Ο Μέγας Αλέξανδρος, ο κοσμοκράτορας που δεν έχασε ποτέ μάχη, ηττήθηκε τελικά από έναν άγνωστο εχθρό. Ο θάνατός του, το 323 π.Χ. στη Βαβυλώνα, παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα ιστορικά μυστήρια. Ήταν μια απλή ασθένεια ή μια προμελετημένη δολοφονία; Οι μελετητές προσπαθούν εδώ και αιώνες να λύσουν τον γρίφο.
Το σενάριο της ασθένειας: Ελονοσία ή λευκός ελλέβορος;
Οι ιστορικοί έχουν προτείνει διάφορες ασθένειες ως πιθανή αιτία θανάτου. Κάποιοι μιλούν για ελονοσία ή τυφοειδή πυρετό, ασθένειες συχνές στις περιοχές που εκστράτευε ο Αλέξανδρος. Ωστόσο, τα συμπτώματα που παρουσίασε ο μεγάλος στρατηλάτης (υψηλός πυρετός, αδυναμία, ανικανότητα να μιλήσει ή να κουνηθεί) δεν ταιριάζουν απόλυτα με τις κλασικές μορφές αυτών των ασθενειών.
Μια νέα, πιο πειστική θεωρία προέρχεται από τον καθηγητή Leo Schep, ο οποίος υποστηρίζει ότι ο Αλέξανδρος δηλητηριάστηκε με λευκό ελλέβορο. Το φυτό αυτό ήταν γνωστό στους αρχαίους Έλληνες και σε μικρές δόσεις χρησιμοποιούνταν ως φάρμακο. Σε μεγάλες όμως, προκαλεί αργό και βασανιστικό θάνατο, με συμπτώματα που ταιριάζουν απόλυτα με αυτά του Αλεξάνδρου: γαστρικός πόνος, ναυτία, βραδυκαρδία και μυϊκή αδυναμία.
Το σενάριο της δηλητηρίασης: Ποιος ήταν ο δολοφόνος;
Αν ισχύει το σενάριο της δηλητηρίασης, τότε το ερώτημα είναι: Ποιος θα ήθελε τον Αλέξανδρο νεκρό; Η λίστα των πιθανών υπόπτων είναι μακρά, αλλά ένας ξεχωρίζει: ο Αντίπατρος.
Ο Αντίπατρος, στρατηγός του πατέρα του Αλεξάνδρου, Φιλίππου Β', είχε αναλάβει την αντιβασιλεία της Μακεδονίας. Ωστόσο, η σχέση του με τον Αλέξάνδρο είχε επιδεινωθεί ραγδαία. Ο Αλέξανδρος σχεδίαζε να τον αντικαταστήσει, και ο Αντίπατρος, για να αποφύγει την εξορία, έστειλε τον γιο του, Κάσσανδρο, στη Βαβυλώνα.
Εκεί, ο άλλος γιος του Αντίπατρου, ο Ιόλαος, ήταν ο οινοχόος του Αλεξάνδρου. Μια ιδανική ευκαιρία για να δηλητηριάσει το κρασί του. Ο θάνατος του Αλέξανδρου πριν την αντικατάσταση του Αντίπατρου φαίνεται πολύ βολικός για τον τελευταίο.
Γυναίκες, εχθροί και χάος
Φυσικά, δεν λείπουν και άλλες θεωρίες συνωμοσίας. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι τον δηλητηρίασε κάποια από τις γυναίκες του, όπως η Ρωξάνη ή η Στάτειρα, λόγω ζήλιας. Άλλοι πιστεύουν ότι ήταν έργο κάποιου άλλου εχθρού του, καθώς ο Αλέξανδρος είχε αποκτήσει αμέτρητους.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο πρόωρος θάνατος του Αλεξάνδρου, σε ηλικία μόλις 32 ετών, προκάλεσε ένα τεράστιο πολιτικό χάος. Χωρίς να έχει ορίσει διάδοχο, η αυτοκρατορία του διαλύθηκε. Ο θάνατός του παραμένει ένα από τα πιο συναρπαστικά και άλυτα μυστήρια της Ιστορίας, τροφοδοτώντας αμέτρητα σενάρια.