.jpg)
Γράφει ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης *
Το TikTok είναι μια εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης που έχει αποκτήσει τεράστια δημοτικότητα μεταξύ των νέων τα τελευταία χρόνια. Ενώ η εφαρμογή έχει προσφέρει μια πλατφόρμα δημιουργικής έκφρασης, ψυχαγωγίας και σύνδεσης, υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με τον πιθανό αρνητικό αντίκτυπο που μπορεί να έχει στη σκέψη των νέων. Σε αυτό το δοκίμιο, θα διερευνήσουμε πώς ο εθισμός στο TikTok αλλοιώνει τη σκέψη των νέων.
Αρχικά, το TikTok μπορεί να μεταβάλει τη σκέψη των νέων, καλλιεργώντας την εμμονή με την εμφάνιση και τη δημοτικότητα. Ο αλγόριθμος της εφαρμογής συχνά επιβραβεύει τους χρήστες που έχουν μεγάλο αριθμό οπαδών ή εκείνους που δημοσιεύουν περιεχόμενο που συμμορφώνεται με συγκεκριμένες τάσεις. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει μια ανθυγιεινή εμμονή με τους followers, τα likes και τις προβολές που ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά την αυτοεκτίμηση των νέων. Επιπλέον, η εφαρμογή είναι γεμάτη με περιεχόμενο που δίνει έμφαση στη σωματική εμφάνιση, οδηγώντας ορισμένους νέους να αισθάνονται πίεση να συμμορφωθούν με ορισμένα πρότυπα ομορφιάς.
Εξάλλου, το TikTok μπορεί να αλλάξει τη σκέψη των νέων παρέχοντας μια υπεραπλουστευμένη άποψη του κόσμου. Η μορφή της εφαρμογής συχνά απαιτεί από τους χρήστες να συμπυκνώνουν πολύπλοκα ζητήματα σε σύντομα βίντεο, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη αναλυτικής σκέψης. Επιπλέον, ο αλγόριθμος της εφαρμογής μπορεί να φιλτράρει το περιεχόμενο που αμφισβητεί τις υπάρχουσες πεποιθήσεις ενός χρήστη, οδηγώντας τον στην κατανάλωση περιεχομένου που ενισχύει τις υπάρχουσες απόψεις του. Αυτό μπορεί να παγιδεύσει ένα παιδί σε μια "φούσκα" αρεσκείας, που πιθανόν να περιορίσει την ανάπτυξη δεξιοτήτων κριτικής σκέψης και βαθύτερης κατανόησης σύνθετων θεμάτων.
Το TikTok, επίσης, μπορεί να αλλοιώσει τη σκέψη των νέων συμβάλλοντας στην έλλειψη προσοχής. Η μορφή της εφαρμογής επιβραβεύει τα σύντομα βίντεο που τραβούν την προσοχή και έχουν σχεδιαστεί για να καταναλώνονται εύκολα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη υπομονής για μεγαλύτερες, πιο σύνθετες μορφές περιεχομένου, όπως βιβλία ή άρθρα. Επιπλέον, η συνεχής διέγερση που παρέχει η εφαρμογή μπορεί να συμβάλει στην επιθυμία για άμεση ικανοποίηση, γεγονός που δύναται να επηρεάσει αρνητικά την ικανότητα των νέων να ασχοληθούν με δραστηριότητες που απαιτούν συνεχή προσπάθεια, όπως η μελέτη ή η εξάσκηση σε ένα μουσικό όργανο.
Συμπερασματικά, ενώ το TikTok μπορεί να προσφέρει μια πλατφόρμα δημιουργικής έκφρασης και σύνδεσης, η χρήση του μπορεί να αλλοιώσει τη σκέψη των νέων με διάφορους τρόπους. Μπορεί να ενισχύσει την εμμονή με την εμφάνιση και τη δημοτικότητα, να προσφέρει μια υπεραπλουστευμένη άποψη του κόσμου και να συμβάλει στην έλλειψη προσοχής. Για να μετριάσουν αυτές τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να ενθαρρύνουν τους νέους να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που προάγουν τις δεξιότητες κριτικής σκέψης, καλλιεργούν την υπομονή και δίνουν προτεραιότητα στην ανάλυση έναντι της συντομίας. Επιπλέον, θα πρέπει να ενθαρρύνουν τους νέους να έρχονται σε επαφή με ένα ευρύ φάσμα περιεχομένου και να αμφισβητούν τις υπάρχουσες πεποιθήσεις τους, ώστε να αποφύγουν τον εγκλωβισμό σε μία "φούσκα" τωρινής αρεσκείας. Με την προώθηση μιας ισορροπημένης και στοχαστικής προσέγγισης στη χρήση των μέσων ενημέρωσης εν τω συνόλω, μπορούμε να βοηθήσουμε τους νέους να περιηγηθούν στο πολύπλοκο και διαρκώς εξελισσόμενο τοπίο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
* Αποστόλης Ζυμβραγάκης, Φιλόλογος - M.Ed. Ειδικός Παιδαγωγός