Γράφει ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης *
Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) είναι ένας ταχέως αναπτυσσόμενος τομέας που έχει τη δυνατότητα να φέρει επανάσταση σε διάφορους κλάδους και να αλλάξει την καθημερινή μας ζωή με βαθύτατους τρόπους. Ωστόσο, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη γίνεται όλο και πιο διαδεδομένη, είναι σημαντικό να εξεταστούν οι ηθικές επιπτώσεις της ανάπτυξης και της ανάπτυξής της.
Ένας από τους σημαντικότερους ηθικούς προβληματισμούς της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι ο αντίκτυπός της στην απασχόληση. Καθώς τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης γίνονται πιο προηγμένα, έχουν τη δυνατότητα να αντικαταστήσουν τους ανθρώπινους εργαζόμενους σε διάφορους κλάδους. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική απώλεια θέσεων εργασίας, ιδίως σε κλάδους που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη χειρωνακτική εργασία ή σε εργασίες ρουτίνας που μπορούν εύκολα να αυτοματοποιηθούν. Απόρροια αυτού είναι η ύπαρξη αυξανόμενης ανησυχίας ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να επιδεινώσει τις υφιστάμενες οικονομικές ανισότητες και να συμβάλει στην εκτεταμένη ανεργία.
Ένας άλλος σημαντικός ηθικός προβληματισμός σχετικά με την ΤΝ είναι ο αντίκτυπός της στην προστασία της ιδιωτικής ζωής. Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης είναι ικανά να συλλέγουν και να αναλύουν τεράστιες ποσότητες δεδομένων, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ταυτοποίηση και τον εντοπισμό ατόμων. Αυτό εγείρει ανησυχίες σχετικά με την προστασία των προσωπικών πληροφοριών και το ενδεχόμενο κατάχρησης των δεδομένων. Ειδικότερα, υπάρχει η ανησυχία ότι η ΤΝ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία συστημάτων μαζικής παρακολούθησης, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση ατόμων χωρίς τη γνώση ή τη συγκατάθεσή τους.
Μια τρίτη ηθική θεώρηση της ΤΝ είναι η πιθανότητα μεροληψίας της. Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης είναι τόσο αμερόληπτα όσο και τα δεδομένα στα οποία εκπαιδεύονται. Εάν τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση των συστημάτων ΤΝ είναι μεροληπτικά, τότε και τα συστήματα που θα προκύψουν θα είναι επίσης μεροληπτικά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διακρίσεις και να διαιωνίσει τις υφιστάμενες κοινωνικές ανισότητες. Για παράδειγμα, ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο των υποψηφίων για εργασία μπορεί να είναι προκατειλημμένο έναντι ορισμένων ομάδων ανθρώπων, όπως εκείνων με συγκεκριμένο εθνοτικό ή φυλετικό υπόβαθρο.
Για την αντιμετώπιση αυτών των ηθικών προβληματισμών, είναι σημαντικό να αναπτυχθούν και να εφαρμοστούν ηθικές κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη και την εφαρμογή της ΤΝ. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές θα πρέπει να αντιμετωπίζουν θέματα όπως η διαφάνεια, η λογοδοσία και η δικαιοσύνη. Για παράδειγμα, οι προγραμματιστές θα πρέπει να είναι διαφανείς σχετικά με τα δεδομένα που χρησιμοποιούν για την εκπαίδευση των συστημάτων ΤΝ και να διασφαλίζουν ότι τα δεδομένα είναι ποικίλα και αμερόληπτα. Επιπλέον, οι προγραμματιστές θα πρέπει να είναι υπόλογοι για τα αποτελέσματα των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης τους και θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα για να διασφαλίζουν ότι αυτά είναι δίκαια και δε διαιωνίζουν τις διακρίσεις.
Εν κατακλείδι, η ανάπτυξη και η ανάπτυξη της ΤΝ εγείρουν σημαντικές ηθικές εκτιμήσεις, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεών της στην απασχόληση, την προστασία της ιδιωτικής ζωής και τη μεροληψία. Είναι σημαντικό για τους προγραμματιστές και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να εξετάσουν αυτά τα ηθικά ζητήματα και να αναπτύξουν κατευθυντήριες γραμμές για να διασφαλίσουν ότι η ΤΝ αναπτύσσεται και αναπτύσσεται με υπεύθυνο και ηθικό τρόπο. Με τον τρόπο αυτό, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι η ΤΝ θα είναι μια δύναμη για το καλό και όχι μια πηγή βλάβης.
* Αποστόλης Ζυμβραγάκης, Φιλόλογος - M.Ed. Ειδικός Παιδαγωγός.