παιχνίδια επίσης (διαδικτυακά ή στο εμπόριο) που ως βάση τους έχουν την συναισθηματική ανάπτυξη και παίξτε μαζί του. Επίσης, καθρεφτ΄στε τα δικά σας συναισθήματα στο παιδί, λέγοντάς του πχ. «πό χάρηκα που …, πόσο όμορφα ήταν που…, πόσο μου άρεσε…, πόσο στενοχηρήθηκα, λυπήθηκα…» Μην ξεχνάτε πως δεν υπάρχουν μόνο τα ευχάριστά αλλά και τα δυσάρεστα συναισθήματα που το παιδί χρειάζεται να έρθει σε επαφή, δεν το μεγαλώνετε «στη γυάλα».
Καθρεφτίστε τα δικά του συναισθήματα
Αρκετές φορές το παιδί μπορεί να νιώθει συναισθήματα που δεν κατανοεί εύκολα και να του δημιουργεί ένταση.
Δείξτε του τι σημαίνει ενσυναίσθηση
Γίνετε εσείς το παράδειγμα προς μίμηση για το παιδί σας με απλούς τρόπους: «Πόσο στενοχωριέμαι που η γιαγιά σου …, θα πάμε να την βοηθήσουμε».
Βάλτε το στο «χορό της ενσυναίσθησης»
Δώστε του χώρο να αναπτύξει τις δικές του σκέψεις και τον δικό του τρόπο: «Ο Θείος σου χτύπησε το πόδι του και δυσκολεύεται να …, πως θα μπορούσαμε να τον βοηθήσουμε;»
Διδάξτε το κοινωνικές δεξιότητες
Αυτό που λέμε ότι το παιδί μας χρειάζεται να μάθει τρόπους και δεν εννοώ να είναι ευγενικό και τους καλούς τρόπους έτσι απλά. Εννοώ ότι χρειάζεται να μάθε πως μπορεί να διαχειριστεί μία κατάσταση, πως μπορεί να λύσει ένα πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει. Και για να γίνει αυτό, χρειάζεται να μάθει κοινωνικές δεξιότητες, τρόπους συμπεριφοράς, «τι κάνει και τι δεν κάνει», μέσα από την παρατήρηση σχετικών περιπτώσεων και όχι ως μάθημα, για να είναι πιο αποδοτικό και εύκολο.
Φυσικά χρειάζεται από την αρχή ως γονιός να καλλιεργώ μία σχέση ενσυναίσθησης με το παιδί, ώστε «να περάσει μέσα του» και να μπορεί να συναισθανθεί, να λειτουργήσει, να σκεφτεί, να μπει στη θέση του άλλου.
Αν παρόλα αυτά, νιώθετε πως δεν μπορείτε να διαχειριστείτε την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης του μικρού σας, τότε η βοήθεια ειδικού είναι απαραίτητη για να δείτε που βρίσκονται και ποια είναι τα δικά σας εμπόδια και πως θα πάτε παρακάτω, για να επιτρέψετε και στο παιδί σας να πάει παρακάτω!
Μαρίνα Μόσχα
ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας – Ψυχοθεραπεύτρια