.png)
Ραψωδία ε
Τον βρήκε να κάθεται στο περιγιάλι, ούτε στιγμή δεν στέγνωναν
τα μάτια του απ’ το κλάμα, έλιωνε η γλυκιά ζωή του
απ’ τον καημό του γυρισμού, κι οδύρονταν,
αφού καμιά χαρά δεν του ΄δινε τώρα η νεράιδα.
Τις νύχτες αν κοιμότανε μαζί της στο βάθος της σπηλιάς,
το ΄κανε απ’ ανάγκη, το ΄θελε εκείνη, εκείνος όχι.
Τις μέρες όμως τις περνούσε κρεμασμένος σε βράχια κι ακρωτήρια,
τα σωθικά του τρώγοντας με δάκρυα, στεναγμούς και λύπες,
με μάτια βουρκωμένα, στυλωμένα πάντα στο άκαρπο πέλαγος.
1. Σε ποια ψυχική κατάσταση βρίσκεται ο Οδυσσέας με βάση τους παραπάνω στίχους; Να την περιγράψετε δίνοντας τουλάχιστον πέντε χαρακτηρισμούς.
_____________, _________________, ________________, _____________, ______________
5 μονάδες
Κοντά του στάθηκε αρχοντική η θεά και τον προσφώνησε:
«Δύσμοιρε, δεν έχεις λόγο πια να οδύρεσαι, να χαραμίζεις
τη ζωή σου στο κλάμα. Το πήρα απόφαση, θα σε κατευοδώσω.»
2. Στο παραπάνω απόσπασμα η Καλυψώ ανακοινώνει την απόφαση στον Οδυσσέα. Γιατί την παρουσιάζει σαν δική της και όχι σαν απόφαση του Δία;
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2 μονάδες
3. Στους 5 από τους 7 στίχους που ακολουθούν υπάρχουν τυπικές εκφράσεις ή επίθετα. Να τα εντοπίσετε και να τα υπογραμμίσετε.
Όμως ο Δίας, που τα σύννεφα συνάζει, στην Αθηνά αποκρίθηκε…
Γύρω από τη σπηλιά θρασομανούσε δάσος με λεύκες, σκλύθρες, κυπαρίσσια μυριστά.
Έμεινε εκεί ο Ερμής, ψυχοπομπός κι αργοφονιάς, το θαύμα να κοιτάζει.
Η θυμωμένη θύελλα με τους μεικτούς ανέμους σύντριψε το κατάρτι…
Μόνος του τώρα, ο Οδυσσέας πολύπαθος και θείος, σε σκέψη δίβουλη μπλεγμένος…
Όμως τον είδε ανεβαίνοντας απ’ τους Αιθίοπες ο μέγας Ποσειδών που σείει τη γη…
Μίλησε κι αναχώρησε ο κρατερός αργοφονιάς…
5 μονάδες
4. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος; Σημειώστε δίπλα ένα Σ ή ένα Λ χωρίς να διορθώσετε τις λάθος προτάσεις.
· «Τον λόγο της συμπλήρωσε η θεά και του έστρωσε τραπέζι: άφθονη αμβροσία, νέκταρ κόκκινο. Κι έπινε εκείνος κι έτρωγε, ψυχοπομπός κι αργοφονιάς, ώσπου δειπνώντας χόρτασε κι ευφράνθη.» Πρόκειται για σημείο που δείχνει την ενανθρώπιση του Ερμή.
· Ο Ερμής παρουσιάζει στην Καλυψώ την απόφαση για την επιστροφή του Οδυσσέα σαν απόφαση όλων των θεών για να δείξει ότι και ίδιος είναι ανώτερός της.
· Ο Ποσειδώνας δεν γνώριζε την απόφαση των θεών γιατί έλειπε. Πρόκειται για ένα ακόμη δείγμα ανθρωπομορφισμού.
3 μονάδες
Κι ενώ μ’ αυτή τη σκέψη πάλευαν νους και ψυχή του,
Ο κοσμοσείστης Ποσειδών σηκώνοντας κύμα μεγάλο, άγριο, φοβερό
Και κατακόρυφο, το ΄ριξε καταπάνω του.
Πώς άνεμος σφοδρός σκορπίζει αλλού κι αλλού
Ξερά τα άχυρα της θημωνιάς, έτσι σκορπίστηκαν και τα μακριά μαδέρια.
5. Να εντοπίσετε στους παραπάνω στίχους μία παρομοίωση και να διευκρινίσετε ποια είναι τα δύο μέρη που παρομοιάζονται και σε ποιο σημείο μοιάζουν.
Παρομοίωση: __________________________________________________________________________________________________________________________________________
1ο μέρος:_____________________________________
2ο μέρος:_____________________________________
Ομοιότητα:________________________________________
3 μονάδες
Άσπλαχνοι και ζηλόφθονοι θεοί, σ’ αυτό είστε πρώτοι!
Ω, δεν ανέχεστε θεές που φανερά πλαγιάζουν με θνητούς.
Έτσι και τώρα πέφτει ο φθόνος σας σ’ εμένα που έχω κοντά μου ένα θνητό.
Κι όμως εγώ τον έσωσα, την ώρα που πιασμένος σε καρίνα
πάλευε μόνος στα κύματα,
αφού το γρήγορο καράβι τους ο Δίας το τσάκισε με τον πυρφόρο κεραυνό του
καταμεσής στο μαύρο πέλαγο
Κι εγώ τον υποδέχτηκα μ’ αγάπη και τον έθρεψα, λογάριαζα
Να γίνει αθάνατος για πάντα και να μείνει αγέραστος.
6. Ποια είναι τα συναισθήματα που εκφράζουν τα παραπάνω λόγια της Καλυψώς; (γράψτε 4 χωρίς να τα δικαιολογήσετε)
_________________ _________________
_________________ _________________
2 μονάδες