Κάθε χρόνο, εκατομμύρια τουρίστες περνούν από την Ακρόπολη, αλλά σχεδόν κανείς δεν προσέχει την πύλη που βρίσκεται κάτω από τα Προπύλαια. Δύο πέτρινοι πύργοι, ένα χαμηλό άνοιγμα, σιωπηλό. Αυτή η ταπεινή πύλη, γνωστή σήμερα ως Πύλη Μπελέ, κρύβει μια απίστευτη ιστορία φόβου, καταστροφής και επιμονής που άλλαξε τον χαρακτήρα του Ιερού Βράχου.
Από τόπος λατρείας σε φρούριο
Η πύλη δεν χτίστηκε για να εντυπωσιάσει, αλλά για να προστατεύσει. Γύρω στο 270 μ.Χ., μετά τη λεηλασία της Αθήνας από τους Ερούλους, η Ακρόπολη έπαψε να είναι τόπος λατρείας και μετατράπηκε σε φρούριο. Η πύλη αυτή, χτισμένη ακριβώς εκεί όπου παλιά ξεκινούσε ο δρόμος προς τη θεά Αθηνά, είχε ως μοναδικό σκοπό να αποκλείει κάθε εισβολέα.
Αυτό που την κάνει ακόμα πιο ξεχωριστή είναι ότι φτιάχτηκε με ανακυκλωμένα μάρμαρα και σπόνδυλους από ένα άλλο, πολύ αρχαιότερο μνημείο: το Χορηγικό Μνημείο του Νικία. Έτσι, ένα μνημείο δόξας, αφιερωμένο σε μια χορηγική νίκη, θυσιάστηκε για χάρη της ασφάλειας, με την επιγραφή του να διακρίνεται ακόμα πάνω από την πύλη.
Η ανακάλυψη με την πυρίτιδα
Για αιώνες, η Πύλη Μπελέ παρέμεινε θαμμένη και ξεχασμένη, αγνοημένη από Φράγκους και Οθωμανούς που έχτισαν πάνω της. Μέχρι το 1852, όταν ένας νεαρός Γάλλος αρχαιολόγος, ο Σαρλ-Ερνέστ Μπελέ, ήταν πεπεισμένος ότι κάτι βρισκόταν θαμμένο εκεί.
Επειδή το χώμα είχε σκληρύνει, ο Μπελέ ζήτησε βοήθεια από ναύτες του γαλλικού στόλου και, σε μια κίνηση που προκάλεσε αντιδράσεις, χρησιμοποίησε 68 κιλά πυρίτιδας για να ανατινάξει το χώμα. Η έκρηξη αποκάλυψε τη μαρμάρινη πύλη. Παρόλο που αρχικά νόμιζε πως είχε βρει την αρχική είσοδο του Μνησικλή, αργότερα αποδείχθηκε ότι ήταν μια ρωμαϊκή κατασκευή.
Η ανακάλυψη έφερε στον Μπελέ τιμές και αναγνώριση, αλλά προκάλεσε και την οργή των Ελλήνων αρχαιολόγων, που τον κατηγόρησαν για ματαιοδοξία. Κι όμως, χάρη στην επιμονή του, σήμερα μπορούμε να θαυμάσουμε αυτήν την πύλη, ένα από τα πιο παρεξηγημένα και φορτισμένα με ιστορία σημεία της Ακρόπολης.