Γράφει ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης*
Τα σχολεία, στον ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο στον οποίο ζούμε, διαδραματίζουν πλέον έναν πολύπλευρο ρόλο που υπερβαίνει κατά πολύ τη συμβατική τους λειτουργία, δηλαδή τη μετάδοση της διδασκαλίας. Τα σημερινά σχολεία λειτουργούν ως δυναμικά κέντρα που ενθαρρύνουν την κοινωνικοποίηση, τη συμμετοχή στην κοινότητα και την ολιστική ανάπτυξη.
Αν και οι πολλοί ρόλοι που διαδραματίζουν τα σχολεία εκτείνονται πέρα από την τάξη, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η ακαδημαϊκή επίδοση εξακολουθεί να αποτελεί πρωταρχικό μέλημα. Τα σχολεία εργάζονται σκληρά για να παρέχουν μια υψηλής ποιότητας εκπαίδευση που δίνει στους μαθητές τις πληροφορίες και τις δεξιότητες που χρειάζονται για να επιτύχουν σε μια παγκοσμιοποιημένη, ανταγωνιστική κοινωνία. Χρησιμοποιούν απαιτητικά προγράμματα σπουδών, ειδικευμένους εκπαιδευτικούς και στρατηγικές διδασκαλίας αιχμής, για να προωθήσουν τη δημιουργικότητα, την επίλυση προβλημάτων και την κριτική σκέψη.
Τα σημερινά σχολεία, εξάλλου, δίνουν μεγάλη προτεραιότητα στην ανάπτυξη της ευημερίας των μαθητών, επειδή κατανοούν τη σημασία της κοινωνικής και συναισθηματικής ανάπτυξης. Οι μαθητές νιώθουν ενθάρρυνση και σεβασμό στα ασφαλή, χωρίς αποκλεισμούς περιβάλλοντα, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους. Έτσι, τα σχολεία ενθαρρύνουν τη συναισθηματική νοημοσύνη, την ενσυναίσθηση και την ανθεκτικότητα μέσω προγραμμάτων και πρωτοβουλιών, βοηθώντας τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες και να διαμορφώσουν θετικές σχέσεις σε όλη τους τη ζωή.
Άλλωστε, τα σχολεία έχουν καθήκον να εκπαιδεύουν τους μαθητές σε πρακτικές δεξιότητες της καθημερινής ζωής, ώστε να ανταποκριθούν στις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις του σύγχρονου εργατικού δυναμικού. Γι' αυτό, δίνουν προτεραιότητα στην ανάπτυξη δεξιοτήτων όπως η επικοινωνία, η συνεργασία, η ηγεσία, η προσαρμοστικότητα και ο ψηφιακός αλφαβητισμός, καθώς κατανοούν ότι η επιτυχία υπερβαίνει τα ακαδημαϊκά επιτεύγματα. Τα σχολεία δίνουν στα παιδιά τις ικανότητες που χρειάζονται για να επιτύχουν στη σχολική, αλλά και στην κοινωνική ζωή, ενσωματώνοντας αυτές τις δεξιότητες στο πρόγραμμα σπουδών.
Τα σχολεία είναι, επίσης, απαραίτητα για τη δημιουργία πολιτιστικής και παγκόσμιας κατανόησης στη σημερινή παγκοσμιοποιημένη κοινωνία. Βοηθούν τους μαθητές να γίνουν πιο ανοιχτοί στην αλληλεπίδραση με άλλους από διαφορετικό υπόβαθρο, προωθώντας την ποικιλομορφία, τη συμμετοχικότητα και τη διαπολιτισμική κατανόηση. Για να διασφαλιστεί ότι οι μαθητές έχουν μια παγκόσμια προοπτική και ότι γίνονται υπεύθυνοι παγκόσμιοι πολίτες, τα σχολεία μπορεί να συμμετέχουν σε προγράμματα πολιτιστικών ανταλλαγών, να διεξάγουν πολυπολιτισμικές εκδηλώσεις ή να συμπεριλάβουν τις διεθνείς προοπτικές στο πρόγραμμα σπουδών.
Μάλιστα, τα σύγχρονα εκπαιδευτικά ιδρύματα εκτιμούν τη συμμετοχή της κοινότητας και αναζητούν ευκαιρίες για συνεργασία με τη γειτονιά. Για να δώσουν στους μαθητές πρακτικές εμπειρίες, προωθούν τις διασυνδέσεις με επιχειρήσεις, οργανισμούς και πανεπιστήμια. Επιπλέον, τα σχολεία εμπλέκουν τους γονείς στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και ενισχύουν την αίσθηση της κοινής ευθύνης για την εκπαίδευση των μαθητών, διατηρώντας ανοιχτές τις γραμμές επαφής μαζί τους.
Τα σχολεία, ακόμα, δίνουν πλέον προτεραιότητα στις πρωτοβουλίες για την υγεία και την ευεξία λόγω της σχέσης μεταξύ της ψυχικής υγείας, της σωματικής υγείας και της ακαδημαϊκής επιτυχίας. Ενθαρρύνουν την ενεργητική ζωή, προσφέρουν υγιεινά γεύματα και προωθούν τις υγιεινές συνήθειες. Προκειμένου να βοηθήσουν τη συναισθηματική ευημερία των μαθητών, τα σχολεία μπορούν επίσης να παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες, πρωτοβουλίες ψυχικής υγείας και εκπαίδευση στη διαχείριση του άγχους.
Συμπερασματικά, τα σημερινά σχολεία διαδραματίζουν ποικίλους ρόλους που υπερβαίνουν κατά πολύ την απλή μετάδοση γνώσεων. Με την ακαδημαϊκή κατανόηση, τις δεξιότητες ζωής, την κοινωνική και συναισθηματική νοημοσύνη, την πολιτισμική ευαισθητοποίηση και την παγκόσμια προοπτική, τα σχολεία στοχεύουν πλέον στην παραγωγή ολοκληρωμένων ατόμων. Τα σχολεία διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση ότι τα παιδιά είναι έτοιμα να επιτύχουν σε έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς, ανταποκρινόμενα άρτια σε αυτούς τους καινούργιους ρόλους. Τα σχολεία θα συνεχίσουν να βρίσκονται στην πρωτοπορία της ανάπτυξης της επόμενης γενιάς ηγετών, στοχαστών και συντελεστών της κοινωνίας, καθώς διαπραγματευόμαστε τις δυσκολίες, αλλά και τις προοπτικές του εικοστού πρώτου αιώνα.
* Αποστόλης Ζυμβραγάκης, Φιλόλογος - M.Ed. Ειδικός Παιδαγωγός - Συγγραφέας - Δημιουργός του e-didaskalia.blogspot.gr.
