Γράφει ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης *
Στον σύγχρονο κόσμο, η εκπαίδευση έχει επικεντρωθεί όλο και περισσότερο στην τεχνοκρατική γνώση, η οποία αναφέρεται στις τεχνικές και επιστημονικές γνώσεις που απαιτούνται για την επιτυχία στον εργασιακό χώρο. Ενώ είναι αλήθεια ότι οι γνώσεις αυτές είναι σημαντικές, τα σχολεία δεν πρέπει να επικεντρώνονται αποκλειστικά σε αυτές. Αντ' αυτού, τα σχολεία θα πρέπει να στοχεύουν στη δημιουργία ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων και ευτυχισμένων παιδιών, προσφέροντας μια πιο ολιστική προσέγγιση στην εκπαίδευση.
Πρώτα απ' όλα, τα σχολεία θα πρέπει να στοχεύουν στη δημιουργία ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων. Αυτό σημαίνει ότι η εκπαίδευση δεν θα πρέπει να επικεντρώνεται μόνο σε ακαδημαϊκά μαθήματα, αλλά θα πρέπει επίσης να ενσωματώνει θέματα όπως η μουσική, η τέχνη, ο αθλητισμός και άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες. Εκθέτοντας τους μαθητές σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, μπορούν να αναπτύξουν πολλαπλές δεξιότητες και ταλέντα που ενδέχεται να φανούν χρήσιμα στη ζωή μετά το σχολείο. Για παράδειγμα, ένας μαθητής που μαθαίνει να παίζει ένα μουσικό όργανο ή είναι μέλος μιας αθλητικής ομάδας αναπτύσσει επιμονή, την πειθαρχία και την ομαδικότητα, που είναι πολύτιμες δεξιότητες για την επιτυχία σε οποιοδήποτε τομέα.
Επιπλέον, η εκπαίδευση θα πρέπει να εστιάζει στη διαμόρφωση του χαρακτήρα των μαθητών, διδάσκοντας αξίες όπως η ενσυναίσθηση, η ευγένεια, η ειλικρίνεια και ο σεβασμός. Τέτοιες αξίες βοηθούν τους μαθητές να γίνουν υπεύθυνα, στοργικά και συμπονετικά άτομα που μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο στις κοινότητές τους. Η διδασκαλία αυτών των αξιών μπορεί να γίνει μέσω ενός συνδυασμού διδασκαλίας στην τάξη, βιωματικής μάθησης και μοντελοποίησης από τους εκπαιδευτικούς και το λοιπό προσωπικό του σχολείου.
Εκτός από τη δημιουργία ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων, τα σχολεία θα πρέπει επίσης να δίνουν προτεραιότητα στην ευτυχία των μαθητών τους. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα ευτυχισμένα παιδιά έχουν καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις, ισχυρότερες κοινωνικές δεξιότητες και είναι πιο ανθεκτικά στο στρες και τις προκλήσεις (Fredrickson, 2001; Lyubomirsky, et al., 2005; Masten, & Reed, 2002; Park, et al. 2004; Suldo, et al., 2009) . Έτσι, τα σχολεία θα πρέπει να στοχεύουν στη δημιουργία ενός θετικού και υποστηρικτικού περιβάλλοντος που προάγει την ευτυχία και την ευημερία. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την παροχή ευκαιριών στους μαθητές να ασχοληθούν με δραστηριότητες που τους ευχαριστούν, την προώθηση θετικών σχέσεων μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών και την προσφορά υπηρεσιών υποστήριξης της ψυχικής υγείας.
Επιπλέον, η εκπαίδευση θα πρέπει να είναι χωρίς αποκλεισμούς, αναγνωρίζοντας και εκτιμώντας την ποικιλομορφία του υπόβαθρου και των εμπειριών των μαθητών. Αυτό σημαίνει ότι τα σχολεία θα πρέπει να αγκαλιάζουν την πολιτισμική, γλωσσική και εθνοτική ποικιλομορφία και να παρέχουν ένα περιβάλλον που σέβεται και εξυμνεί τις διαφορές. Όταν οι μαθητές αισθάνονται ότι συμπεριλαμβάνονται και εκτιμώνται, είναι πιο πιθανό να αισθάνονται ευτυχισμένοι και να έχουν κίνητρα για μάθηση.
Συμπερασματικά, τα σχολεία δεν θα πρέπει να επικεντρώνονται μόνο στην τεχνοκρατική γνώση, αλλά θα πρέπει να στοχεύουν στη δημιουργία ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων και ευτυχισμένων παιδιών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης στην εκπαίδευση που περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, την εκπαίδευση χαρακτήρων, ένα θετικό και υποστηρικτικό περιβάλλον και μια προσέγγιση που περιλαμβάνει τη διαφορετικότητα. Δίνοντας προτεραιότητα στην ευημερία και την ευτυχία των μαθητών τους, τα σχολεία μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές να αναπτύξουν τις δεξιότητες, τις γνώσεις και τις συμπεριφορές που χρειάζονται για να επιτύχουν σε όλες τις πτυχές της ζωής τους.
Βιβλιογραφία:
Fredrickson, B. L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: The broaden-and-build theory of positive emotions. American Psychologist, 56(3), 218–226. doi: 10.1037/0003-066x.56.3.218
Lyubomirsky, S., King, L., & Diener, E. (2005). The benefits of frequent positive affect: Does happiness lead to success? Psychological Bulletin, 131(6), 803–855. doi: 10.1037/0033-2909.131.6.803
Masten, A. S., & Reed, M. J. (2002). Resilience in development. In C. R. Snyder & S. J. Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology (pp. 74–88). Oxford University Press.
Park, N., Peterson, C., & Seligman, M. E. P. (2004). Strengths of character and well-being. Journal of Social and Clinical Psychology, 23(5), 603–619. doi: 10.1521/jscp.23.5.603.50748
Suldo, S. M., Friedrich, A. A., White, T., Farmer, J., Minch, D., & Michalowski, J. (2009). Teacher support and adolescents’ subjective well-being: A mixed-methods investigation. School Psychology Review, 38(1), 67–85.
* Αποστόλης Ζυμβραγάκης, Φιλόλογος - M.Ed. Ειδικός Παιδαγωγός - Συγγραφέας - Δημιουργός του e-didaskalia.blogspot.gr.