«Κάθε παιδί πρέπει πρώτα να βρει τον εαυτό του, η εκπαίδευση θα έρθει αργότερα». Αυτή ήταν η φιλοσοφία του διευθυντή του σχολείου Burgess Hill στην Αγγλία. Γι’ αυτό και οι μαθητές οδηγούσαν μοτοσικλέτες, κάπνιζαν μέσα στην τάξη, έφερναν μαζί τα κατοικίδιά τους και αντί για στολές, φορούσαν τα δερμάτινα τζάκετ τους.
Τη δεκαετία του ’50 τα εκπαιδευτικά συστήματα στην Ευρώπη ήταν αυστηρότερα από ποτέ. Από το δημοτικό έως και το λύκειο, τα παιδιά υποχρεούνταν σε συγκεκριμένη ενδυμασία, ο καθηγητής είχε το ρόλο του δεσμώτη, η άκριτη αποστήθιση εκθειαζόταν, ενώ το «ξύλο» θεωρούνταν ως η αποτελεσματικότερη μέθοδος επαναφοράς στην τάξη. Και έπεφτε πολύ ξύλο!
Εξαίρεση στον κανόνα αποτελούσε το Burgess Hill, ένα μικρό σχολείο στην επαρχία Χερτφορτσάιρ της Νότιας Αγγλίας. Ο ιδρυτής του, James, ή Jimmy όπως τον φώναζαν, East είχε σπουδάσει θεολογία στο περίφημο Κέιμπριτζ. Ωστόσο, ο ίδιος δεν πίστευε σε αυτού του είδους την διαπαιδαγώγηση.
Οραματιζόταν ένα φιλελεύθερο περιβάλλον που δε θα καταπίεζε τα παιδιά, αλλά θα τα άφηνε να εκφράζονται όπως εκείνα ήθελαν. Αυτό σήμαινε ότι οι μαθητές ήταν ελεύθεροι να πηγαίνουν στο σχολείο ακόμη και με μηχανάκια, να καπνίζουν μέσα στην τάξη, να μιλάνε ανοιχτά και δίχως φόβο στους καθηγητές και να πηγαίνουν μόνο στα μαθήματα που τους ενδιέφεραν πραγματικά. Όποιος ήθελε, μπορούσε να φέρει μαζί το κατοικίδιό του, ενώ δεν υπήρχε κανένας περιορισμός ούτε στην ενδυμασία. Τα παιδιά ενθαρρύνονταν κυρίως να συμμετέχουν σε καλλιτεχνικές ή αθλητικές δραστηριότητες, ενώ το ακαδημαϊκό κομμάτι της εκπαίδευσης ήταν εντελώς προαιρετικό. Προείχε η αυτοέκφραση και η δημιουργία.
«Τα παιδιά πάντα καπνίζουν. Θα προτιμούσα να το ξέρω, παρά να το κάνουν στα κρυφά», συνήθιζε να λέει ο προοδευτικός διευθυντής. «Αν απλώς τους απαγορεύσεις στα τυφλά να κάνουν κάτι, τότε σίγουρα θα το κάνουν από αντίδραση». Στην πραγματικότητα τα περισσότερα δεν κάπνιζαν καθόλου και όσα παιδιά ήθελαν κάπνιζαν στο διάλειμμα.
Ο μόνος κανόνας που υπήρχε στο Burgess Hill ήταν ότι απαγορευόταν το σκαρφάλωμα στη σκεπή, κι αυτό για λόγους ασφαλείας.
Οι απόψεις του East ήταν επαναστατικές ακόμη και για τους πιο φιλελεύθερους εκπαιδευτικούς.
Το σχολείο του είχε κερδίσει το προσωνύμιο του «πιο αναρχικού σχολείου στην ιστορία».
Το Burgess Hill λειτούργησε πάνω από μια δεκαετία, από 1950 έως και τις αρχές της δεκαετίας του ’60, όποτε έκλεισε λόγω ελλιπούς χρηματοδότησης.
Σχεδόν πενήντα χρόνια μετά, όταν κάποιος ξέθαψε ένα βίντεο με το σχολείο εκείνη την εποχή, στην Αγγλία έγινε ολόκληρη συζήτηση στα μπλογκ, αν όντως υπήρξε το σχολείο καθώς επρόκειτο για μια μικρή πόλη. Πολλοί από τους μαθητές ακόμη και αυτούς που θα δείτε το παρακάτω βίντεο, παρενέβησαν στο
δημόσιο διάλογο και μίλησαν με τα καλύτερα λόγια για τους καθηγητές τους αναφέροντας ονομαστικά πολλούς από αυτούς.
Τόνισαν μάλιστα πόσο σημαντικά επέδρασε το σχολείο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους. Αν και αυτό ισχύει για όλα τα σχολεία
Δείτε ένα ρεπορτάζ της βρετανικής τηλεόρασης το 1961 για το Burgess Hill, στο οποίο ο δημοσιογράφος δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε όλα όσα απαγορεύονταν… στα άλλα σχολεία της Μ. Βρετανίας.