Γράφει ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης *
Παρόλο που οι εργασίες αποτελούν βασικό στοιχείο του εκπαιδευτικού συστήματος, τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί οι ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις των υπερβολικών αναθέσεων εργασιών στη μάθηση και στην ανάπτυξη των μικρών παιδιών. Σύμφωνα με έρευνες (Brown & Campione,1994; Hirsh-Pasek & Golinkoff, 2003; National Association for the Education of Young Children, 2009;. Pellegrini & Bjorklund, 2004; Singer, et al., 2006), ο εγκέφαλος των μικρών παιδιών είναι σχεδιασμένος να μαθαίνει μέσα από το παιχνίδι και η υπερβολική σχολική εργασία μπορεί να παρεμποδίσει την έμφυτη περιέργεια και τη δημιουργικότητά τους.
Πρώτα απ' όλα, τα μικρά παιδιά εξακολουθούν να χρειάζονται πολύ χρόνο για αδόμητο παιχνίδι, ώστε να αναπτύξουν και να ενδυναμώσουν τα γνωστικά και σωματικά τους ταλέντα. Τα παιδιά μπορούν να μάθουν για τον κόσμο γύρω τους μέσα από το παιχνίδι, το οποίο τα βοηθά επίσης να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες και να αυξήσουν τη δημιουργικότητά τους. Όταν τα παιδιά έχουν υπερβολικές σχολικές εργασίες, χάνουν σημαντικό χρόνο παιχνιδιού για την ανάπτυξη και την εξέλιξή τους. Επίσης, οι σχολικές εργασίες μπορεί να υποβάλλουν τα παιδιά σε περιττό άγχος, το οποίο είναι κακό για την ψυχική τους υγεία και ευημερία.
Δεύτερον, μελέτες έχουν δείξει ότι η ενεργητική εξερεύνηση και η πρακτική μάθηση είναι οι καλύτεροι τρόποι μάθησης για τα μικρά παιδιά (Bodrova & Leong, 2007; Bransford, et al., 2000; Hirsch-Pasek & Golinkoff, 2003;, National Research Council, 2012, Piaget, 1952). Τα παιδιά μπορούν να πειραματιστούν, να ρισκάρουν και να μάθουν από τα λάθη τους σε ένα πλούσιο μαθησιακό περιβάλλον που προσφέρει το παιχνίδι. Τα παιδιά μπορούν να αποκτήσουν δημιουργικότητα, κριτική σκέψη και δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων μέσω του παιχνιδιού. Από την άλλη πλευρά, η ανάθεση ογκωδών εργασιών στο σπίτι γίνονται μερικές φορές βαρετές και επαναλαμβανόμενες, με αποτέλεσμα την αποδέσμευση και την έλλειψη επιθυμίας για μελέτη.
Τέλος, είναι κρίσιμο να ληφθούν υπόψη οι ανησυχίες για την ανισότητα που προκύπτει από την κατ' οίκον εργασία. Δεν έχουν όλα τα παιδιά πρόσβαση σε ένα ήρεμο, ασφαλές μέρος, για να κάνουν τις εργασίες τους ή δεν έχουν γονείς ή άλλους φροντιστές που μπορούν να τα βοηθήσουν. Απόρροια αυτού, είναι ότι τα παιδιά που έχουν πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους μπορεί να επωφεληθούν, ενώ εκείνα που δεν έχουν πρόσβαση σε αυτούς μπορεί να αντιμετωπίσουν άδικες διακρίσεις. Μπορούμε να προωθήσουμε ένα πιο ισότιμο μαθησιακό περιβάλλον, όπου όλα τα παιδιά μπορούν να μάθουν και να αναπτυχθούν με τον δικό τους ρυθμό, δίχως να δίνουμε τόσο μεγάλη έμφαση στην ανάθεση υπερβολικών κατ' οίκον εργασίες στα μικρά παιδιά.
Συμπερασματικά, τα μικρά παιδιά δεν πρέπει να υποχρεώνονται να ολοκληρώνουν υπερβολικές και ογκώδεις εργασίες στο σπίτι. Τα παιδιά μπορούν να αποκτήσουν σημαντικές γνώσεις, ικανότητες και εμπειρίες μέσα από το παιχνίδι που θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη και τη μάθησή τους. Μπορούμε να ενθαρρύνουμε την έμφυτη δημιουργικότητα και περιέργεια των παιδιών, να προωθήσουμε την εκπαιδευτική ισότητα και να κάνουμε τη μάθηση πιο διασκεδαστική και ενδιαφέρουσα, περιορίζοντας την κατ' οίκον εργασία και αυξάνοντας τις δυνατότητες για μάθηση που βασίζεται στο παιχνίδι.
Βιβλιογραφία
Bodrova, E., & Leong, D. J. (2007). Tools of the Mind: The Vygotskian Approach to Early Childhood Education. Merrill Prentice Hall.
Bransford, J. D., Brown, A. L., & Cocking, R. R. (Eds.). (2000). How People Learn: Brain, Mind, Experience, and School (Expanded Edition). National Academies Press.
Brown, A. L., & Campione, J. C. (1994). Guided discovery in a community of learners. In K. McGilly (Ed.), Classroom lessons: Integrating cognitive theory and classroom practice (pp. 229-270). MIT Press.
Hirsh-Pasek, K., & Golinkoff, R. M. (2003). Einstein never used flashcards: How our children really learn-- and why they need to play more and memorize less. Rodale Books.
National Association for the Education of Young Children (NAEYC). (2009). Developmentally Appropriate Practice in Early Childhood Programs Serving Children from Birth through Age 8. Retrieved from https://www.naeyc.org/resources/position-statements/dap.
National Research Council. (2012). Education for Life and Work: Developing Transferable Knowledge and Skills in the 21st Century. National Academies Press.
Pellegrini, A. D., & Bjorklund, D. F. (Eds.). (2004). The Oxford Handbook of the Development of Play. Oxford University Press.
Piaget, J. (1952). The Origins of Intelligence in Children. International Universities Press.
Singer, D. G., Golinkoff, R. M., & Hirsh-Pasek, K. (Eds.). (2006). Play=learning: How play motivates and enhances children's cognitive and social-emotional growth. Oxford University Press.