Ανακαλύψτε τη συναρπαστική ιστορία του Β' Βαλκανικού Πολέμου, μιας σύγκρουσης που διήρκεσε μόλις 33 ημέρες αλλά σημάδεψε για πάντα την ελληνική ιστορία
Τι ήταν ο Β' Βαλκανικός Πόλεμος;
Ο Β' Βαλκανικός Πόλεμος (16 Ιουνίου - 18 Ιουλίου 1913) αποτελεί έναν από τους πιο καθοριστικούς πολέμους της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Αυτή η σύντομη αλλά αιματηρή σύγκρουση μετέτρεψε τους χθεσινούς συμμάχους σε θανάσιμους εχθρούς και επανασχεδίασε τον χάρτη της Μακεδονίας.
Πώς ξεκίνησε η μεγάλη ρήξη;
Πριν καν τελειώσει ο Α' Βαλκανικός Πόλεμος, οι σπόροι της διχόνοιας είχαν ήδη σπαρεί. Η Βουλγαρία ένιωθε παγιδευμένη στη μοιρασιά των απελευθερωμένων εδαφών από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η χώρα αμφισβητούσε ανοιχτά:
- Την ελληνική κατοχή της Θεσσαλονίκης
- Τα δικαιώματα στη νοτιοανατολική Μακεδονία
- Τη συμφωνία με τη Σερβία για τα βόρεια εδάφη
Η συμμαχία που άλλαξε τα πάντα
Στις 19 Μαΐου 1913, η Ελλάδα και η Σερβία υπέγραψαν στη Θεσσαλονίκη μια συνθήκη που θα καθόριζε τη μοίρα της περιοχής. Αυτή η συμφωνία ειρήνης, φιλίας και αμοιβαίας προστασίας σήμαινε στην πράξη ακήρυκτο πόλεμο με τη Βουλγαρία.
Η σπίθα που άναψε τη φωτιά
Το απόγευμα της 16ης Ιουνίου 1913, η Βουλγαρία πήρε την πρωτοβουλία και επιτέθηκε ταυτόχρονα:
- Κατά των ελληνικών δυνάμεων στη Νιγρίτα και το Παγγαίο Όρος
- Κατά των σερβικών στρατευμάτων στο Ιστίπ
Οι μεγάλες μάχες που καθόρισαν την ιστορία
Η εκκαθάριση της Θεσσαλονίκης (18 Ιουνίου)
Η πρώτη μεγάλη επιτυχία ήρθε με την εκκαθάριση της Θεσσαλονίκης από τις βουλγαρικές δυνάμεις. Η ΙΙ Μεραρχία Πεζικού υπό τον υποστράτηγο Καλάρη κατάφερε να εξαναγκάσει 1.500 Βουλγάρους σε παράδοση.
Αποτελέσματα μάχης:
- Ελληνικές απώλειες: 18 νεκροί, 17 τραυματίες
- Βουλγαρικές απώλειες: 60 νεκροί, 17 τραυματίες, 1.360 αιχμάλωτοι
Οι θριαμβευτικές μάχες Καλινόβου - Κιλκίς - Λαχανά
Από τις 19 έως 21 Ιουνίου 1913, ο ελληνικός στρατός πέτυχε τη διάσπαση της οχυράς βουλγαρικής γραμμής Κιλκίς - Λαχανά - Δοϊράνης. Αυτή η καθοριστική νίκη σήμαινε την οριστική απελευθέρωση της Μακεδονίας.
Τα αριθμητικά στοιχεία του πολέμου
Στρατιωτικές δυνάμεις
- Ελλάδα: 119.000 άνδρες (10 μεραρχίες πεζικού, 1 ταξιαρχία ιππικού)
- Σερβία: 260.000 άνδρες (συμπεριλαμβανομένων 12.000 από το Μαυροβούνιο)
- Βουλγαρία: 576.000 άνδρες
Ηγετικά στελέχη
- Ελλάδα: Βασιλιάς Κωνσταντίνος (αρχηγός), Αντιστράτηγος Βίκτωρας Δούσμανης (επιτελάρχης)
- Σερβία: Βασιλιάς Πέτρος (αρχηγός), Βοεβόδας Ράντομιρ Πούτνικ (επιτελάρχης)
- Βουλγαρία: Βασιλιάς Φερδινάνδος (αρχηγός), Στρατηγός Ιβάν Φίτσεφ (επιτελάρχης)
Οι κρίσιμες μάχες που καθόρισαν τη νίκη
Η προέλαση προς τη βόρεια Μακεδονία
Μετά τη νίκη στο Κιλκίς, ο ελληνικός στρατός συνέχισε την επιτυχημένη πορεία του:
Χρονολογία νικών:
- 22-23 Ιουνίου: Μάχη Δοϊράνης
- 26 Ιουνίου: Μάχη Στρώμνιτσας
- 27 Ιουνίου: Μάχη Ντεμίρ Χισάρ (σημερινό Σιδηρόκαστρο)
- 28 Ιουνίου: Κατάληψη Σερρών
- 1 Ιουλίου: Κατάληψη Δράμας
Η Μάχη της Κρέσνας: Η Πιο Αιματηρή Αναμέτρηση
Από τις 7 έως 10 Ιουλίου, στα στενά της Κρέσνας, διεξήχθη η πιο φονική μάχη του πολέμου. Η ελληνική νίκη σήμαινε ότι για πρώτη φορά ο ελληνικός στρατός βρισκόταν σε βουλγαρικό έδαφος.
Ο ρόλος του ελληνικού ναυτικού
Το ελληνικό ναυτικό έπαιξε καθοριστικό ρόλο κατακτώντας:
- Καβάλα (27 Ιουνίου)
- Αλεξανδρούπολη (προσωρινά, 12 Ιουλίου)
Η νεογέννητη ελληνική αεροπορία
Αντίθετα, η νεοσύστατη ελληνική αεροπορία είχε μηδενική συμμετοχή, καθώς τα περισσότερα αεροσκάφη ήταν καθηλωμένα λόγω βλαβών από τον προηγούμενο πόλεμο.
Το τέλος του πολέμου και η συνθήκη του Βουκουρεστίου
Στις 18 Ιουλίου 1913, ο βασιλιάς της Βουλγαρίας Φερδινάνδος ζήτησε ανακωχή. Εκείνη τη στιγμή:
- Τα ελληνικά στρατεύματα βρίσκονταν 20 χιλιόμετρα από τη Σόφια
- Ο ρουμανικός στρατός απείχε 40 χιλιόμετρα από τη βουλγαρική πρωτεύουσα
Οι όροι της συνθήκης (28 Ιουλίου 1913)
Τα νέα σύνορα:
- Ελληνοβουλγαρικά σύνορα: Από το όρος Μπέλες ως τις εκβολές του Νέστου
- Βουλγαρία: Διατήρησε Μελένικο, Νευροκόπι και Δυτική Θράκη έως το Ντεντέαγατς
- Ρουμανία: Απέκτησε το τετράγωνο Σιλιστρίας - Τουτουκάιας - Μπαλτσίκ
Το τίμημα της νίκης
Ελληνικές απώλειες
- 5.851 νεκροί
- 23.847 τραυματίες
- 188 αγνοούμενοι
Συνολικές απώλειες
- Βουλγαρικές: 65.927 άνδρες
- Συμμαχικές (συμπ. Οθωμανών και Ρουμάνων): περίπου 91.000 άνδρες
Η ιστορική σημασία του Β' Βαλκανικού Πολέμου
Ο Β' Βαλκανικός Πόλεμος αποτέλεσε καθοριστικό σταθμό για την Ελλάδα:
Θετικά αποτελέσματα:
- Οριστική απελευθέρωση της Μακεδονίας
- Ισχυροποίηση της ελληνικής θέσης στα Βαλκάνια
- Απόκτηση στρατηγικών εδαφών
Μακροπρόθεσμες συνέπειες:
- Προετοιμασία για τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο
- Νέες γεωπολιτικές ισορροπίες στην περιοχή
- Οριστικός επαναπροσδιορισμός των βαλκανικών συνόρων
Ο Β' Βαλκανικός Πόλεμος παραμένει ένα από τα πιο σημαντικά κεφάλαια της ελληνικής ιστορίας, αποδεικνύοντας τη στρατιωτική αξία και τη διπλωματική ικανότητα της χώρας μας σε μια κρίσιμη ιστορική συγκυρία.