Υπάρχουν στιγμές που η πραγματικότητα μάς χαστουκίζει τόσο δυνατά, ώστε και η γλώσσα μας να αδυνατεί να αρθρώσει λέξεις. Μια μητέρα, ένα άψυχο κορμί, μια σκηνοθεσία πνιγμού. Πίσω από τις λέξεις, αυτό που αληθινά ξεγυμνώνεται είναι η ψυχή μιας κοινωνίας που έχει χάσει τον άνθρωπο μέσα της.
Όχι, δεν είναι μόνο το απεχθές έγκλημα. Είναι η βουβή συναίνεση που το γέννησε. Είναι το γεγονός ότι φτάσαμε στο σημείο μια μάνα να θεωρεί πιο ασφαλές να παρατήσει το παιδί της στο σκότος της θάλασσας, παρά να το θρηνήσει στο φως. Είναι η αλλοίωση του ιερού δεσμού μητέρας-παιδιού. Μια αλλοίωση που δεν είναι αιτία, αλλά σύμπτωμα μιας κρίσης κοινωνικής, πολιτικής, θεσμικής.
Η μητρότητα, που κάποτε ήταν το έσχατο καταφύγιο του ανθρώπινου, γίνεται εργαλείο επιβίωσης, ρόλος που αλλοτριώνεται από την ίδια την ανάγκη. Όταν η μάνα δεν μπορεί να είναι μάνα, τότε ολόκληρη η ιδέα του ανθρώπινου προσώπου έχει διαρραγεί.
Βλέπουμε ένα γεγονός και φρίττουμε. Αλλά το σύστημα που οδήγησε στο γεγονός το βλέπουμε; Δεν είναι μόνο η “μάνα-τέρας” που πρέπει να μας σοκάρει, αλλά το ότι ένα κοινωνικό σύστημα μπορεί να ωθήσει έναν άνθρωπο στην πιο απάνθρωπη, ανήκουστη και ανίερη πράξη, μόνο και μόνο για να μην διωχθεί, να μην απελαθεί. Για να μην επιστρέψει στην κόλαση από την οποία έρχεται, χτίζει με τα ίδια του τα χέρια τις πύλες της προσωπικής του κόλασης.
Η αλλοτρίωση του ανθρώπου δεν έρχεται με βία. Έρχεται ύπουλα, σαν εσωτερική παραίτηση από κάθε ηθικό έρεισμα, σαν αποδοχή ότι ο νόμος της επιβίωσης είναι πάνω απ’ τον νόμο της αγάπης. Όταν αυτό συμβεί, ο άνθρωπος παύει να είναι άνθρωπος και μετατρέπεται σε μηχανισμό αυτοπροστασίας.
Αυτό ζούμε σήμερα: μια εποχή στην οποία η ζωή μετριέται με χαρτιά, άδειες και ταυτότητες, και όχι με την ιερότητα της ύπαρξης. Σε μια εποχή στην οποία η μάνα δεν είναι πλέον σύμβολο ελπίδας, αλλά υπόλογη της παραμονής της. Σε μια εποχή στην οποια το παιδί παύει να είναι μέλλον και γίνεται εμπόδιο.
Μια κοινωνία που ωθεί μια μάνα σε μια τέτοια πράξη, δεν έχει απλώς αποτύχει. Έχει απογυμνωθεί από κάθε ίχνος ηθικού πυρήνα. Και το χειρότερο: το έχει συνηθίσει.
Αν δεν σοκαρόμαστε πια από την απώλεια της μητρότητας ως πράξης αγάπης, αλλά μόνο από το θέαμα του θανάτου, τότε έχουμε ήδη διαβεί το όριο του ανθρώπινου. Δεν βρισκόμαστε απλώς μπροστά σε μια τραγωδία. Βρισκόμαστε μέσα στη βαθύτερη παρακμή του πολιτισμού μας.
Αποστόλης Ζυμβραγάκης, M.Ed. Φιλόλογος