Γράφει ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης *
Τα τελευταία χρόνια, η ραγδαία εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) έχει προκαλέσει συζητήσεις σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις της στην κοινωνία και την ανθρωπότητα στο σύνολό της. Ενώ ορισμένοι θεωρούν την τεχνητή νοημοσύνη ως ένα εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση ορισμένων από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του κόσμου, άλλοι ανησυχούν για το ενδεχόμενο να διαταράξει το εργατικό δυναμικό, να επιδεινώσει τις ανισότητες και να δημιουργήσει ακόμη και υπαρξιακές απειλές.
Ένα πράγμα είναι σαφές: η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να φέρει επανάσταση σε κάθε πτυχή της ζωής μας. Από την υγειονομική περίθαλψη έως τις μεταφορές, από την εκπαίδευση έως την ψυχαγωγία, η ΤΝ πρόκειται να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο ζούμε και εργαζόμαστε με τρόπους που είναι δύσκολο να προβλεφθούν.
Μία από τις σημαντικότερες επιπτώσεις της ΤΝ είναι η δυνατότητά της να μεταμορφώσει το εργατικό δυναμικό. Καθώς η Τεχνητή Νοημοσύνη συνεχίζει να εξελίσσεται, οι μηχανές θα είναι σε θέση να εκτελούν ολοένα και περισσότερες εργασίες που προηγουμένως ήταν αποκλειστικό πεδίο των ανθρώπων. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε εκτεταμένες απώλειες θέσεων εργασίας, ιδίως σε θέσεις εργασίας χαμηλής ειδίκευσης. Ωστόσο, θα μπορούσε επίσης να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και ευκαιρίες σε τομείς όπως η ανάπτυξη και η διαχείριση της ΤΝ, καθώς και σε τομείς όπως η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, όπου η ανθρώπινη τεχνογνωσία θα έχει μεγάλη ζήτηση.
Μια άλλη σημαντική ανησυχία είναι το ενδεχόμενο η ΤΝ να επιδεινώσει τις υφιστάμενες ανισότητες στην κοινωνία. Για παράδειγμα, εάν τα εργαλεία και τα συστήματα που βασίζονται στην ΤΝ δε σχεδιαστούν και δεν εφαρμοστούν με δίκαιο και ισότιμο τρόπο, θα μπορούσαν να θέσουν περαιτέρω σε μειονεκτική θέση περιθωριοποιημένες κοινότητες, ιδίως εκείνες που ήδη δεν έχουν πρόσβαση στην τεχνολογία και την εκπαίδευση.
Παρά τις προκλήσεις αυτές, υπάρχει μεγάλη ελπίδα για τις δυνατότητες της ΤΝ να ωφελήσει την ανθρωπότητα. Για παράδειγμα, η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να φέρει επανάσταση στην υγειονομική περίθαλψη, καθιστώντας τις διαγνώσεις και τις θεραπείες ταχύτερες, ακριβέστερες και πιο προσιτές. Θα μπορούσε,επίσης, να διαδραματίσει βασικό ρόλο στην αντιμετώπιση ορισμένων από τις πιο πιεστικές προκλήσεις του κόσμου, όπως η κλιματική αλλαγή και η επισιτιστική ασφάλεια. Καθώς έχει τη δυναντότητα να αναπτύξει αποδοτικότερα ενεργειακά συστήματα, να μειώσει την ενεργειακή σπατάλη και να βελτιώσει την πρόγνωση του καιρού και την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, θα αποτελέσει έναν σύμμαχο-κλειδί για την αντιμετώπιση της κλίματικής αλλαγής. Εξάλλου, μπορεί να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στη βελτίωση της επισιτιστικής ασφάλειας, επιτρέποντας την ανάπτυξη νέων, πιο αποτελεσματικών και βιώσιμων γεωργικών πρακτικών που θα βελτισοποιήσουν τις αποδόσεις των καλλιεργειών και θα μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Το κλειδί για να διασφαλιστεί ότι η ΤΝ θα ωφελήσει την ανθρωπότητα και θα αποφευχθούν οι κίνδυνοι που συνδέονται με την ανάπτυξή της είναι ο υπεύθυνος και ηθικός σχεδιασμός και η διακυβέρνησή της. Αυτό απαιτεί τη συνεργασία μεταξύ ενός φάσματος ενδιαφερόμενων φορέων, συμπεριλαμβανομένων κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, για τη θέσπιση σαφών κατευθυντήριων γραμμών και αρχών για την ανάπτυξη και τη χρήση της ΤΝ.
Συμπερασματικά, η ΤΝ έχει τη δυνατότητα να αλλάξει την πορεία της ανθρώπινης ιστορίας με βαθύτατους τρόπους. Ενώ υπάρχουν σίγουρα κίνδυνοι και προκλήσεις που συνδέονται με την ανάπτυξή της, το μέλλον της ανθρωπότητας με την ΤΝ είναι επίσης πολλά υποσχόμενο. Η διασφάλιση ότι η τεχνολογία αυτή αναπτύσσεται και χρησιμοποιείται με υπεύθυνο και ηθικό τρόπο είναι απαραίτητη για να ωφελήσει την ανθρωπότητα στο σύνολό της.
* Αποστόλης Ζυμβραγάκης, Φιλόλογος - M.Ed. Ειδικός Παιδαγωγός