Τα Χριστούγεννα του 1977, η Ελλάδα βρίσκεται για πολλές ημέρες στην πρώτη σελίδα των εφημερίδων όλου του κόσμου.
Ο καθηγητής Μανόλης Ανδρόνικος κι η ομάδα του, στις 8 Νοεμβρίου, είχαν βρεθεί μπροστά σε ένα αρχαιολογικό εύρημα, που προκάλεσε παγκόσμια συγκίνηση και κινητοποίηση της επιστημονικής κοινότητας. Τα νέα τις επόμενες εβδομάδες έκαναν τον γύρο του κόσμου.
Οι αρχαιολόγοι είχαν ανακαλύψει στη Βεργίνα, έναν ασύλητο μακεδονικό τάφο! Μέσα στην ολόχρυση λάρνακα, φυλάσσονταν πολλούς αιώνες, τα οστά του Μακεδόνα βασιλιά Φιλίππου, του πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Μανόλης Ανδρόνικος, «Το Χρονικό της Βεργίνας», εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
Ο καθηγητής Μανόλης Ανδρόνικος έκανε μια από τις σημαντικότερες ανασκαφές στην ιστορία της αρχαιολογίας και μαζί με τους συνεργάτες του, δικαιολογημένα, κέρδισαν τον παγκόσμιο θαυμασμό. Με την ανακάλυψή τους «απάντησαν», σε ανύποπτο χρόνο, στη σκοπιανή προπαγάνδα, αποδεικνύοντας ότι ο Φίλιππος έζησε και έδρασε στην Ελλάδα και ήταν πρόγονος των Μακεδόνων.
Στις 24 Νοεμβρίου 1977 ο αρχαιολόγος Μανόλης Ανδρόνικος ανακοίνωσε την ανακάλυψη του τάφου του Φιλίππου Β’.
Η Στέλλα Δρούγου, καθηγήτρια αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ήταν μια από τις βασικές συνεργάτιδες του αείμνηστου καθηγητή. Βρέθηκε δίπλα του στον τάφο του βασιλιά και μίλησε στη Μηχανή του Χρόνου για την τεράστια ανακάλυψη, καθώς ήταν ανάμέσα στους προνομιούχους αρχαιολόγους, που πρώτοι κατέβηκαν στο μνημείο. Για όλους ήταν τα ευτυχέστερα Χριστούγεννα. Για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο και την ομάδα του όμως, δεν ήταν μόνο μέρες χαράς, αλλά μέρες σκληρής δουλειάς και δικαίωσης.
Ο Μανόλης Ανδρόνικος διηγείται το χρονικό της ανακάλυψης του τάφου του Φιλίππου Β΄στη Βεργίνα:
“Πήρα το τσαπάκι της ανασκαφής, που έχω μαζί μου από το 1952, έσκυψα στο λάκκο και άρχισα να σκάβω με πείσμα και αγωνία το χώμα κάτω από το κλειδί της καμάρας. Ολόγυρα ήταν μαζεμένοι οι συνεργάτες μου. (…) Συνέχισα το σκάψιμο και σε λίγο ήμουν βέβαιος. Η πέτρα του δυτικού τοίχου ήταν στη θέση της, απείραχτη, στέρια. (…) -Είναι ασύλητος! Είναι κλειστός! Ήμουν ευτυχισμένος βαθιά. Είχα λοιπόν βρει τον πρώτο ασύλητο μακεδονικό τάφο. Εκείνη τη στιγμή δεν ενδιαφερόμουν για τίποτε άλλο. Εκείνη τη νύχτα -όπως και όλες τις επόμενες- στάθηκε αδύνατο να κοιμηθώ περισσότερο από δυο τρεις ώρες. Γύρω στις 12, τα μεσάνυχτα, πήρα το αυτοκίνητο και πήγα να βεβαιωθώ αν οι φύλακες ήταν στη θέση τους. Το ίδιο έγινε και στις 2 και στις 5 το πρωί. Οπωσδήποτε, συλλογιζόμουν, μέσα στη σαρκοφάγο πρέπει να κρύβεται μια ωραία έκπληξη. Η μόνη δυσκολία που συναντήσαμε ήταν πως την ώρα που ανασηκώναμε το κάλυμμα, είδαμε καθαρά πια το περιεχόμενο και έπρεπε να μπορέσουμε να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας και να συνεχίσουμε τη δουλειά μας, μόλο που τα μάτια μας είχαν θαμπωθεί απ’ αυτό που βλέπαμε και η καρδιά μας πήγαινε να σπάσει από συγκίνηση. Μέσα στη σαρκοφάγο υπήρχε μια ολόχρυση λάρνακα. Επάνω στο κάλυμμά της ένα επιβλητικό ανάγλυφο αστέρι με δεκάξι ακτίνες, και στο κέντρο του ένας ρόδακας. Με πολλή προσοχή και περισσότερη συγκίνηση ανασήκωσα το κάλυμμα με το αστέρι πιάνοντάς το από τις δυο γωνίες της μπροστινής πλευράς. Όλοι μας περιμέναμε να δούμε μέσα σ’ αυτήν τα καμένα οστά του νεκρού. Όμως αυτό που αντικρίσαμε στο άνοιγμά της μας έκοψε για μιαν ακόμη φορά την ανάσα, θάμπωσε τα μάτια μας και μας πλημμύρισε δέος: πραγματικά μέσα στη λάρνακα υπήρχαν τα καμένα οστά. (…) Αλλά το πιο απροσδόκητο θέαμα το έδινε ένα ολόχρυσο στεφάνι από φύλλα και καρπούς βελανιδιάς που ήταν διπλωμένο και τοποθετημένο πάνω στα οστά. Ποτέ δεν είχα φανταστεί τέτοια ασύλληπτη εικόνα. Μπορώ να φέρω στη συνείδησή μου ολοκάθαρα την αντίδραση που δοκίμασα καθώς έλεγα μέσα μου: “Αν η υποψία που έχεις, πως ο τάφος ανήκει στον Φίλιππο, είναι αληθινή -και η χρυσή λάρνακα ερχόταν να ενισχύσει την ορθότητα αυτής της υποψίας- κράτησες στα χέρια σου τη λάρνακα με τα οστά του. Είναι απίστευτη και φοβερή μια τέτοια σκέψη, που μοιάζει εντελώς εξωπραγματική”. Νομίζω πως δεν έχω δοκιμάσει ποτέ στη ζωή μου τέτοια αναστάτωση, ούτε και θα δοκιμάσω ποτέ άλλοτε”.
Αποσπάσματα από το βιβλίο του ΜΑΝΟΛΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ “ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΒΕΡΓΙΝΑΣ”
Εκδόσεις ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ