Γράφει ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης *
Σε μια δημοκρατική κοινωνία, οι εκλογές χρησιμεύουν ως κρίσιμο μέσο πολιτικής έκφρασης, μέσω του οποίου τα άτομα μπορούν να συμμετέχουν στη διαδικασία διακυβέρνησης και να θέτουν τους εκλεγμένους αντιπροσώπους τους προ των ευθυνών τους. Ωστόσο, υπάρχουν φορές που οι πολίτες επιλέγουν να απέχουν εντελώς από τη συμμετοχή τους στην εκλογική διαδικασία, είτε λόγω απογοήτευσης από το πολιτικό σύστημα είτε λόγω απάθειας απέναντι στα τρέχοντα ζητήματα. Ενώ η αποχή από τις εκλογές μπορεί να φαίνεται ως μέσο διαμαρτυρίας, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι δεν ευνοεί οποιαδήποτε ουσιαστική πολιτική αλλαγή και μπορεί στην πραγματικότητα να υπονομεύσει τις ίδιες τις αρχές της δημοκρατίας που τα άτομα επιδιώκουν να υπερασπιστούν.
Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους η αποχή από τις εκλογές είναι αναποτελεσματική ως μέσο πολιτικής αλλαγής είναι ότι δεν προσφέρει καμία βιώσιμη εναλλακτική λύση. Όταν οι πολίτες απέχουν από την ψηφοφορία, ουσιαστικά παραιτούνται από το δικαίωμά τους να συμμετέχουν στην πολιτική διαδικασία, παραχωρώντας έτσι τη δύναμή τους σε εκείνους που επιλέγουν να ψηφίσουν. Κατά συνέπεια, η αποχή από τις εκλογές χρησιμεύει ουσιαστικά στην εδραίωση του status quo, αντί να το αμφισβητεί. Αυτό είναι ιδιαίτερα προβληματικό σε περιπτώσεις όπου το εκλογικό αποτέλεσμα μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στη ζωή των πολιτών, όπως στην περίπτωση κρίσιμων πολιτικών αποφάσεων ή του διορισμού σημαντικών αξιωματούχων.
Επιπλέον, η αποχή από τις εκλογές μπορεί στην πραγματικότητα να αποδυναμώσει τη δημοκρατική διαδικασία μειώνοντας τη νομιμότητα των εκλεγμένων αντιπροσώπων. Όταν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού επιλέγουν να μην ψηφίσουν, στέλνουν το μήνυμα ότι δεν αναγνωρίζουν τη νομιμότητα του πολιτικού συστήματος ή των εκλεγμένων αξιωματούχων που επιλέγονται μέσω αυτού. Αυτό μπορεί τελικά να υπονομεύσει το κύρος των εν λόγω αξιωματούχων και να τους δυσχεράνει την αποτελεσματική διακυβέρνηση. Η αποχή από τις εκλογές μπορεί επίσης να ενισχύσει την αντίληψη ότι μόνο μερικά επιλεγμένα άτομα ή ομάδες συμφερόντων έχουν λόγο για το πώς διοικείται η χώρα, περιθωριοποιώντας περαιτέρω όσους έχουν ήδη στερηθεί τα δικαιώματα.
Συμπερασματικά, ενώ μπορεί να είναι δελεαστικό να απέχει κανείς από τις εκλογές ως μέσο διαμαρτυρίας ή απογοήτευσης, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι αυτή η προσέγγιση δεν ευνοεί οποιαδήποτε ουσιαστική πολιτική αλλαγή. Αντί να χρησιμεύει ως μέσο αντίστασης, η αποχή από τις εκλογές ουσιαστικά παραχωρεί εξουσία σε όσους επιλέγουν να συμμετάσχουν, υπονομεύει τη νομιμότητα της δημοκρατικής διαδικασίας και ενισχύει τις υπάρχουσες δομές εξουσίας. Αντ' αυτού, τα άτομα πρέπει να συμμετέχουν στο πολιτικό σύστημα με πιο ενεργό και εποικοδομητικό τρόπο, όπως υποστηρίζοντας υποψηφίους που ευθυγραμμίζονται με τις αξίες τους, εργαζόμενοι για την αύξηση της συμμετοχής των ψηφοφόρων και υποστηρίζοντας πολιτικές που αντικατοπτρίζουν τις προτεραιότητές τους. Μόνο με την ενεργό συμμετοχή τους στην πολιτική διαδικασία οι πολίτες μπορούν να ελπίζουν ότι θα επιφέρουν ουσιαστικές αλλαγές και θα διατηρήσουν τις αρχές της δημοκρατίας.