Αυτογνωσία, αυτοέλεγχος, ενσυναίσθηση, κοινωνικότητα, υπέρβαση του εαυτού μας: αυτά είναι τα πέντε γνωρίσματα της συναισθηματικής νοημοσύνης, της δυνατότητας…
δηλαδή του ατόμου να αντιλαμβάνεται ποια είναι τα συναισθήματά του, αλλά και των γύρω του, και να τα διαχειρίζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Πώς, όμως, μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να καλλιεργήσουν αυτές τις πολύ σημαντικές δεξιότητες και μαζί να αναπτύξουν υψηλό συναισθηματικό IQ; Μα φυσικά, παίζοντας και διασκεδάζοντας…
Γκριμάτσες και φατσούλες
Το ταξίδι προς μια υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη ξεκινά από την ικανότητα να αναγνωρίζει το παιδί όσα νιώθει και την σημασία τους. Σύμμαχός μας σ’ αυτό το βασικό μάθημα είναι οι εκφράσεις και, μάλιστα, όσο πιο αστείες τόσο το καλύτερο. Μπορούμε να κάνουμε υπερβολικές γκριμάτσες για να μάθουμε τα συναισθήματα διασκεδάζοντας ή να ζωγραφίσουμε γκριμάτσες σε ένα χαρτί, να ονοματίζουμε ένα συναίσθημα και να επιλέγουμε (πρώτα εμείς και ύστερα το παιδί) την γκριμάτσα που αντιστοιχεί σ’ αυτό τοποθετώντας την μπροστά στο πρόσωπό μας.
Τι θα έκανες αν…;
Ένας καλός (και ασφαλής συναισθηματικά) τρόπος να βοηθήσουμε το παιδί να εξοικειωθεί με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων βάσει αυτού που νιώθει ή αυτού που αντιλαμβάνεται ότι νιώθουν οι άλλοι είναι το παιχνίδι των υποθετικών καταστάσεων. Ερωτήσεις όπως «τι θα έκανες αν κάποιος άρπαζε ένα παιχνίδι από τα χέρια του φίλου σου;» ή «τι θα έκανες αν ο αδερφός σου σε χτυπούσε χωρίς λόγο;» δίνουν αφορμή στο παιδί να αναγνωρίσει τι θα ένιωθε και να ζυγίσει ποια θα ήταν η καλύτερη αντίδραση (με βάση το αποτέλεσμα, αλλά και τις συνέπειες) σε διάφορες περιπτώσεις που μοιάζουν ιδιαίτερες, αλλά συμβαίνουν σε όλους μας.
Παιχνίδια ρόλων
Παριστάνοντας διάφορους ρόλους (π.χ. επαγγέλματα, μέλη της οικογένειας κλπ.), το παιδί έχει την ευκαιρία να μπαίνει στη θέση άλλων ανθρώπων και να αλληλεπιδρά με εσάς ή τους φίλους του από μια διαφορετική σκοπιά απ’ την δική του. Καλλιεργεί έτσι την ενσυναίσθησή του και μαθαίνει να λαμβάνει υπ’ όψιν ότι δεν υπάρχει μόνο η δική του εμπειρία σ’ αυτόν τον κόσμο, αλλά και των υπολοίπων και είναι εξίσου σημαντική. Παίζοντας, για παράδειγμα, τον γιατρό, το παιδί μαθαίνει να συμπάσχει με τους άλλους και να αναζητά τρόπους να τους βοηθήσει ή να απαλύνει τον πόνο τους.
Κυνήγι θησαυρού
Ένα παιδί με υψηλή νοημοσύνη είναι ένα παιδί που δεν συνθλίβεται κάτω από τα ίδια του τα συναισθήματα και δεν παρατά τις προσπάθειές του επειδή κάτι δεν του πήγε καλά. Οργανώνοντας παιχνίδια που διαθέτουν πολλά στάδια και πολλούς δρόμους προς την επιτυχία, όπως π.χ. ένα κυνήγι θησαυρού μέσα στο σπίτι, δίνουμε την ευκαιρία στο παιδί να μάθει να ξανασηκώνεται και να παλεύει για να ανατρέψει τις αποτυχίες του. Να διαχειρίζεται δηλαδή όσα αρνητικά μπορεί να αισθάνεται και να υπερβαίνει τα εμπόδια που, τις περισσότερες φορές, βάζουμε οι ίδιοι στον εαυτό μας.
Ομαδικά παιχνίδια
Οι κοινωνικές δεξιότητες ενός παιδιού καλλεργούνται και ακονίζονται με έναν και μόνο τρόπο: τον τακτικό συγχρωτισμό του με άλλα παιδιά της ηλικίς του. Κι επειδή τα παιδιά περνούν τον χρόνο τους παίζοντας, ο καλύτερος τρόπος να ενισχυθεί η κοινωνικότητά τους είναι τα ομαδικά παιχνίδια, ανοιχτού ή κλειστού χώρου (αμπάριζα, παντομίμα, ταμπού κλπ.) που τους δίνουν την ευκαιρία να συνεργαστούν με άλλους, να συμβιβαστούν με τις επιθυμίες και να συνεισφέρουν σε ιδέες άλλων και γενικότερα να νιώσουν για πρώτη φορά ενεργά μέλη ενός μικροσκοπικού κοινωνικού συνόλου, όπως είναι μια ομάδα.
mama365.gr