Στις 8 Αυγούστου του 1303, ένας ισχυρός σεισμός έμελλε να είναι η αρχή του τέλους για ένα από τα Επτά Θαύματα του Αρχαίου Κόσμου: τον Φάρο της Αλεξάνδρειας. Αυτό το αρχιτεκτονικό κολοσσός, με ύψος που άγγιζε τα 120 μέτρα, έστεκε αγέρωχος για πάνω από 1.500 χρόνια, καθοδηγώντας τα πλοία και αποτελώντας σύμβολο μιας λαμπρής εποχής. Ποια είναι όμως η ιστορία πίσω από την ανέγερσή του και την τελική του κατάρρευση;
Ένα όραμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Η ιστορία του Φάρου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πόλη της Αλεξάνδρειας, ένα όραμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Σε ηλικία μόλις 23 ετών, ο μαθητής του Αριστοτέλη χάραξε τα όρια της πόλης που έμελλε να γίνει ένα από τα πιο λαμπρά κέντρα του αρχαίου κόσμου. Η πόλη αυτή, με τη φημισμένη Βιβλιοθήκη και το Μουσείο της, αποτέλεσε το σταυροδρόμι του εμπορίου και του πολιτισμού της Μεσογείου.
Η κατασκευή του Φάρου ξεκίνησε 50 χρόνια μετά την ίδρυση της πόλης, το 279 π.Χ., από τον βασιλιά Πτολεμαίο Φιλάδελφο, ο οποίος ανέθεσε το έργο στον αρχιτέκτονα Σώστρατο τον Κνίδιο. Η κατασκευή διήρκεσε 12 χρόνια και το αποτέλεσμα ήταν ένα πραγματικό θαύμα της μηχανικής και της τέχνης.
Η δομή και η λειτουργία του Φάρου
Ο Φάρος της Αλεξάνδρειας ήταν ένα κτίσμα τριών επιπέδων:
Τετραγωνική βάση: Το κάτω μέρος του κτίσματος ήταν τετράγωνο και χτισμένο με άψογα εφαρμοσμένες πέτρες.
Οκταγωνικό μεσαίο τμήμα: Το μεσαίο μέρος είχε μικρότερη διάμετρο και περιβαλλόταν από εξώστη με αγάλματα τριτώνων στις γωνίες.
Κυλινδρική κορυφή: Στην κορυφή βρισκόταν το άγαλμα του Ποσειδώνα και μια εστία, όπου άναβαν φωτιά. Αυτή η φωτιά ήταν ορατή τη νύχτα και ο καπνός της την ημέρα, καθοδηγώντας τους ναυτικούς σε ακτίνα 45 χιλιομέτρων.
Για την ανέγερσή του δαπανήθηκαν τεράστια ποσά, ενώ στο εσωτερικό του υπήρχαν σκάλες με ήπια κλίση, ώστε να μπορούν να ανεβαίνουν ακόμα και ζώα.
Η σταδιακή κατάρρευση και το οριστικό τέλος
Με το πέρασμα των αιώνων, μια σειρά από σεισμούς και οι εισβολές των κατακτητών άρχισαν να προκαλούν φθορές στον Φάρο. Οι Αλεξανδρινοί προσπαθούσαν να επισκευάζουν τα κατεστραμμένα τμήματα, με μια από τις σοβαρότερες αναστηλώσεις να γίνεται από τους Άραβες το 874.
Ωστόσο, η τελική καταστροφή ήρθε με τον σεισμό του 1324. Ο Φάρος κατέρρευσε οριστικά και τα υλικά του χρησιμοποιήθηκαν αργότερα για την ανέγερση του φρουρίου που βρίσκεται σήμερα στη θέση του. Η τύχη του Φάρου ακολούθησε και η λαμπρή πόλη της Αλεξάνδρειας, η οποία σταδιακά βυθίστηκε στην άμμο και τη λήθη.
Η ιστορία του Φάρου της Αλεξάνδρειας παραμένει ένα σύμβολο της ανθρώπινης δημιουργικότητας, αλλά και της φθοράς του χρόνου και των φυσικών καταστροφών. Ήταν μια εποχή που τα θαύματα ήταν έργα τέχνης και μηχανικής, φτιαγμένα για να μείνουν στην αιωνιότητα.