Οι Πανελλήνιες είναι κοντά και αυτό σημαίνει ότι το άγχος όλων των εμπλεκομένων κορυφώνεται. Άραγε, αγχώνονται για τους σωστούς λόγους;
Οι Πανελλήνιες είναι ένα θέμα που απασχολεί τους περισσότερους μαθητές είτε θέλουν να περάσουν κάπου, είτε το κάνουν αναγκαστικά. Φυσικά, συνοδεύεται από διάφορους “μύθους” και σήμερα είναι η μέρα που θα τους διαλύσουμε οριστικά.
1) Οι Πανελλήνιες είναι απολύτως αντικειμενικές εξετάσεις,
Μάλλον όχι. Στα μαθήματα θετικών επιστημών όπως μαθηματικά ή φυσική, οι βαθμολογίες ανταποκρίνονται σε μεγάλο βαθμό στην πραγματικότητα, επειδή οι ασκήσεις απαιτούν τύπους και συγκεκριμένα αριθμητικά αποτελέσματα. Έτσι, η υποκειμενικότητα του βαθμολογητή μειώνεται, χωρίς φυσικά να εξαλείφεται. Ο πραγματικός χαμός γίνεται στα θεωρητικά μαθήματα με τις ανοιχτού τύπου ερωτήσεις που απαιτούν κριτική σκέψη. Σε αυτά τα μαθήματα, ο εκάστοτε βαθμολογητής αξιολογεί αν υπάρχουν όλα τα δεδομένα απομνημόνευσης(π.χ ημερομηνίες, ονόματα κτλ) αλλά ταυτοχρόνως βαθμολογεί δομή, έκφραση, ύφος κτλ βασιζόμενος στην υποκειμενική του κρίση. Στο μάθημα της Έκθεσης δε, κάθε χρόνο παρατηρούνται οι χειρότερες βαθμολογίες και οι μεγαλύτερες βαθμολογικές αποκλίσεις (Ναι, διανέμεται πρότυπο έντυπο αναλυτικής κατανομής βαθμολογίας ανά ερώτημα, αλλά προκοπή δεν βλέπουμε).
2) Οι Πανελλήνιες αξιολογούν την εξυπνάδα.
Οι Πανελλήνιες αξιολογούν την ικανότητα επιτυχίας σε ένα συγκεκριμένο σύστημα εξετάσεων. Φυσικά, η επιτυχία απαιτεί σκληρή δουλειά, προσήλωση, επιμονή και επιμονή που είναι σημαντικές αρετές αλλά σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι όποιος πετυχαίνει είναι έξυπνος και όποιος αποτυγχάνει, χαζός. Ούτε φυσικά σημαίνει ότι ο μαθητής που απέτυχε είναι μια παραγνωρισμένη ιδιοφυΐα που τον έφαγε το σύστημα. Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι εξετάσεις αυτές δεν αποδεικνύουν τις διανοητικές -και όχι μόνο- δυνατότητες του υποψηφίου.
3) Οι Πανελλήνιες απαιτούν φροντιστήριο.
Οι Πανελλήνιες απαιτούν καλούς δασκάλους και πολύ προσωπική προσπάθεια. Ναι, υπάρχουν σχολεία με φριχτούς καθηγητές και ιδιαιτεράδες που κάνουν θαύματα, αλλά ακόμα και αν δεν έχεις την δυνατότητα για φροντιστηριακά μαθήματα, μπορείς να τα καταφέρεις. Σε κάθε σχολείο υπάρχουν καλοί καθηγητές, ακόμα και σε άλλα τμήματα(μην ντραπείς, μίλα τους), υπάρχουν φόρουμ γεμάτα εκπαιδευτικούς που λύνουν απορίες, αμέτρητες σελίδες εκπαιδευτικού υλικού. Αν έχεις σωστό σύστημα μελέτης και μπόλικη επιμονή, μια χαρά θα τα πας.
4) Οι βαθμολογητές παίρνουν στα σοβαρά την δουλειά τους.
Όχι όλοι, όχι πάντα. Υπάρχουν βαθμολογητές που διορθώνουν με μεγάλη επιμέλεια κάθε γραπτό, υπάρχουν άλλοι που διορθώνουν βιαστικά ή με αδιαφορία. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που υπάρχουν συνολικά τρεις βαθμολογητές, αλλά αν στην τυχόν αδιαφορία προσθέσουμε την υποκειμενικότητα που αναφέραμε παραπάνω, κατανοούμε λίγο καλύτερα τις μεγάλες βαθμολογικές αποκλίσεις. Ακόμα και η εγκύκλιος των πανελλήνιων αναλύει πόσο σημαντική είναι η υπεύθυνη διόρθωση, αλλά όλοι ξέρουμε ότι τα ελαττώματα είναι πολύ δυνατότερα από την οποιαδήποτε εγκύκλιο.
5) Οι Πανελλήνιες είναι οι πιο δύσκολες εξετάσεις της ζωής σου.
Αν και κανείς μαθητής δεν το πιστεύει, οι Πανελλήνιες σε καμία περίπτωση δεν είναι οι δυσκολότερες εξετάσεις. Ακόμα και στην εξεταστική του πρώτου έτους μιας εύκολης σχολής, οι φοιτητές διαβάζουν περισσότερη ύλη σε πολύ λιγότερο χρόνο, βιώνοντας σαφώς λιγότερο άγχος. Η πίεση, οι προσδοκίες και η πολύμηνη προετοιμασία καθιστούν τις πανελλήνιες μια ψυχοφθόρα διαδικασία, όχι η ποσότητα της ύλης.
6) Οι Πανελλήνιες είναι οι σημαντικότερες εξετάσεις της ζωής σου.
Όχι, δεν είναι. Οι Πανελλήνιες δείχνουν αν έχεις τα μόρια εισαγωγής για την σχολή που σε ενδιαφέρει. Αν δεν πετύχεις τον στόχο, μπορείς πάντα να ξαναπροσπαθήσεις. Αν δεν σου αρέσει η σχολή, μπορείς πάντα να την αλλάξεις. Αν δεν μπορέσεις ποτέ να περάσεις σε σχολή και πάλι δεν υπάρχει πρόβλημα, δεν τελειώνει η ζωή για τους μη απόφοιτους πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.
7) Η βαθμολογία των Πανελληνίων αντικατοπτρίζει την ακαδημαϊκή σου πορεία.
Η βαθμολογία των πανελληνίων αντικατοπτρίζει την αποτελεσματικότητα του συνδυασμού μαθησιακού επιπέδου, προσπάθειας και τύχης σε μια συγκεκριμένη εξέταση. Φυσικά, οι υψηλές επιδόσεις συνήθως επιτυγχάνονται από στοχοπροσηλωμένους μαθητές, αλλά δεν σημαίνει ότι η ίδια στοχοπροσήλωση θα τους συνοδεύει στα φοιτητικά χρόνια. Πολλοί, τα έδωσαν όλα στην Γ΄Λυκείου και μετά δεν ήθελαν να πιάσουν βιβλίο για χρόνια, άλλοι πήραν μέτριους βαθμούς αλλά όντας φοιτητές διάβαζαν με άλλους ρυθμούς, οπότε πέτυχαν καλύτερη ακαδημαϊκή πορεία. Άλλοι, μπήκαν σε “καλές” σχολές και τα παράτησαν ή πάτωσαν, άλλοι πήγαν σε χαμηλόβαθμες σχολές και πήραν υποτροφίες ή έκαναν διδακτορικά. Η βαθμολογία δείχνει μια προδιάθεση αλλά καμία περίπτωση δεν καθορίζει το ακαδημαϊκό σου μέλλον.
8 Η επιτυχία στις Πανελλήνιες προϋποθέτει να γίνεις ζόμπι.
Όχι, όχι, όχι. Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν πιστεύει τους πρώτους των πρώτων που λένε ότι διάβαζαν δυο ώρες κάθε μέρα και έβγαιναν κάθε Σάββατο, αλλά δεν είναι απαραίτητο οι Πανελλήνιες να ισοδυναμούν με την μεταμόρφωση σου σε ερημίτη που διαβάζει με μουσική υπόκρουση “Η ζωή εδώ τελειώνει, σβήνει το καντήλι μου”. Οι Πανελλήνιες απαιτούν καλή προετοιμασία σε συνδυασμό με ψυχραιμία και ξεκούραστο πνεύμα. Όσες επαναλήψεις και αν έκανες, αν εμφανισθείς στην εξέταση άυπνος, με τρεμάμενη χέρια και χαμένο βλέμμα, οι πιθανότητες για επιτυχία μάλλον μειώνονται.
9) Στις εξετάσεις πέφτουν τα πιο δύσκολα θέματα.
Προσωπικά, μπορώ να μιλήσω μόνο για τα φιλολογικά μαθήματα αλλά όχι, δεν πέφτουν πανδυσκολα θέματα. Ναι, πέφτουν εξαιρέσεις, ναι πέφτουν τραβηγμένα θέματα, άλλα α) όχι πάντα β) δεν παίρνουν -συνήθως- τόσες μονάδες. Υπάρχουν θέματα που επαναλαμβάνονται, τύποι ασκήσεων που εναλλάσσονται, θεματικές που είναι “sos”. Συνήθως, τα θέματα ανταποκρίνεται στον μέσο όρο και ναι, είναι αρκετά βατά. Φυσικά, αν πορεύεσαι ακούγοντας φήμες για το “τι θα παίζει”, ή ψυχανεμίζεσαι θέματα που ταιριάζουν με την επικαιρότητα, μάλλον θα πέσεις έξω. Διάβασε κανονικά, μην μαντεύεις και μην υποτιμάς τίποτα. Όλα είναι πιθανό να πέσουν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα έχεις 10 ερωτήσεις με εξαιρέσεις και απίθανες μικρολεπτομέρειες (Αν με ρωτάς, το βασικό πρόβλημα είναι ο χρόνος: πρέπει να είσαι αρκετά γρήγορος για να προλάβεις να τα γράψεις όλα και να τα ξαναδείς ψύχραιμα).
10) Οι Πανελλήνιες καθορίζουν την υπόλοιπη ζωή σου.
Αυτό σημαίνει ότι αν περάσεις στην τάδε σχολή θα γίνεις νομοτελειακά τέλειος επιστήμονας του κλάδου; Αν δεν περάσεις, τι ακριβώς φαντάζεσαι ότι θα συμβεί και μάλιστα τόσο σοβαρό που δεν διορθώνεται με τίποτα;
Κλείνοντας αυτό ο άρθρο, ως επιτυχούσα δυο Πανελληνίων και φιλόλογος, έχω να συστήσω μόνο ένα πράγμα: ψυχραιμία. Άραγε, εσείς ποιους άλλους μύθους θα προσθέτατε στην παραπάνω λίστα;