1. Ο μονόχειρας Ουρουγουανός επιθετικός
Το πρώτο Μουντιάλ της ιστορίας διεξήχθη στην Ουρουγουάη το 1930. Συμμετείχαν 13 χώρες, με την Ευρώπη να εκπροσωπείται μόνο από 4 κράτη, διότι τα θαλάσσια ταξίδια διαρκούσαν έως και είκοσι ημέρες και αυτό αποτελούσε αποτρεπτικό παράγοντα σε μια εποχή που οι επιπτώσεις του κραχ του 1929 ήταν έντονες.
Ένα από τα πρόσωπα που ξεχώρισε στο Μουντιάλ της Ουρουγουάης ήταν ο μονόχειρας Ουρουγουανός επιθετικός, Έκτορ Κάστρο. Είχε χάσει το δεξί του χέρι, όταν ήταν 13 ετών, από ατύχημα με ένα ηλεκτρικό πριόνι.
Ο μονόχειρας Ουρουγουανός επιθετικός, Έκτορ Κάστρο – Πηγή εικόνας: Wikipedia
.jpg){kind=link}
Ο “El Manco”, όπως ήταν το προσωνύμιο του Κάστρο, όχι μόνο έλαβε μέρος στη διοργάνωση, αλλά είχε και σημαντική συνεισφορά στην πορεία της ομάδας προς την κατάκτηση του τροπαίου.
Σκόραρε το πρώτο και το τελευταίο γκολ της Ουρουγουάης στο τουρνουά, εναντίον του Περού και της Αργεντινής αντίστοιχα και αποτέλεσε πρότυπο μαχητή της ζωής και δύναμης της θέλησης.
Με την εθνική ομάδα αγωνίστηκε συνολικά 25 φορές μέσα σε εννέα χρόνια (1926-1935) και σκόραρε 18 γκολ. Αφού αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, ο Κάστρο εργάστηκε ως προπονητής στην Νασιονάλ, κερδίζοντας πέντε πρωταθλήματα. Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 55 ετών από καρδιακή προσβολή.
2. Ο μοναδικός φιναλίστ με δύο χώρες
Ο Αργεντινός μέσος, Λούις Μόντι κατέχει ένα ρεκόρ που μάλλον δεν θα καταρριφθεί ποτέ, λόγω των αυστηρότερων σήμερα κανονισμών της FIFA. Είναι ο μοναδικός παίκτης στην ιστορία του Μουντιάλ που αγωνίστηκε σε δύο συνεχόμενους τελικούς με δύο διαφορετικές χώρες.
Την πρώτη φορά αγωνίστηκε με τη φανέλα της Αργεντινής, στον τελικό του 1930 κόντρα στην Ουρουγουάη. Τη δεύτερη εμφανίστηκε με το εθνόσημο της Ιταλίας, στον τελικό εναντίον της Τσεχοσλοβακίας το 1934. Στον πρώτο τελικό ήταν με την πλευρά των ηττημένων, ενώ στο δεύτερο με εκείνη των νικητών.
Ο Λούις Μόντι, ο μοναδικός παίκτης που έχει αγωνιστεί σε δύο τελικούς Μουντιάλ με διαφορετικές χώρες – Πηγή εικόνων: Wikipedia
Ο Μόντι ήταν γεννημένος στο Μπουένος Άιρες το 1901 και θεωρήθηκε ένας από τους πληρέστερους αμυντικούς μέσους της εποχής του. Ήταν σκληροτράχηλος, δυναμικός και δεν φοβόταν να κάνει σκληρά τάκλιν για να “εξουδετερώσει” τον αντίπαλο. Είχε επίσης καλή αντοχή και τεχνική και σκόραρε αρκετά γκολ κατά τη διάρκεια της καριέρας του.
Μετά τη συμμετοχή του στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Ουρουγουάης, πήρε μεταγραφή από την αργεντίνικη Σαν Λορέντζο στην ιταλική Γιουβέντους. Εκείνη την εποχή, ήταν πολύ δημοφιλής στη μεσογειακή χώρα η περίπτωση των “oriundi”, δηλαδή των Λατινοαμερικάνων με ιταλικές ρίζες που πολιτογραφούνταν Ιταλοί.
Ο προπονητής, Βιτόριο Πότσο ήξερε πόσο σημαντικά ήταν για την ομάδα του τα αγωνιστικά χαρακτηριστικά του Μόντι και δεν άφησε την ευκαιρία να πάει χαμένη. Απαίτησε από τον Αργεντινό μέσο να αγωνιστεί υπό τη σημαία της Ιταλίας στο Μουντιάλ του 1934, όπερ και εγένετο.
Ο Μόντι ήταν βασικός σε όλα τα ματς του τουρνουά και, στο τέλος, πανηγύρισε την κατάκτηση του βαρύτιμου τροπαίου, σε μια διοργάνωση που χαρακτηρίστηκε, όχι άδικα, ως το “Μουντιάλ του Ντούτσε“.
Πέθανε το 1983 και πρόλαβε να δει τις δύο χώρες που εκπροσώπησε να κατακτούν διαδοχικά το Παγκόσμιο Κύπελλο: η Αργεντινή το 1978 και η Ιταλία τέσσερα χρόνια μετά.
Με την πάροδο του χρόνου, το ιταλικό ποδόσφαιρο άρχισε να αποκτά αυτάρκεια και οι Λατινοαμερικάνοι έπαψαν να θεωρούνται αναγκαίοι για την στελέχωση της εθνικής ομάδας.
3. Ο προπονητής που “διέγνωσε” πρόβλημα όρασης στον Πελέ
Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του Μεξικού το 1970, ο Βραζιλιάνος θρύλος Πελέ “έγραψε” ιστορία. Σκόραρε το ένα από τα συνολικά τέσσερα γκολ της Βραζιλίας, στον τελικό εναντίον της Ιταλίας και, στα 30 του χρόνια, κατέκτησε για τρίτη φορά στην καριέρα του το βαρύτιμο τρόπαιο. Ήταν η τελευταία του “παράσταση” με την εθνική ομάδα.
Ο Πελέ πανηγυρίζει την κατάκτηση του Μουντιάλ του 1970 – Πηγή εικόνας: Wikipedia
Αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι ο Πελέ παραλίγο να απουσιάσει από το τουρνουά που γιγάντωσε το μύθο του. Ειδικότερα, ο Βραζιλιάνος επιθετικός αμφιταλαντευόταν για τη συμμετοχή του, διότι είχε απογοητευτεί από τον πρόωρο αποκλεισμό της Βραζιλίας τέσσερα χρόνια πριν στην Αγγλία και ο ίδιος είχε αποχωρήσει με σοβαρό τραυματισμό.
Την απόφαση να συμμετάσχει την πήρε λίγες ημέρες πριν την έναρξη του τουρνουά. Λέγεται ότι ο δικτάτορας Εμίλιο Γκαραστάζου Μέντισι ήταν εκείνος που τον έπεισε να αγωνιστεί.
Ο Πελέ δέχθηκε κριτική για την επιλογή του να συναντηθεί με τον Μεντίσι στο προεδρικό μέγαρο, με αφορμή το επίτευγμα των 1.000 γκολ, αλλά αρκετοί τον υποστήριξαν, θεωρώντας ότι δεν είχε άλλη επιλογή μπροστά σε έναν δικτάτορα.
Παρ’ όλ’ αυτά, η προετοιμασία δεν εξελίχθηκε χωρίς απρόοπτα για τον Βραζιλιάνο σταρ. Ενώ διέθετε την πλήρη συμπαράσταση της Ομοσπονδίας και του Μεντίσι, βρέθηκε αναιτιολόγητα στο στόχαστρο του Βραζιλιάνου ομοσπονδιακού τεχνικού, Ζοάο Σαλντάνια.
Ο Σαλντάνια, πρώην δημοσιογράφος και μέλος του παράνομου τότε Κομμουνιστικού Κόμματος Βραζιλίας, ήταν ιδιόρρυθμος και καβγάδιζε συχνά με τους ποδοσφαιριστές του. Ειδικά όσον αφορά τον Πελέ, επινόησε μια απίθανη θεωρία πως είχε πρόβλημα με την όρασή του και “δεν μπορούσε να δει καλά μετά από 45 μέτρα“.
Ο Πελέ δήλωσε ανοιχτά ότι ο Σαλντάνια έψαχνε κάποιον αποδιοπομπαίο τράγο για τους δικούς του λόγους. Οι σχέσεις του με τον προπονητή του έγιναν όλο και πιο κακές και στα φιλικά έμενε στον πάγκο.
Ο Βραζιλιάνος προπονητής, Ζοάο Σαλντάνια – Πηγή εικόνας: Wikipedia
Ο δικτάτορας Μεντίσι παρενέβη, καθώς έβλεπε τα όνειρά του για την κατάκτηση ενός ακόμη Μουντιάλ με πρωταγωνιστή τον Πελέ να τίθενται εν αμφιβόλω.
Ο Σαλτάνια όξυνε τους τόνους λέγοντας στους δημοσιογράφους: “Ο πρόεδρος όπως κι εγώ είμαστε από τον νότο της Βραζιλίας, είμαστε αυθόρμητοι και αγαπάμε το ποδόσφαιρο, αλλά, όπως εγώ δεν επιλέγω ποιους υπουργούς θα βάλει στην κυβέρνησή του, ούτε εκείνος θα επιλέγει ποιους παίκτες θα έχω στην Εθνική“.
Η δήλωση αυτή ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Η Βραζιλιάνικη Ομοσπονδία απέλυσε τον Σαλντάνια και τη θέση του πήρε ο Μάριο Ζαγκάλο, που υπήρξε συμπαίκτης του Πελέ στο Μουντιάλ του 1958, δίνοντας λύση στο αδιέξοδο που δημιουργήθηκε.
Για την ιστορία, καμία ιατρική εξέταση δεν μπορούσε να στηρίξει τον ισχυρισμό του Σαλντάνια ότι ο Πελέ δεν έβλεπε καλά. Αργότερα, υποστηρίχθηκε ότι ένα σουτ που έκανε ο Πελέ από τη σέντρα σε ματς εναντίον της Τσεχοσλοβακίας ήταν η “απάντησή” του στον Σαλντάνια.
Το σουτ του Πελέ στο παρακάτω βίντεο:
4. Βουντού, ντόπινγκ και σύλληψη επιτόπου. Η αλησμόνητη συμμετοχή της Αϊτής
Η Αϊτή έκανε την παρθενική, και μοναδική μέχρι σήμερα, εμφάνισή της σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου το 1974, στη Δυτική Γερμανία. Τη μικρή χώρα της Καραϊβικής κυβερνούσε τότε ο Ζαν Κλοντ Ντιβαλιέ, γιος του αιμοσταγούς δικτάτορα, Φρανσουά Ντιβαλιέ.
Ο “Baby Doc”, όπως ήταν γνωστός, επένδυσε τεράστια κρατικά κεφάλαια στην εθνική ομάδα και συνεχώς έκανε τηλεφωνήματα στους παίκτες “για να δει αν όλα ήταν καλά”. Η δοξασία και οι πρακτικές του βουντού, τις οποίες ασπαζόταν τόσο ο Ντιβαλιέ όσο και οι υπόλοιποι συμπατριώτες του, έγιναν αντικείμενο χλευασμού στον ευρωπαϊκό Τύπο.
“Οι Αϊτινοί βρίσκονται στο Μουντιάλ μόνο για γεωγραφικούς λόγους […] παρόλο που οι ίδιοι αποδίδουν την επιτυχία τους στη χαλάρωση που προσφέρουν τα βουντού […] Θά’ ναι τυχεροί αν νικήσουν ένα παιχνίδι“, ανέφερε χαρακτηριστικά ένα δημοσίευμα της καναδικής εφημερίδας The Globe and Mail.
Η αποστολή της Αϊτής φτάνει στο προπονητικό κέντρο στη Γερμανία – Πηγή εικόνας: Youtube
Στο εναρκτήριο ματς εναντίον της Ιταλίας, η Αϊτή “έζησε” για έξι λεπτά το όνειρο. Στο 46ο λεπτό προηγήθηκε χάρη σε γκολ του 22χρονου Εμανουέλ Σανόν, σκορπώντας ρίγη ενθουσιασμού.
Το γκολ του Σανόν είχε ιδιαίτερη σημασία και για έναν ακόμη λόγο. Τερμάτισε το σερί του σπουδαίου Ιταλού τερματοφύλακα, Ντίνο Τζοφ, ο οποίος είχε κρατήσει απαραβίαστη την εστία του για 1.143 αγωνιστικά λεπτά.
“Όλοι ρωτούσαν ποιος θα κέρδιζε τον Ντίνο Τζοφ. Οι εφημερίδες ανέφεραν Ευρωπαίους και Λατινοαμερικανούς παίκτες, αλλά κανείς δεν πίστευε ότι ένας από την Αϊτή θα μπορούσε να το κάνει. Αυτό με στενοχώρησε, γιατί ήξερα ότι μπορούσα να το κάνω“, είχε δηλώσει ο Σανόν.
Το “παραμύθι” των Αϊτινών δεν κράτησε πολύ. Στο 54ο λεπτό, οι Ιταλοί ισοφάρισαν και με ακόμη δύο γκολ νίκησαν με 3-1, αφήνοντας πικρή γεύση στους παίκτες της Αϊτής.
Μετά το ματς, ο μεσοεπιθετικός Ερνστ Ζαν-Ζοζέφ υποβλήθηκε σε έλεγχο ντόπινγκ και βρέθηκε θετικός στην ουσία φαινμετραζίνη. Έγινε, έτσι, ο πρώτος παίκτης στην ιστορία του Μουντιάλ που βρέθηκε θετικός σε ουσίες.
Το ίδιο βράδυ, ο αντιπρόεδρος της Αϊτινής Ομοσπονδίας και εκλεκτό μέλος της φρουράς του έσυρε τον ντοπαρισμένο Ζαν-Ζοζέφ έξω από το κατάλυμα της ομάδας στο Μόναχο. Ακολούθως, ανέλαβε δράση η διαβόητη Τοντόν Μακούτ.
Μέλη της ξυλοκόπησαν και κράτησαν αιχμάλωτο τον ποδοσφαιριστή, με σκοπό να τον στείλουν πίσω στη χώρα με αεροπλάνο. Πολλοί φοβήθηκαν ότι κανείς δεν θα τον έβλεπε ξανά. Ωστόσο, ο Ζαν-Ζοζέφ πρόλαβε να ζητήσει βοήθεια από μια καθαρίστρια ξενοδοχείου, η οποία ενημέρωσε τον Γερμανό συνοδό της ομάδας και γλίτωσε.
Η Αϊτή υπέστη ακόμη δύο ήττες στη διοργάνωση. Μία συντριπτική με 7-0 από την Πολωνία και μία ακόμη βαριά με 4-1 από την Αργεντινή. Το γκολ σημείωσε ξανά ο Σάνον και παραμένει μέχρι σήμερα ο μοναδικός Αϊτινός που έχει σκοράρει σε Παγκόσμιο Κύπελλο.
Παρά τα όσα επεισοδιακά συνέβησαν, η συμμετοχή “ήταν μια μοναδική εμπειρία, ένα ονειρικό ταξίδι“, όπως διηγήθηκαν οι Φίλιπ Βορμπ και Σερτζ Ρασίν πολλά χρόνια μετά.
5. Ο “αγώνας της αμηχανίας”
Στις 22 Ιουνίου 1974, στην τελευταία αγωνιστική του 1ου ομίλου του Μουντιάλ, συνέβη το παράδοξο. Ο λόγος για την Ανατολική και τη Δυτική Γερμανία, οι οποίες διασταύρωσαν τα “ξίφη” τους για μία και μοναδική φορά στην ιστορία τους στο Volksparkstadion του Αμβούργου.
Ο αγώνας θεωρήθηκε ως ένα τα πιο πολιτικοποιημένα παιχνίδια όλων των εποχών. Ανάμεσα στους 60.000 θεατές βρίσκονταν περίπου 1.500 Ανατολικογερμανοί. Ήταν όλοι μέλη του κόμματος και είχαν εξασφαλίσει ειδική άδεια, για να περάσουν στην άλλη πλευρά του Τείχους του Βερολίνου.
Επιπλέον, οι παίκτες δεν μπορούσαν να ανταλλάξουν φανέλες στον αγωνιστικό χώρο μετά το τελευταίο σφύριγμα, ακριβώς λόγω του Ψυχρού Πολέμου.
Σε αντίθεση, πάντως, με ό,τι υπέθεταν οι περισσότεροι, το κλίμα δεν ήταν φανατισμένο. Αυτό που κυριαρχούσε μεταξύ των παικτών των δύο ομάδων ήταν η αμηχανία και σε όλο το 90λεπτο μόνο τρεις κίτρινες κάρτες βγήκαν από το τσεπάκι του διαιτητή. Δεν ένιωθαν ότι αυτά που τους χώριζαν ήταν περισσότερα από αυτά που τους ένωναν.
Παίκτες της Δυτικής και της Ανατολικής Γερμανίας, στον αγώνα της 22ας Ιουνίου 1974. Στα αριστερά διακρίνεται ο Φραντς Μπεκενμπάουερ – Πηγή εικόνας: Wikipedia
Κατά μία άποψη, σημαντικό ρόλο στο να είναι κατευνασμένα τα πνεύματα έπαιξε και το γεγονός ότι οι δύο Γερμανίες είχαν εξασφαλίσει την πρόκριση στην επόμενη φάση. Το διακύβευμα ήταν μόνο ποια από τις δύο θα τερματίσει πρώτη.
Η Ανατολική Γερμανία, θεωρητικά το αουτσάιντερ της αναμέτρησης, έκανε την έκπληξη. Με γκολ του μέσου Γιούργκεν Σπαρβάσερ στο 77ο λεπτό, κέρδισε με 1-0 τη Δυτική Γερμανία του Φραντς Μπεκενμπάουερ και κατέκτησε την πρώτη θέση του ομίλου.
Ο σκόρερ του αγώνα θεωρήθηκε ήρωας από το κομμουνιστικό καθεστώς, αλλά δεν θέλησε ποτέ να εμπλακεί στις ιδεολογικές έριδες της εποχής. Διέψευσε επίσης ότι ανταμείφθηκε πλουσιοπάροχα από το κόμμα για το γκολ που σημείωσε και, ένα χρόνο πριν την πρώτη του Τείχους, κατέφυγε στη Δυτική Γερμανία.
Ο Ανατολικογερμανός παίκτης και σκόρερ του “αγώνα της αμηχανίας”, Γιούργκεν Σπαρβάσερ – Πηγή εικόνας: Wikipedia
Την αδιαφορία τους για την ψυχροπολεμική αντιπαράθεση εξέφρασαν αρκετά χρόνια μετά κι άλλοι ποδοσφαιριστές της Ανατολικής Γερμανίας. “Θέλαμε τη νίκη για εμάς, για τον ποδοσφαιρικό εγωισμό μας, όπως και για τον προπονητή που μας είχε βοηθήσει πολύ“, είχε πει ο Βόλφγκανγκ Σέγκουιν.
Ο τερματοφύλακας Γιούργκεν Κρόι ήταν ακόμη πιο κατηγορηματικός: “Φυσικά και δοξάστηκε από τους πολιτικούς η νίκη μας, αλλά αυτό συμβαίνει παντού. Όλες οι χώρες προσπαθούν να εκμεταλλευτούν πολιτικά την αθλητική επιτυχία“.
Η νίκη και η πρωτιά της Ανατολικής Γερμανίας αποδείχθηκε ωφέλιμη για τη Δυτική. Στην επόμενη φάση, οι Ανατολικογερμανοί κληρώθηκαν σε πολύ δύσκολο όμιλο, με αντιπάλους τη Βραζιλία, την Αργεντινή και την Ολλανδία, και αποκλείστηκαν.
Αντιθέτως, η Δυτική Γερμανία τέθηκε αντιμέτωπη με τη Γιουγκοσλαβία, την Πολωνία και τη Σουηδία. Ξεπέρασε άνετα τα εμπόδιά τους και έφτασε στον μεγάλο τελικό, όπου πανηγύρισε την κατάκτηση του τροπαίου απέναντι στη μεγάλη Ολλανδία του Γιόχαν Κρόιφ.
Όπως είχε πει ο Μπεκενμπάουερ, “το γκολ του Σπαρβάσερ μας αφύπνισε. Διαφορετικά δεν θα είχαμε γίνει ποτέ παγκόσμιοι πρωταθλητές“.
6. Το δεύτερο “χέρι του Θεού”
Όλοι γνωρίζουν το περίφημο “χέρι του Θεού”, δηλαδή το γκολ που σημείωσε με το χέρι ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα στον προημιτελικό εναντίον της Αγγλίας για το Μουντιάλ του 1986.
Το γκολ δεν θα έπρεπε να είχε μετρήσει ποτέ, όμως έμεινε στην ιστορία ως μία από τις χαρακτηριστικότερες στιγμές της ιστορίας του Παγκοσμίου Κυπέλλου και της καριέρας του Ντιεγκίτο.
Αυτό που δεν είναι τόσο γνωστό είναι ότι η ιστορία επαναλήφθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα. Όχι στην επίθεση αλλά στην άμυνα. Ήταν το 12ο λεπτό του αγώνα Αργεντινή-Σοβιετική Ένωση για τη φάση των ομίλων.
Οι Σοβιετικοί εκτέλεσαν κόρνερ και ο Όλεχ Κουζνέτσοφ πήρε μια κεφαλιά, η οποία κατευθυνόταν προς τον Αργεντινό τερματοφύλακα, Νέρι Πουμπίδο. Όμως, ο Μαραντόνα προεξέτεινε το δεξί του χέρι, αποσοβώντας πιθανή παραβίαση της εστίας της χώρας του.
Ο Σουηδός διαιτητής, Έρικ Φρέντρικσον δεν υπέδειξε κανένα πέναλτι, όπως θα έπρεπε σε τέτοιες περιπτώσεις, και το παιχνίδι συνεχίστηκε κανονικά. Ο Μαραντόνα κατάφερε για ακόμη μία φορά να κάνει το “θαύμα” του.
“Όλα έγιναν πολύ γρήγορα. Όταν είδαμε μια επανάληψη στο βίντεο, λοιπόν, είπαμε ότι ήταν αδύνατο για τον διαιτητή να μην το είδε, δεν θα έπρεπε να είχε κανένα δισταγμό. Αν είχαμε σκοράρει αυτό το πέναλτι, θα είχαμε μια ευκαιρία“, δήλωσε χρόνια αργότερα στον Guardian ο Σοβιετικός ποδοσφαιριστής, Ιγκόρ Σαλίμοφ.
Η Σοβιετική Ομοσπονδία προέβη σε επίσημη διαμαρτυρία στη FIFA, αλλά το μόνο που πέτυχε ήταν ο Φρέντρικσον να μην ξανασφυρίξει σε παιχνίδι Μουντιάλ. Για την ιστορία, το ματς έληξε με νίκη 2-0 των Αργεντινών, η οποία “κλείδωσε” ουσιαστικά την πρόκρισή της στην επόμενη φάση.
7. Το παρασκήνιο πίσω από την πανωλεθρία της Ελλάδας το ’94
Η Εθνική Ελλάδας συμμετείχε για πρώτη φορά σε τελική φάση Μουντιάλ το 1994 στις ΗΠΑ. Κληρώθηκε σε όμιλο με αντιπάλους την Αργεντινή, τη Βουλγαρία και τη Νιγηρία και ο απολογισμός ήταν απογοητευτικός: τρεις ήττες, μηδέν γκολ ενεργητικό και 10 παθητικό.
Η προετοιμασία της Εθνικής για ένα τόσο μεγάλο τουρνουά στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού ήταν ανεπαρκής και κακοσχεδιασμένη. Την ίδια στιγμή, ο υπέρμετρος ενθουσιασμός όχι μόνο δεν λειτούργησε θετικά, αλλά “γύρισε μπούμερανγκ”, σύμφωνα με παίκτες που έζησαν από κοντά τα γεγονότα.
“Η πρόκριση δημιούργησε υπεραισιοδοξία και μεγάλες προσδοκίες. Δεν βρέθηκε κανείς να βάλει ένα φρένο και να μας κατεβάσει τους τόνους. Ο Παναγούλιας μάς έλεγε για ένα όνειρο που είδε ότι θα πάμε τελικό, οι εφημερίδες καλλιεργούσαν μια εικόνα εντελώς αταίριαστη με αυτήν που άξιζε μια ομάδα πρωτάρα σε Μουντιάλ, οι ομογενείς μάς περίμεναν στην Αμερική σαν θεούς. Επόμενο ήταν να χάσουμε το μυαλό μας και να πάμε με λάθος νοοτροπία σε μια τόσο δύσκολη διοργάνωση“, αναφέρει ο Δημήτρης Σαραβάκος.
Η Εθνική Ελλάδος στο Μουντιάλ των ΗΠΑ το 1994 – Πηγή εικόνας: Youtube
Ο παλαίμαχος παίκτης του Παναθηναϊκού θυμάται επίσης τα “μεγάλα λόγια” που ακούστηκαν σε μια εκδήλωση στο ξενοδοχείο “Χίλτον”, στην οποία παρευρέθηκε και ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου. Τα ίδια συνέβαιναν και στις ΗΠΑ. “Πάρα πολλές εκδηλώσεις, άλλες απαραίτητες και άλλες εντελώς αχρείαστες, χωρίς να έχουν λογική“, σύμφωνα με τον Σαραβάκο.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο άλλοτε ποδοσφαιριστής της ΑΕΚ, Στέλιος Μανωλάς: “Χάθηκε το μέτρο κι αυτό είχε αντίκτυπο στην προετοιμασία, η οποία δεν ήταν αυτή που έπρεπε. Χαμηλής έντασης ήταν οι προπονήσεις. Συνήθως ένα δίτερμα και τελειώσαμε […] Εμφανιστήκαμε έτσι ανέτοιμοι να σταθούμε αξιοπρεπώς απέναντι σε σπουδαίους αντιπάλους.
Λάθος ήταν και η παρουσία της Εθνικής σε διάφορες εκδηλώσεις […] Στο “Ουράνιο Τόξο”, το ξενοδοχείο της Εθνικής, δεν βρήκαμε ποτέ ησυχία. Τα τηλεοπτικά συνεργεία καθημερινά απ’ έξω, δημοσιογράφοι, φωτογραφίσεις, χορηγοί, φίλοι να μπαινοβγαίνουν ανεξέλεγκτα. Ήταν φανερό πως η κατάσταση ξέφυγε“.
Μπροστά σε όλη αυτή την κατάσταση, ο Στέλιος Μανωλάς αντέδρασε και αρνήθηκε να παρευρεθεί σε μια σειρά εκδηλώσεων, όπως σε μια δεξίωση στην πρωθυπουργική κατοικία στην Εκάλη, την οποία οργάνωσε η Δήμητρα Λιάνη-Παπανδρέου.
Ζήτησε, μάλιστα, από τον Παναγούλια να τον αποκλείσει από την αποστολή, αλλά εκείνος του απάντησε ότι δεν μπορούσε, “γιατί το όνομά του ήταν σε χορηγικά συμβόλαια“.
“Όλα πήγαν λάθος, με εμάς τους ποδοσφαιριστές να έχουμε ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης κι ας ξεκινούσαν τα στραβά από αλλού. Ήμασταν μια καλή φουρνιά ποδοσφαιριστών και αδικήσαμε τον εαυτό μας“, καταλήγει ο Δημήτρης Σαραβάκος.
8. Η “πειραγμένη” κλήρωση του ’98
Το Μουντιάλ του 1998 κατέκτησε η οικοδέσποινα Γαλλία, επικρατώντας στον τελικό της Βραζιλίας με 3-0, χάρη σε δύο κεφαλιές του Ζινεντίν Ζιντάν και ένα πλασέ του Εμανουέλ Πετίτ.
Το συγκεκριμένο εμπορικό και ανταγωνιστικό ζευγάρι δεν θα είχε βρεθεί ποτέ στο μεγάλο τελικό της διοργάνωσης, αν δεν υπήρχε μια “λαθροχειρία” στην κλήρωση των ομίλων, όπως ομολόγησε το Μάιο του 2018 ο παλαίμαχος Γάλλος ποδοσφαιριστής, Μισέλ Πλατινί.
Σε δηλώσεις του στο France Bleu Sport, ο Πλατινί, που τότε ήταν συνεπικεφαλής της οργανωτικής επιτροπής του Παγκοσμίου Κυπέλλου, παραδέχθηκε ότι η Βραζιλία και η Γαλλία δεν κληρώθηκαν τυχαία, όπως οι υπόλοιπες χώρες.
Τα προηγούμενα χρόνια, όπως και σε κάθε Παγκόσμιο Κύπελλο έκτοτε, η διοργανώτρια χώρα τοποθετείται στον 1ο όμιλο. Αυτό δεν συνέβη στο Μουντιάλ του ’98, με τη Γαλλία να “κληρώνεται” στον 3ο όμιλο και τη Βραζιλία στον 1ο, προκειμένου να μην διασταυρωθούν νωρίτερα από τον τελικό.
“Δεν ξοδέψαμε έξι χρόνια διοργανώνοντας το Παγκόσμιο Κύπελλο για να μην κάνουμε κάποια κατεργαριά. Νομίζετε ότι δεν το έκαναν κι άλλοι διοργανωτές του Μουντιάλ; Το ζευγάρι Γαλλία-Βραζιλία στον τελικό ήταν το όνειρο όλων“, δήλωσε χαμογελώντας ο άλλοτε πρόεδρος της UEFA.
9. Τι συνέβη στον Ρονάλντο πριν τον τελικό με τη Γαλλία
Στον τελικό του Παρισιού το 1998, ο Ρονάλντο Λουίς Ναζάριο ντε Λίμα ήταν “σκιά του εαυτού του”. Δεν θύμιζε καθόλου το “Φαινόμενο” που στα προηγούμενα ματς πέτυχε τέσσερα γκολ που βοήθησαν τη Βραζιλία να φτάσει μέχρι το τέλος.
Αυτό που κουβαλούσε ο Ρονάλντο δεν ήταν τόσο η απογοήτευση της ήττας όσο ένα μεγάλο μυστικό που αφορούσε τη ζωή του και μέχρι σήμερα πλανάται στον αέρα ως μυστήριο.
Λίγη ώρα πριν την έναρξη του τελικού της 12ης Ιουλίου, έγιναν γνωστές οι ενδεκάδες των δύο “μονομάχων”. Όλοι διαπίστωσαν με έκπληξη ότι στους 11 της Βραζιλίας δεν βρισκόταν ο Ρονάλντο αλλά ο Εντμούντο. Οι δημοσιογράφοι εξοργίστηκαν και “τα έβαλαν” με τους διοργανωτές.
Λίγο αργότερα, ανακοινώθηκαν νέες συνθέσεις και ο Ρονάλντο βρισκόταν μεταξύ των βασικών. Δεν επρόκειτο, όμως, για λάθος των Γάλλων, αλλά για απόφαση της τελευταίας στιγμής.
Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, στις δυόμισι το μεσημέρι, στο δωμάτιο ξενοδοχείου που μοιραζόταν ο Ρονάλντο με τον Ρομπέρτο Κάρλος ακούστηκε μια κραυγή απελπισίας. Οι παίκτες και το τεχνικό τιμ της Βραζιλίας έτρεξαν στο δωμάτιο.
“Όταν φτάσαμε, ήταν ήδη εκεί ο Εντμούντο και ο Σέζαρ Σαμπάιο, που έμεναν στο διπλανό δωμάτιο. Η εικόνα που αντικρίζουμε μας σοκάρει. Κοκαλώνουμε. Ο Ρονάλντο έχει σπασμούς, βγάζει αφρούς από το στόμα και στα μάτια του διακρίνεται μόνο το ασπράδι“, έγραψε στην αυτοβιογραφία του ο άλλοτε παίκτης του Ολυμπιακού, Τζιοβάνι Σίλβα Ντε Ολιβέιρα.
Ενώ ο προπονητής Μάριο Ζαγκάλο αποφάσισε να μην διακινδυνεύσει την υγεία του παίκτη, ο Ρονάλντο εμφανίστηκε ξαφνικά στα αποδυτήρια της ομάδας, συνοδευόμενος από τον πρόεδρο της Βραζιλιάνικης Ομοσπονδίας και τον γιατρό της αποστολής.
“Ήταν χλωμός, έδειχνε πολύ πεσμένος, αλλά τουλάχιστον στεκόταν στα πόδια του“, διηγείται ο Τζιοβάνι. Μετά από σύσκεψη σε ένα δωμάτιο πίσω από κλειστή πόρτα, ανατράπηκε η αρχική απόφαση. Ο Εντμούντο θα έμενε στον πάγκο και ο Ρονάλντο θα ξεκινούσε στην αρχική ενδεκάδα. Έδωσε το “παρών” σώματι, όχι όμως ψυχή τε και πνεύματι.
Κανείς δεν ξέρει τι πραγματικά συνέβη με τον Ρονάλντο πριν τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1998 – Πηγή εικόνας: Youtube
Τα σενάρια και οι θεωρίες συνωμοσίας που ακολούθησαν για συμφέροντα χορηγών και μυστικές συμφωνίες οργίασαν. Πολλοί παίκτες υποστήριξαν ότι είδαν τον γιατρό της ομάδας, Λίδιο Τολέδο να βγαίνει από το δωμάτιο του “Φαινόμενου” κλαίγοντας.
Ο ίδιος ο Τολέδο διέψευσε τον ισχυρισμό τους, λέγοντας πως ο Ρονάλντο είχε όντως σπασμούς και σάλια γύρω από το στόμα, αλλά δεν ήταν αναίσθητος. Απεναντίας, το προσωπικό του ξενοδοχείου και ο γιατρός που έσπευσε να παράσχει τις πρώτες βοήθειες είπαν ότι για κάποια δευτερόλεπτα ο Ρονάλντο ήταν νεκρός.
Μέχρι σήμερα, η επίσημη εκδοχή κάνει λόγο για επιληπτική κρίση, χωρίς ωστόσο να έχει γίνει γνωστό πως προκλήθηκε. Έγινε γνωστό, πάντως, ότι στον Ρονάλντο χορηγούνταν από την αρχή της διοργάνωσης ενέσεις ξυλοκαΐνης, για να αντιμετωπίσει ενοχλήσεις που είχε στο γόνατο.
Μια μέρα μετά τον τελικό, ο ίδιος ο Ρονάλντο δήλωσε με αφοπλιστική ειλικρίνεια ενώ κατέβαινε από το πούλμαν της ομάδας: “Χάσαμε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά κέρδισα τη ζωή μου“.
Μπορεί να μην έμαθε ποτέ κανείς τι πραγματικά συνέβη στον Ρονάλντο εκείνο το μεσημέρι της 12ης Ιουλίου, αλλά δημιουργήθηκε ένας γόνιμος προβληματισμός για τις απαιτήσεις του σύγχρονου ποδοσφαίρου από τους μεγάλους σταρ και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν πάνω τους.
10. Ο Κορεάτης που “κατέστρεψε το ιταλικό ποδόσφαιρο”
Το Μουντιάλ του 2002 συνδιοργανώθηκε από την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα. Οι Νοτιοκορεάτες κατόρθωσαν, με απροκάλυπτη διαιτητική εύνοια, να φτάσουν μέχρι και τα ημιτελικά της διοργάνωσης, όπου αντιμετώπισαν τη Γερμανία και ηττήθηκαν με 1-0.
Στη φάση των “16”, η Νότια Κορέα επικράτησε της Ιταλίας με 2-1. Το καθοριστικό γκολ σημείωσε στην παράταση ο 26χρονος επιθετικός, Αν Γιουν Χβαν, νικώντας με κεφαλιά τόσο τον πολύπειρο αμυντικό, Πάολο Μαλντίνι όσο και τον τερματοφύλακα, Τζιανλουίτζι Μπουφόν.
Ο σκόρερ του “χρυσού” τέρματος αγωνιζόταν τότε στον ιταλικό σύλλογο Περούτζια ως δανεικός από την κορεατική Busan IPark. Μετά τον αποκλεισμό της Ιταλίας από το Μουντιάλ, ο πρόεδρος της Περούτζια, Λουτσιάνο Γκαούτσι αποφάσισε να διακόψει το συμβόλαιο του Χβαν, λέγοντας: “Δεν έχω σκοπό να πληρώσω μισθό σε κάποιον που έχει καταστρέψει το ιταλικό ποδόσφαιρο“.
Προκλήθηκαν σφοδρές αντιδράσεις για τις δηλώσεις του Γκαούτσι και εκείνος αντιπρότεινε στον Χβαν επέκταση του δανεισμού του, για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις.
Ο Κορεάτης παίκτης δεν το δέχθηκε και, αφού δεν πήρε μεταγραφή σε κάποιον ευρωπαϊκό σύλλογο, πήγε στην γιαπωνέζικη Shimizu S-Pulse. Αγωνίστηκε σε διάφορες ακόμη ομάδες και “κρέμασε” τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια το 2012.
Έμεινε στην ιστορία ως ο ποδοσφαιριστής που “πλήρωσε” ακριβά ένα γκολ που έστειλε τη χώρα του στα προημιτελικά της κορυφαίας διοργάνωσης του πλανήτη.
Ο Κορεάτης επιθετικός, Αν Γιουν Χβαν – Πηγή εικόνας: Youtube
+ Το Μουντιάλ που τα αποτελέσματα των αγώνων θύμιζαν …πόλο
Το Μουντιάλ του 1954 πραγματοποιήθηκε στην Ελβετία και έμεινε στην ιστορία για τα πολλά και ασυνήθιστα εντυπωσιακά σκορ, τόσο στη φάση των ομίλων όσο και στους επόμενους γύρους.
Στο παιχνίδι Δυτική Γερμανία-Ουγγαρία για τη φάση των ομίλων, οι Ούγγροι του Φέρεντς Πούσκας νίκησαν με 8-3 τους αντιπάλους τους. Λίγες ημέρες νωρίτερα, “φιλοδώρησαν” τη Νότια Κορέα με 9 γκολ.
Στα αξιοσημείωτα του τουρνουά το γεγονός ότι η Τουρκία σκόραρε επτά γκολ εναντίον της Νότιας Κορέας και δέχθηκε επτά γκολ από τη Δυτική Γερμανία και αποκλείστηκε. Η Ουρουγουάη σημείωσε επίσης μια εμφατική νίκη, επικρατώντας με 7-0 της Σκωτίας.
Τέλος, ο προημιτελικός μεταξύ Αυστρίας και Ελβετίας έληξε με σκορ 7-5 υπέρ των Αυστριακών. Παραμένει μέχρι σήμερα το παραγωγικότερο παιχνίδι στην ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Μεγάλο μέρος των πληροφοριών του κειμένου αντλήθηκε από το δίτομο ένθετο της εφημερίδας “Καθημερινή” με τίτλο “Παγκόσμιο Κύπελλο – Πρόσωπα & Ιστορίες”