Α' ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ
Στην πρώτη κλίση ανήκουν :
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΣΥΝΑΙΡΕΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ Α΄ ΚΛΙΣΗΣ
α. ΑΡΣΕΝΙΚΑ
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΥΝΗΡΗΜΕΝΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ Α' ΚΛΙΣΗΣ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Τα συνηρημένα: Ἑρμέας —> ῆς και ἀμυγδαλέα -> ῆ διατηρούν σε όλες τις πτώσεις και μετά τη συναίρεση τις καταλήξεις των ασυναίρετων. Εξαιρείται το ουσιαστικό βορέας που έχει διπλούς τύπους και συνηρημένους και ασυναίρετους. Όταν όμως είναι συνηρημένο έχει διπλό -ρ-: ὁ βορρᾶς, ενώ ασυναίρετο έχει ένα -ρ-: βορέας. Έχει δε μόνο ενικό αριθμό. Επίσης μόνο ενικό έχει το θηλυκό συνηρημένο: γῆ.
- Αρσενικά ασυναίρετα σε -ας και -ης : ὁ ταμίας / ὁ μαθητὴς
- Αρσενικά συνηρημένα σε -ῆς : ὁ Ἑρμῆς
- Θηλυκά ασυναίρετα σε -α και -η : ἡ χώρα / ἡ τιμὴ
- Θηλυκά συνηρημένα σε -α και -η : ἡ μνᾶ / ἡ συκῆ
| Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. | ου, ου ᾳ, ῃ αν, ην α, ᾰ/η | ας/ης, ης ᾳ/ῃ, ῃ αν, ην α, η | ων αις ας αι |
| Έχουν τις καταλήξεις των ασυναίρετων(εκτός των αρσενικών που λήγουν σε -ας).Τονίζονται στη λήγουσα και σε όλες τις πτώσεις περισπώνται. Εξαίρεση: ὁ βορέας - ὁ βορρᾶς. |
|
α. ΑΡΣΕΝΙΚΑ
| Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. | ὁ τοῦ τῷ τὸν (ὦ) | ταμίας ταμίου ταμίᾳ ταμίαν ταμία | πολίτης πολίτου πολίτῃ πολίτην πολῖτα | μαθητὴς μαθητοῦ μαθητῇ μαθητὴν μαθητὰ | ᾿Ατρείδης ᾿Ατρείδου ᾿Ατρείδῃ ᾿Ατρείδην ᾿Ατρείδη |
| Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. | οἱ τῶν τοῖς τοὺς (ὦ) | ταμίαι ταμιῶν ταμίαις ταμίας ταμίαι | πολῖται πολιτῶν πολίταις πολίτας πολῖται | μαθηταὶ μαθητῶν μαθηταῖς μαθητὰς μαθηταὶ | ᾿Ατρεῖδαι ᾿Ατρειδῶν ᾿Ατρείδαις ᾿Ατρείδας ᾿Ατρεῖδαι |
β. ΘΗΛΥΚΑ σε α —> γεν. -ας
| Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. | ἡ τῆς τῇ τὴν (ὦ) | σημαία σημαίας σημαίᾳ σημαίαν σημαία | γενεὰ γενεᾶς γενεᾷ γενεὰν γενεὰ | ἐνέργεια ἐνεργείας ἐνεργείᾳ ἐνέργειαν ἐνέργεια | μοῖρα μοίρας μοίρᾳ μοῖραν μοῖρα |
| Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. | αἱ τῶν ταῖς τὰς (ὦ) | σημαῖαι σημαιῶν σημαὶαις σημαὶας σημαῖαι | γενεαὶ γενεῶν γενεαῖς γενεὰς γενεαὶ | ἐνέργειαι ἐνεργειῶν ἐνεργείαις ἐνεργείας ἐνέργειαι | μοῖραι μοιρῶν μοίραις μοίρας μοῖραι |
γ. ΘΗΛΥΚΑ σε α —>γεν. -ης, η—>γεν. -ης
| Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. | ἡ τῆς τῇ τὴν (ὦ) | θύελλα θυέλλης θυέλλῃ θύελλαν θύελλα | γλῶσσα γλώσσης γλώσσῃ γλῶσσαν γλῶσσα | νίκη νίκης νίκῃ νίκην νίκη | ψυχὴ ψυχῆς ψυχῇ ψυχὴν ψυχὴ |
| Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. | αἱ τῶν ταῖς τὰς (ὦ) | θύελλαι θυελλῶν θυέλλαις θυέλλας θύελλαι | γλῶσσαι γλωσσῶν γλώσσαις γλώσσας γλῶσσαι | νῖκαι νικῶν νίκαις νίκας νῖκαι | ψυχαὶ ψυχῶν ψυχαῖς ψυχὰς ψυχαὶ |
| Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. | ὁ τοῦ τῷ τὸν (ὦ) | Ἑρμῆς Ἑρμοῦ Ἑρμῇ Ἑρμῆν Ἑρμῆ | ἡ τῆς τῇ τὴν (ὦ) | ἀμυγδαλῆ ἀμυγδαλῆς ἀμυγδαλῇ ἀμυγδαλῆν ἀμυγδαλῆ | μνᾶ μνᾶς μνᾷ μνᾶν μνᾶ |
| Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. | οἱ τῶν τοῖς τοὺς (ὦ) | Ἑρμαῖ Ἑρμῶν Ἑρμαῖς Ἑρμᾶς Ἑρμαῖ | αἱ τῶν ταῖς τὰς (ὦ) | ἀμυγδαλαῖ ἀμυγδαλῶν ἀμυγδαλαῖς ἀμυγδαλᾶς ἀμυγδαλαῖ | μναῖ μνῶν μναῖς μνᾶς μναῖ |
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Τα συνηρημένα: Ἑρμέας —> ῆς και ἀμυγδαλέα -> ῆ διατηρούν σε όλες τις πτώσεις και μετά τη συναίρεση τις καταλήξεις των ασυναίρετων. Εξαιρείται το ουσιαστικό βορέας που έχει διπλούς τύπους και συνηρημένους και ασυναίρετους. Όταν όμως είναι συνηρημένο έχει διπλό -ρ-: ὁ βορρᾶς, ενώ ασυναίρετο έχει ένα -ρ-: βορέας. Έχει δε μόνο ενικό αριθμό. Επίσης μόνο ενικό έχει το θηλυκό συνηρημένο: γῆ.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
- ΑΣΚΗΣΗ 1
Εκφώνηση
Να μεταφέρετε στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού τα παρακάτω ουσιαστικά:
Να μεταφέρετε στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού τα παρακάτω ουσιαστικά:
- τὸν πολίτην
- τοῦ νεανίου
- (ὦ) πελτασταὶ
- τοὺς δεσμώτας
- τῶν μηνυτῶν
- (ὦ) γυμνασιάρχα
- τῆς κλίνης
- τῇ θεραπαίνῃ
- τάς ἀμίλλας
- τῶν δαφνῶν
- τὴν μέλισσαν
- τῆς γαίας
- (ὦ) τεχνῖτα
- τῶν γυμνητῶν
- τοὺς δύτας
- τὸν προδότην
- τῷ πατριώτῃ
- τοῖς ἱππόταις
- τὴν τρίαιναν
- τῶν μαζῶν
- (ὦ) σκαπάνη
- τῇ δρακαίνῃ
- τῶν σφαιρῶν
- ταῖς ἀληθείαις
Λύση
- τὸν πολίτην → τοὺς πολίτας
- τοῦ νεανίου → τῶν νεανιῶν
- (ὦ) πελτασταὶ → (ὦ) πελταστὰ
- τοὺς δεσμώτας → τὸν δεσμώτην
- τῶν μηνυτῶν → τοῦ μηνυτοῦ
- (ὦ) γυμνασιάρχα → (ὦ) γυμνασιάρχαι
- τῆς κλίνης → τῶν κλινῶν
- τῇ θεραπαίνῃ → ταῖς θεραπαίναις
- τὰς ἀμίλλας → τὴν ἄμιλλαν
- τῶν δαφνῶν → τῆς δάφνης
- τὴν μέλισσαν → τὰς μελίσσας
- τῆς γαίας → τὴν γαῖαν
- (ὦ) τεχνῖτα → (ὦ) τεχνῖται
- τῶν γυμνητῶν → τοῦ γυμνήτου
- τοὺς δύτας → τὸν δύτην
- τὸν προδότην → τοὺς προδότας
- τῷ πατριώτῃ → τοῖς πατριώταις
- τοῖς ἱππόταις → τῷ ἱππότῃ
- τὴν τρίαιναν → τὰς τριαίνας
- τῶν μαζῶν → τῆς μάζης
- (ὦ) σκαπάνη → (ὦ) σκαπάναι
- τῇ δρακαίνῃ → ταῖς δρακαίναις
- τῶν σφαιρῶν → τῆς σφαίρας
- ταῖς ἀληθείαις → τῇ ἀληθείᾳ
- ΑΣΚΗΣΗ 2
Εκφώνηση
Να συμπληρωθούν με τον κατάλληλο τύπο του ουσιαστικού στην παρένθεση οι παρακάτω προτάσεις:
Να συμπληρωθούν με τον κατάλληλο τύπο του ουσιαστικού στην παρένθεση οι παρακάτω προτάσεις:
- ᾿Ιατρὸς τῶν ______ (ἀτυχία) ὁ χρόνος ἐστί.
- Αἰσχραὶ ______ (διαβολὴ) φέρουσιν _________ (ἄνθρωπος) δεινὴν ______ (λύπη).
- Οὔτως οἱ νέοι ἐν _________ (μετρία δίαιτα) διάγουσιν.
- ᾿Εν ταῖς _______ (τρίοδος) ποτὲ οἱ ἡμέτεροι _______ (πρόγονος) δεῖπνον _______ (πτωχός).
- ῾Ημεῖς ________ (πολίτης) ________ (ψυχὴ) τῆς _______ (πολιτεία) νομίζομεν.
Λύση
- ᾿Ιατρὸς τῶν ἀτυχιῶν (ἀτυχία) ὁ χρόνος ἐστί.
- Αἰσχραὶ διαβολαὶ (διαβολὴ) φέρουσιν τοῖς ἀνθρώποις (ἄνθρωπος) δεινὴν λύπην (λύπη).
- Οὔτως οἱ νέοι ἐν μετρίᾳ διαίτῃ (μετρία δίαιτα) διάγουσιν.
- ᾿Εν ταῖς τριόδοις (τρίοδος) ποτὲ οἱ ἡμέτεροι πρόγονοι (πρόγονος) δεῖπνον τοῖς πτωχοῖς (πτωχὸς) κατέλιπον.
- ῾Ημεῖς τοὺς πολίτας (πολίτης) ψυχὴν (ψυχὴ) τῆς πολιτείας (πολιτεία) νομίζομεν.
- ΑΣΚΗΣΗ 3
Εκφώνηση άσκησης
Να κλίνετε τα παρακάτω ουσιαστικά στους δύο αριθμούς:
Να κλίνετε τα παρακάτω ουσιαστικά στους δύο αριθμούς:
- ὁ θεατὴς
- ὁ οἰηματίας
- ὁ ἰδιώτης
- ὁ νικητὴς
- ὁ κοχλίας
- ἡ μούσα
- ἡ σκαπάνη
- ἡ ἅμιλλα
- ἡ ἀλήθεια
- ἡ κλίνη
- ἡ μυῖα
Λύση
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
| Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. | ὁ τοῦ τῷ τὸν (ὦ) | θεατὴς θεατοῦ θεατῇ θεατὴν θεατὰ | οἰηματίας οἰηματίου οἰηματίᾳ οἰηματίαν οἰηματία | ἰδιώτης ἰδιώτου ἰδιώτῃ ἰδιώτην ἰδιῶτα | νικητὴς νικητοῦ νικητῇ νικητὴν νικητὰ | κοχλίας κοχλίου κοχλίᾳ κοχλίαν κοχλία |