Νάντια Κομανέτσι: Βαθμολογήθηκε με το πρώτο απόλυτο 10αρι στη γυμναστική και χρυσώθηκε. Μετά; Μετά ήρθαν τα σκουριασμένα χρόνια…
Ήταν 18 Ιουλίου του 1976. Το Μόντρεαλ ζούσε τον πυρετό των Ολυμπιακών Αγώνων. Στο κλειστό γήπεδο διεξάγονται οι αγώνες της Ενόργανης Γυμναστικής. Στους ασύμμετρους ζυγούς αγωνίζεται η ομάδα της Ρουμανίας. Οι μικρούλες σκυθρωπές γυμνάστριες ετοιμάζονται για το πρόγραμμά τους.
Μία 14χρονη, συνοφρυωμένη από την αγωνία, αρχίζει το πρόγραμμά της προγραμματισμένη σαν ρομπότ. Στις εξέδρες σιωπή. Στον πάγκο των κριτών τα στόματα ανοίγουν σιγά σιγά για να μην πουν τίποτα· ο θαυμασμός προκαλεί ανακλαστικά την πτώση της σιαγόνας… Όλοι έχουν εκστασιαστεί από την ευλυγισία της μικρούλας, από την απόλυτη εναρμόνιση του χρόνου και της χάρης των κινήσεών της. Το πρόγραμμα τελειώνει και ένα ζεστό χαμόγελο ζωγραφίζεται στο πρόσωπο της γυμνάστριας από τη Ρουμανία, ενώ δυο μικρά λακκάκια της τονίζουν την αφελή παιδικότητα που είχε κρύψει επιμελώς κάτω από το σκυθρωπό της ντεμπόυτο.
Και «τρελαίνει» τους πίνακες. Έρχεται το πρώτο 10άρι κι ακολουθούν κι άλλα. Ο πίνακας όμως γράφει 1,00.Τι είχε γίνει; Τα ταμπλό δεν χωρούσαν τετραψήφιο νούμερο. Το μηχάνημα δεν ήταν προγραμματισμένο για την «τελειότητα».
Το όνομα της γυμνάστριας; Έλα τώρα θα το καταλάβατε: Νάντια Κομανέτσι! Η γυμναστική από εκείνη τη βραδιά απέκτησε ονοματεπώνυμο!
Το χρυσό μετάλλιο στους ασύμμετρους ζυγούς δεν ήταν το μοναδικό που κατέκτησε η ρουμάνα αθλήτρια στους Αγώνες του Μόντρεαλ. Κυριάρχησε και στη δοκό, αλλά και στο σύνθετο ατομικό. Με την ομάδα της Ρουμανίας πήρε ασημένιο στο ομαδικό, ενώ αναδείχθηκε τρίτη στις ασκήσεις εδάφους.
Η Κομανέτσι είχε γεννηθεί το 1961 στο «γκρίζο Ονέστι» κι όπως λένε από μωρό ήταν ευκίνητη. Σε ηλικία 6 χρονών την εντόπισαν οι διάσημοι προπονητές, Μπέλα και Μάρτα Κάρολι και τα υπόλοιπα τα κατέγραψε η Ιστορία στο Μόντρεαλ. Οι ιστορίες που ακολούθησαν μετά τη λάμψη και τα μετάλλια ήταν σκοτεινές και θλιβερές.
Απόπειρα αυτοκτονίας με χλωρίνη
«Η ζωή μου έγινε κατάμαυρη», γράφει στην αυτοβιογραφία της. Υπήρξε ερωμένη του Νίκου, γιού του Νικολάι Τσαουσέσκου και «σκλάβα» στα περίεργα γούστα του. Ζούσε σαν βασίλισσα στη Ρουμανία, όταν οι άλλοι πεινούσαν; Έκανε απόπειρα αυτοκτονίας με χλωρίνη; Η ίδια δεν παραδέχεται τίποτα.
«Ήμουν δυστυχισμένη το 1978. Δεν αποπειράθηκα, όμως, να αυτοκτονήσω επειδή είδα το αγόρι μου με άλλη κοπέλα. Ζούσα σε ένα διαμέρισμα γεμάτο “κοριούς”. Με παρακολουθούσαν συνεχώς πράκτορες. Έτσι, μια ημέρα τους έδειξα τη χλωρίνη και τους είπα ότι θα αυτοκτονήσω για να γλιτώσω», έχει πει.
Το 1989, με τη βοήθεια ενός οικοδόμου, του Κονσταντίν Πανέτ, πέρασε λαθραία στην Ουγγαρία, στην Αυστρία και φτάνει στην Αμερική. Άφησε πίσω της μια μεγάλη συλλογή από κούκλες και μετάλλια. Όμως και οι προπονητές της δεν ήταν άγιοι, το αντίθετο μάλιστα…
Ο Ρουμάνος συγγραφέας Στέγιαρελ Ολάρου έγραψε στο βιβλίο που εκδόθηκε το 2020: «Nadia si Securitatea» ότι η θρυλική Ρουμάνα γυμνάστρια Νάντια Κομανέτσι – το πρώτο άριστα 10 στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 1976 - συγκαταλέγεται μεταξύ των θυμάτων που υποχρεώνονταν να λιμοκτονούν μέχρι του σημείου να αναπτύξουν σοβαρές διατροφικές διαταραχές. Χαστουκίζονταν και τους αρνούνταν κάθε ιατρική περίθαλψη, όταν διαμαρτύρονταν, σύμφωνα με το βιβλίο. Η Κομανέτσι ήταν το πρώτο «θαύμα» του Μπέλα Κάρολι και το «διαβατήριο» για να ταξιδέψει στις ΗΠΑ το 1981.
Ο Κάρολι ήταν ο ομοσπονδιακός προπονητής που οδήγησε στο χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς του 1984 τη Μέρι Λου Ρίτον και ήταν επίσης επικεφαλής προπονητής της Εθνικής ομάδας των Ηνωμένων Πολιτειών για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992. Η σύζυγός του Μάρθα ήταν υπεύθυνη για την ομάδα που κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο το 1996. Ο Κάρολι ήταν επίσης ο προπονητής της Κέρι Στραγκ, που έγινε διάσημη όταν (με έντονη προτροπή του Κάρολι) με τραυματισμένο αστράγαλο καθώς έκανε το τέλειο άλμα που έφερε χρυσό μετάλλιο στους Αγώνες της Ατλάντα. Χαρακτηριστική είναι η φωτογραφία του Κάρολι να μεταφέρει στα χέρια τη Στραγκ στο βάθρο.
Έτρωγαν οδοντόκρεμα τα βράδια
Όσα περιγράφονται στο νέο βιβλίο βασίζονται σε αρχεία της μυστικής αστυνομίας του Τσαουσέσκου, Securitate. «Το να λιμοκτονούν οι γυμνάστριες ήταν συνήθης πρακτική από τους Κάρολι», έγραψε ο συγγραφέας. «Τα κορίτσια έτρωγαν οδοντόκρεμα τα βράδια πριν κοιμηθούν για να τους κόβει την πείνα. Σε κάποιες περιπτώσεις έπιναν νερό από το καζανάκι της τουαλέτας κρυφά, επειδή συχνά δεν τους επιτρεπόταν ούτε νερό να πιούν»!
Η Κομανέτσι ισχυρίστηκε ότι την χαστούκιζαν και την κρατούσαν νηστική έως και τρεις συνεχόμενες ημέρες, σε μια παλιότερη - αδημοσίευτη - συνέντευξη που περιλαμβάνεται στο βιβλίο. Καταθέτει με πόνο ακόμα τώρα τόσα χρόνια μετά ότι έβλεπαν τον Μπέλα Κάρολι να τρώει μπριζόλες και πατάτες, κι εκείνες πεινούσαν!
Η Νάντια Κομανέτσι, σήμερα με τα 60 χρόνια της περασμένα πια στο βιβλίο των παρελθόντων συμβάντων, παραμένει μία γοητευτική γυναίκα. Την προθήκη της παιδικής ζωής της, την στολίζουν 9 ολυμπιακά μετάλλια (πέντε χρυσά, τρία ασημένια, ένα χάλκινο) και από Παγκόσμια Πρωταθλήματα δύο χρυσά και δύο ασημένια. Η Κομανέτσι ζει στην Οκλαχόμα, έχει έναν γιο, το δικό της γυμναστήριο, το «Perfect 10», και όλοι μιλούν για την πλούσια φιλανθρωπική δράση της.