Από τη νέα σχολική χρονιά, ένα νέο μάθημα με τον τίτλο «Ηθική» έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα για χιλιάδες μαθητές σε όλη την Ελλάδα. Το μάθημα αυτό θα αποτελεί το γνωστικό αντικείμενο που θα παρακολουθούν όσοι μαθητές λαμβάνουν απαλλαγή από τα Θρησκευτικά, από τη Γ’ Δημοτικού έως και τη Γ’ Λυκείου.
Πρόκειται για μια σημαντική αλλαγή που στοχεύει στον εκσυγχρονισμό του εκπαιδευτικού συστήματος και την παροχή μιας ουσιαστικής, ηθικοπλαστικής εναλλακτικής για όλους. Ας δούμε αναλυτικά τι περιλαμβάνει, ποιους αφορά και γιατί γίνεται αυτή η αλλαγή τώρα.
Ποιους μαθητές αφορά το μάθημα της Ηθικής;
Το νέο μάθημα απευθύνεται σε όλους τους μαθητές που, για λόγους συνείδησης, δεν παρακολουθούν το μάθημα των Θρησκευτικών. Αυτό περιλαμβάνει μαθητές που ανήκουν σε άλλες θρησκείες, άλλα δόγματα, καθώς και άθρησκους, άθεους ή αγνωστικιστές.
Πώς γίνεται η απαλλαγή; Η διαδικασία είναι απλή. Ο γονέας (ή ο ίδιος ο μαθητής αν είναι ενήλικος) καταθέτει μια απλή αίτηση που αναφέρει:
«Λόγοι θρησκευτικής συνείδησης δεν επιτρέπουν τη συμμετοχή (μου ή του παιδιού μου) στο μάθημα των Θρησκευτικών».
Τι θα διδάσκονται οι μαθητές στο μάθημα της Ηθικής;
Ο βασικός στόχος του νέου μαθήματος δεν είναι απλώς να "γεμίσει την ώρα", αλλά να καλλιεργήσει κρίσιμες δεξιότητες και αξίες για τον σύγχρονο κόσμο. Το περιεχόμενό του θα είναι ευρύ και θα εστιάζει στην ανάπτυξη ελεύθερων, υπεύθυνων και κριτικά σκεπτόμενων πολιτών.
Βασικοί Στόχοι του Μαθήματος:
Ηθική Αγωγή: Ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνίας, δημιουργικότητας και αυτενέργειας.
Ενεργή Πολιτότητα: Διαμόρφωση πολιτών που συμμετέχουν ενεργά στον δημόσιο διάλογο με σεβασμό και ευθύνη.
Καλλιέργεια Αξιών: Ενίσχυση της αγάπης και του σεβασμού για τον άνθρωπο, τη φύση και την κοινωνία.
Ενδεικτικές Θεματικές Ενότητες:
📚 Το μάθημα θα καλύπτει σύγχρονα και κλασικά θέματα, όπως:
Αξίες και Ηθικές Αρχές: Δικαιοσύνη, ακεραιότητα, αλληλεγγύη.
Ηθικά Διλήμματα: Ανθρώπινα δικαιώματα, βιοηθική, περιβαλλοντική συνείδηση.
Κοινωνική Αλληλεγγύη: Εθελοντισμός και υποστήριξη ευπαθών ομάδων.
Διαπολιτισμικός Διάλογος: Κατανόηση και σεβασμός της διαφορετικότητας σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία.
Ηθική και Τεχνολογία: Οι προκλήσεις της τεχνητής νοημοσύνης (AI) και της γενετικής μηχανικής.
Ποιος σχεδιάζει το νέο μάθημα;
Για να διασφαλιστεί η επιστημονική αρτιότητα και η παιδαγωγική καταλληλότητα του μαθήματος, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) συνεργάζεται στενά με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Η συνεργασία αυτή θα παραδώσει ένα πλήρες πακέτο που θα περιλαμβάνει:
Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών
Οδηγό για τον Εκπαιδευτικό
Νέα σχολικά βιβλία για όλες τις τάξεις
Το σύνολο του εκπαιδευτικού υλικού αναμένεται να είναι έτοιμο έως το καλοκαίρι του 2025.
Γιατί γίνεται αυτή η αλλαγή τώρα;
Η εισαγωγή του μαθήματος της Ηθικής δεν είναι μια τυχαία απόφαση. Βασίζεται σε δύο κεντρικούς άξονες:
Νομική Υποχρέωση: Είναι η απάντηση της Πολιτείας στις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), το οποίο έκρινε ως υποχρεωτική τη δυνατότητα απαλλαγής από τα Θρησκευτικά για λόγους συνείδησης και την παροχή ισότιμου εναλλακτικού μαθήματος.
Κοινωνική Ανάγκη: Η ελληνική κοινωνία γίνεται όλο και πιο πολυπολιτισμική. Το νέο μάθημα προσφέρει μια ουδετερόθρησκη εκπαιδευτική πρόταση που ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων των μαθητών.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;
Η καθιέρωση ενός δομημένου και σύγχρονου εναλλακτικού μαθήματος αναμένεται να αυξήσει τις αιτήσεις απαλλαγής από τα Θρησκευτικά, οι οποίες σήμερα κυμαίνονται γύρω στις 10.500 ετησίως.
Η πρακτική αυτή ευθυγραμμίζει την Ελλάδα με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Για παράδειγμα, στη Γερμανία, το μάθημα της «Ηθικής» (Ethik) αποτελεί εδώ και χρόνια βασική επιλογή για όσους δεν παρακολουθούν Θρησκευτικά, εστιάζοντας σε φιλοσοφικές και κοινωνικές προκλήσεις.
Συνολικά, η εισαγωγή της «Ηθικής» αποτελεί ένα σημαντικό βήμα εκσυγχρονισμού, που στοχεύει στη δημιουργία ενός πιο συμπεριληπτικού και δίκαιου σχολείου για όλους.