Κείμενο 1
Θα αντικαταστήσει η Τεχνητή Νοημοσύνη τους εκπαιδευτικούς;
Πολλοί εκπαιδευτικοί ανησυχούν μήπως η τεχνητή νοημοσύνη αποτελέσει απειλή για την επαγγελματική τους εξέλιξη. Ορισμένοι φοβούνται ότι η αυτοματοποίηση και η χρήση τεχνολογιών όπως οι εικονικοί εκπαιδευτικοί και τα προσαρμοσμένα λογισμικά μάθησης μπορεί να αντικαταστήσουν την ανθρώπινη επέμβαση στη διαδικασία εκπαίδευσης. Ο φόβος αυτός ενισχύεται ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τη δυνατότητα της τεχνητής νοημοσύνης να παρέχει εξατομικευμένη εκπαίδευση σε κάθε μαθητή, απειλώντας έτσι τον παραδοσιακό ρόλο του εκπαιδευτικού.
Ωστόσο, παρά τους φόβους αυτούς, υπάρχουν επιχειρήματα που υποστηρίζουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αποτελέσει έναν πολύτιμο σύμμαχο του εκπαιδευτικού, αντί να τον αντικαταστήσει. Μία προσέγγιση είναι η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για την αυτοματοποίηση ρουτίνας και τη διαχείριση μεγάλου όγκου δεδομένων, απελευθερώνοντας έτσι τον εκπαιδευτικό από επαναλαμβανόμενες εργασίες και επιτρέποντάς του να επικεντρωθεί στη δημιουργική και προσωπική αλληλεπίδραση με τους μαθητές. Επιπλέον, η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στη διδακτική διαδικασία μπορεί να επιτρέψει την ανάπτυξη εξατομικευμένων μαθησιακών προγραμμάτων που λαμβάνουν υπόψη τις ατομικές ανάγκες και τις διαφορετικές ταχύτητες μάθησης των μαθητών. Έτσι, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο για την ενίσχυση της διδασκαλίας και τη βελτίωση των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων, χωρίς να αφαιρέσει τον ανθρώπινο παράγοντα από τη διαδικασία.
Το κλειδί για την αποτελεσματική ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση είναι η σωστή καθοδήγηση και χρήση από τους εκπαιδευτικούς. Αντί να αντιμετωπίζουν την τεχνητή νοημοσύνη ως απειλή, μπορούν να την αξιοποιήσουν ως ένα εργαλείο για την ενίσχυση της διδασκαλίας και την προώθηση της μάθησης. Μέσω της διαρκούς εκπαίδευσης και της προσαρμογής στις νέες τεχνολογίες, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να διατηρήσουν τον ρόλο τους ως πρωταγωνιστές στη διαδικασία μάθησης, ενώ η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να λειτουργήσει ως υποστηρικτικό εργαλείο για την επίτευξη κοινών εκπαιδευτικών στόχων.
(διασκευασμένο άρθρο), Πηγή i- Εκπαίδευση,16 Φεβρουαρίου 2024
Κείμενο 2
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στο σύγχρονο σχολείο
Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της προσωπικότητας του εκπαιδευτικού στη σύγχρονη εποχή πρέπει να είναι η ικανότητα ανάληψης πρωτοβουλιών, η ευγένεια, η υπομονή και η επιμονή, η καταδεχτικότητα, η ειλικρίνεια, η αντικειμενικότητα, η κοινωνικότητα, η δικαιοσύνη, η αισιοδοξία, ο ενθουσιασμός, το κέφι, το χιούμορ και, κυρίως, ο σεβασμός στα δικαιώματα του παιδιού και γενικότερα η αγάπη προς το παιδί. Οφείλει ο ίδιος να αποτελεί ολοκληρωμένη προσωπικότητα, καθώς δεν προσφέρει απλώς γνώσεις και μάθηση, αλλά διαμορφώνει και τον χαρακτήρα των μαθητών. Με το σκεπτικό αυτό, λοιπόν, επιχειρήθηκε η σκιαγράφηση της εικόνας του «ιδανικού» δασκάλου, στην οποία θα πρέπει να αποσκοπεί κάθε εκπαιδευτικός, στα πλαίσια των δυνατοτήτων, των δυνάμεών του και της προσωπικότητάς του, ώστε να συμβάλλει στην ομαλή λειτουργία του σχολείου ως κοινωνικού οργανισμού.
Εκείνο που η σύγχρονη κοινωνία απαιτεί επιπλέον από τον εκπαιδευτικό είναι να είναι «ανανεωτής», να έχει δηλαδή συνεχή ενημέρωση στις νέες εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα τόσο σε ψυχολογικό, παιδαγωγικό, κοινωνικο-πολιτισμικό επίπεδο, όσο και σε τεχνολογικό και, κυρίως, να διαθέτει ευστροφία, ευελιξία και ικανότητα προσαρμογής σε νέους ρόλους. Το ερώτημα που τίθεται είναι με ποιο τρόπο ο εκπαιδευτικός
θα δώσει θετική κατεύθυνση σε όλους τους παράγοντες που αναφέρθηκαν, ώστε να δημιουργηθούν ευνοϊκές συνθήκες για δημιουργική και ουσιαστική μάθηση, που είναι και το επιδιωκόμενο.
Όσες γνώσεις κι αν διαθέτει ο εκπαιδευτικός, η προετοιμασία πριν μπει στην τάξη αποτελεί σημαντικό κομμάτι της διδακτικής πράξης. Οφείλει, λοιπόν, να προετοιμάζεται πολύπλευρα, προκειμένου να παρουσιάσει τη νέα γνώση, να ενισχύσει την εκμάθησή της και να καλλιεργήσει τις ικανότητες και τις δεξιότητες των μαθητών του. Η προετοιμασία αυτή είναι αναγκαία και απαιτεί συνεχή επιστημονική ενημέρωση. Παράλληλα, οφείλει να λάβει υπόψη τόσο το μαθησιακό επίπεδο όσο και τους ρυθμούς και το προσωπικό στυλ μάθησης του κάθε μαθητή της τάξης του.
Συγχρόνως, ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να προσανατολίσει τους μαθητές στον στόχο (ή στους στόχους) της διδακτικής ενότητας. ∆εν αρκεί να γνωρίζει μόνο ο ίδιος τον στόχο της εκάστοτε ενότητας, είναι απαραίτητο να έχει προσανατολιστεί σ’ αυτόν κι ο μαθητής, διότι ο μαθητής είναι εκείνος ο οποίος καλείται να πετύχει αυτόν το στόχο, οπότε η επιτυχία ή αποτυχία του εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις δικές του προσπάθειες και δυνάμεις.
Το κείμενο αποτελεί (διασκευασμένο) απόσπασμα από την ομότιτλη εισήγηση του Νικόλαου Ντούσκα σε εκπαιδευτικό συνέδριο. Πηγή: ipeir.pde.sch.gr/educonf/
Κείμενο 3
Δάσκαλε, μάθαινε
«Δάσκαλε, μάθαινε!
Δάσκαλε,
μάθαινε!
Μην λες πολύ συχνά, πως έχεις
δίκιο, δάσκαλε!
Άσε τον μαθητή σου να το
νιώσει!
Όλη την ώρα την αλήθεια μην
την καταπονείς:
Δεν το
αντέχει.
Να ακούς όταν
μιλάς!»
Μπ. Μπρεχτ
Θέμα Α
Α1. Στο Κείμενο 1 παρουσιάζονται οι θετικές προεκτάσεις της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση. Να τις αποδώσετε συνοπτικά σε 70 – 80 λέξεις περίπου.
Μονάδες 20
Θέμα Β
Β1. Να επαληθεύσετε ή να διαψεύσετε, με βάση τα Κείμενα 1 και 2 τις παρακάτω περιόδους λόγου, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε περίοδο, τη λέξη Σωστό ή Λάθος (χωρίς αναφορά σε χωρία του κειμένου):
Κείμενο 1
α. Η βασική απειλή για τους εκπαιδευτικούς είναι η παροχή εξατομικευμένης εκπαίδευσης από την τεχνητή νοημοσύνη.
β. Η αντικατάσταση του εκπαιδευτικού από την τεχνητή νοημοσύνη είναι αναπόδραστη.
γ. Ο συντάκτης του κειμένου 1 δεν σκιαγραφεί ένα αισιόδοξο μέλλον για τον εκπαιδευτικό.
Κείμενο 2
δ. Το πιο σημαντικό εφόδιο για έναν καλό δάσκαλο είναι η εξειδίκευση και η επιστημονική του κατάρτιση.
ε. Στο κείμενο παρουσιάζεται ως σημαντική η στοχοθεσία.
Μονάδες 15
Β2. Ποια είναι η νοηματική σχέση ανάμεσα στην πρώτη («Πολλοί εκπαιδευτικοί … ρόλο του εκπαιδευτικού») και τη δεύτερη παράγραφο («Ωστόσο … από τη διαδικασία») του Κειμένου 1; Πώς συνδέεται με την πρόθεση του συντάκτη και το νόημα του κειμένου;
Μονάδες 10
Β3. Πρόθεση του εισηγητή στην πρώτη παράγραφο του Κειμένου 2 («Χαρακτηριστικά γνωρίσματα… κοινωνικού οργανισμού») είναι να αναδείξει το χρέος του εκπαιδευτικού. Να αναφέρετε δύο (2) διαφορετικές μεταξύ τους γλωσσικές επιλογές / εκφραστικά μέσα με τα οποία υπηρετείται η πρόθεσή του (μονάδες 4) και να εξηγήσετε σύντομα τη λειτουργία καθενός από αυτά. (μονάδες 6)
Μονάδες 10
Θέμα Γ
Γ1. Ποια είναι η προτροπή του ποιητικού υποκειμένου προς τον δάσκαλο στο Κείμενο 3; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας αξιοποιώντας τρεις (3) διαφορετικούς κειμενικούς δείκτες. Ποια από όλες θεωρείτε πιο σημαντική και γιατί; (150 – 200 λέξεις).
Μονάδες 15
Θέμα Δ
Δ1. Στο Κείμενο 1 διατυπώνεται η θέση ότι «η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αποτελέσει έναν πολύτιμο σύμμαχο του εκπαιδευτικού, αντί να τον αντικαταστήσει».
α) Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την παραπάνω θέση και γιατί;
β) Εσείς, ποια χαρακτηριστικά θεωρείτε ότι καθιστούν τον δάσκαλο αναντικατάστατο; Αξιοποιώντας δημιουργικά τα Κείμενα 1 και 2 να παρουσιάσετε τις απόψεις σας σε άρθρο 350-400 λέξεων, που θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας.
Μονάδες 30
Πρόσθετες ασκήσεις:
Άσκηση 1.
Η δεύτερη παράγραφος του Κειμένου 1 μπορεί να χωριστεί σε δύο μικρότερες. Σε ποιο σημείο μπορεί να γίνει ο διαχωρισμός και γιατί;
Άσκηση 2.
«Το ερώτημα που τίθεται είναι με ποιο τρόπο ο εκπαιδευτικός θα δώσει θετική κατεύθυνση σε όλους τους παράγοντες που αναφέρθηκαν, ώστε να δημιουργηθούν ευνοϊκές συνθήκες για δημιουργική και ουσιαστική μάθηση, που είναι και το επιδιωκόμενο». Στο παραπάνω χωρίο αξιοποιείται ο πλάγιος λόγος. Να μετατρέψετε σε ευθύ λόγο. Ποιες αλλαγές παρατηρούνται μετά τη μετατροπή;
Άσκηση 3.
α. Να σχολιάσετε τον τίτλο του Κειμένου 1 ως προς τη μορφή και τη νοηματική του συνάφεια με το κείμενο.
β. Να δώσετε έναν νέο τίτλο στο Κείμενο 2. Ο τίτλος σας να περιλαμβάνει σχόλιο.
Άσκηση 4.
α. Να εντοπίσετε τον τρόπο με τον οποίο εξασφαλίζεται η συνοχή μεταξύ των περιόδων της πρώτης παραγράφου («Πολλοί εκπαιδευτικοί … ρόλο του εκπαιδευτικού») του Κειμένου 1.
β. Στα δύο κείμενα, η συνοχή εξασφαλίζεται με κάποιες διαρθρωτικές λέξεις: Επιπλέον, Έτσι, λοιπόν, Συγχρόνως. Να δικαιολογήσετε τον ρόλο τους, κάνοντας αναφορά στα νοήματα που αυτές συνδέουν στην κάθε περίπτωση.
Άσκηση 5.
Να εντοπίσετε στα Κείμενα 1 και 2 ένα σημείο στο οποίο η διατύπωση είναι δυνητική και ένα στο οποίο είναι δεοντική, συνδέοντας με το νόημα που εκφράζουν. Κατόπιν, να μετατρέψετε τη διατύπωση, προκειμένου να δηλώνεται η πρόθεση και η βεβαιότητα, αντίστοιχα.
Άσκηση 6.
α. «Το κλειδί για την αποτελεσματική ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση είναι η σωστή καθοδήγηση και χρήση από τους εκπαιδευτικούς. Αντί να αντιμετωπίζουν την τεχνητή νοημοσύνη ως απειλή, μπορούν να την αξιοποιήσουν ως ένα εργαλείο για την ενίσχυση της διδασκαλίας και την προώθηση της μάθησης». Να δικαιολογήσετε την επιλογή του γ’ πληθυντικού ρηματικού προσώπου, λαμβάνοντας υπόψη την περίσταση επικοινωνίας και την πρόθεση του συντάκτη.
β. Να μετατρέψετε το απόσπασμα ως προς το ρηματικό πρόσωπο, προκειμένου να δηλώνεται η συλλογικότητα. Ποιες αλλαγές παρατηρούνται ως προς το νόημα και το ύφος;
Άσκηση 7.
Να αναφέρετε τρία (3) στοιχεία που πιστοποιούν την κατάταξη του Κειμένου 1 στον κειμενικό τύπο του άρθρου.
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ:
Θέμα Α
Α1. Όπως αναφέρεται στο κείμενο, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να έχει θετικές προεκτάσεις στην εκπαίδευση. Πράγματι, μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο, καθώς αυτοματοποιεί επαναλαμβανόμενες εργασίες και διαχειρίζεται δεδομένα, δίνοντας χρόνο στον εκπαιδευτικό για δημιουργική διδασκαλία. Επιτρέπει, μάλιστα, την ανάπτυξη εξατομικευμένων μαθησιακών προγραμμάτων, προσαρμοσμένων στις ανάγκες και τον ρυθμό κάθε μαθητή, ενισχύοντας τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα. Με σωστή καθοδήγηση και συνεχή επιμόρφωση, λοιπόν, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αξιοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη ως υποστηρικτικό διδακτικό μέσο, χωρίς να χάνεται ο ανθρώπινος παράγοντας.
(78 λέξεις)
Θέμα Β
Β1.
Κείμενο 1
α. Σωστό
β. Λάθος
γ. Λάθος
Κείμενο 2
δ. Λάθος
ε. Σωστό
Β2. Η πρώτη και η δεύτερη παράγραφος του Κειμένου 1 συνδέονται με μια νοηματική σχέση αντίθεσης, όπως υποδηλώνεται από τη χρήση της διαρθρωτικής λέξης «Ωστόσο». Στην πρώτη παράγραφο σκιαγραφείται ο φόβος των εκπαιδευτικών για την αντικατάστασή τους από την τεχνητή νοημοσύνη εξαιτίας της ικανότητάς της να παρέχει εξατομικευμένη μάθηση. Αντίθετα, στη δεύτερη παράγραφο παρατίθενται επιχειρήματα τα οποία τονίζουν τις θετικές προεκτάσεις της τεχνητής νοημοσύνης, που την καθιστούν απαραίτητο εργαλείο του εκπαιδευτικού κατά τη διδασκαλία. Αυτή η επιλογή υπηρετεί την πρόθεση του συντάκτη να αναδείξει τον αμφιλεγόμενο ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης και να τονίσει τη θετική της διάσταση, προτρέποντας έμμεσα τους εκπαιδευτικούς σχετικά με την ορθολογική αξιοποίησή της.
Β3. Πρόθεση του εισηγητή στην παράγραφο είναι να αναδείξει το χρέος του εκπαιδευτικού, όπως προκύπτει από τις γλωσσικές επιλογές και τα εκφραστικά μέσα που αξιοποιεί. Με ένα εκτενές ασύνδετο σχήμα («ικανότητα ανάληψης πρωτοβουλιών … χιούμορ») πυκνώνει τα νοήματα, τονίζοντας εμφατικά το πλήθος των γνωρισμάτων της προσωπικότητας των εκπαιδευτικών που απαιτούνται στη σύγχρονη εποχή. Καθιστά τον λόγο γοργό και κοφτό, ενισχύοντας τη συναισθηματική φόρτιση. Παράλληλα, η χρήση της υποτακτικής έγκλισης στο πλαίσιο της δεοντικής διατύπωσης («πρέπει να είναι…» και «θα πρέπει να αποσκοπεί…») υποδεικνύει το χρέος του εκπαιδευτικού, λειτουργώντας έμμεσα προτρεπτικά προς την ορθολογική αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης. Έτσι, αναδεικνύει αποτελεσματικά το χρέος του εκπαιδευτικού.
Θέμα Γ
Γ1.
Το ποιητικό υποκείμενο απευθύνει μια σαφή προτροπή προς τον δάσκαλο, η οποία προκύπτει ήδη από τον τίτλο, να παραμένει ταπεινός, δεκτικός και ανοιχτός στη γνώση. Μάλιστα, επαναλαμβάνεται μέσα στο ποίημα, προκειμένου να δοθεί έμφαση στο περιεχόμενό της. Φαίνεται ότι η μάθηση δεν είναι ένα αποκλειστικό καθήκον του μαθητή αλλά μια συνεχής πρόκληση για τον εκπαιδευτικό. Συμβουλεύει παράλληλα, τον εκπαιδευτικό να αποφεύγει το δογματισμό και την αυθεντία («Μην λες πολύ συχνά, πως έχεις δίκιο») αλλά να επιδιώκει την ενεργητική ακρόαση και την αμφίδρομη επικοινωνία με τον μαθητή. Είναι σημαντικό να καθοδηγεί ώστε ο μαθητής να ανακαλύπτει την αλήθεια («Άσε τον μαθητή σου να το νιώσει») και να μην βομβαρδίζεται με δογματική γνώση, αφού έτσι η αλήθεια αποδυναμώνεται («Όλη την ώρα την αλήθεια μην την καταπονείς: Δεν το αντέχει»). Ο τόνος του ποιήματος είναι έντονα προτρεπτικός, όπως προκύπτει από την επιλογή της προστακτικής και υποτακτικής έγκλισης των ρημάτων («μάθαινε», «μην λες») και την άμεση απεύθυνση στον δάσκαλο σε β ενικό ρηματικό πρόσωπο, στοιχείο που δημιουργεί την αίσθηση του διαλόγου. Πρόκειται για ένα ποίημα με διδακτικό χαρακτήρα.
Κατά τη γνώμη μου, η πιο σημαντική προτροπή είναι η προτροπή προς την ενεργητική ακρόαση. Ο μαθητής πρέπει να αντιμετωπίζεται με σεβασμό και εμπιστοσύνη. Έτσι, ο δάσκαλος οφείλει να εμπνέει, να ενθαρρύνει την αυτενέργεια δείχνοντας ότι η γνώση είναι κοινή πορεία και όχι μονόλογος αυθεντίας. Άλλωστε, η ανταλλαγή απόψεων είναι γόνιμη και δημιουργική.
(200 λέξεις)
Θέμα Δ
Δ1.
Δάσκαλος… απλά αναντικατάστατος!
Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί μια σύγχρονη πραγματικότητα μέσα στην οποία ζούμε. Σταδιακά κατακτά ολοένα και περισσότερους τομείς, ακόμα και αυτόν της εκπαίδευσης. Αν και φαντάζει απειλητική για την εκπαιδευτική διαδικασία και το κύρος του δασκάλου, πολλές είναι οι φωνές που υποστηρίζουν ότι μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο σύμμαχο και εργαλείο στα χέρια του. Βέβαια, είναι σημαντικό και ο ίδιος να ενστερνίζεται τις εξελίξεις και να εμφορείται από συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.
Πράγματι, η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά κατά την εκπαιδευτική διαδικασία, διευκολύνοντας το έργο του δασκάλου. Με τις εφαρμογές που διαθέτει, μπορεί να διαχειρίζεται έναν μεγάλο όγκο πληροφοριών και δεδομένων σε ελάχιστο χρόνο. Απαλλάσσει, λοιπόν, τον εκπαιδευτικό από μονότονες, διεκπεραιωτικές διαδικασίες και του επιτρέπει να αφιερώνει χρόνο σε δημιουργικά αντικείμενα. Μια τέτοια δυνατότητα του δίνει την ευκαιρία να σχεδιάζει τη διδασκαλία του, να εξατομικεύει την πορεία της και να συζητά με τους μαθητές του, αφουγκραζόμενος τις ανάγκες τους. Έτσι, τα αποτελέσματα της μάθησης είναι επιτυχή και ενισχύεται η διαπροσωπική διάστασή της. Ας μη λησμονηθεί ο δημοκρατικός χαρακτήρας που προσλαμβάνει πλέον το σχολείο, εξασφαλίζοντας ισότιμη πρόσβαση σε όλους τους μαθητές, κάνοντας πράξη τη συμπερίληψη.
Προκειμένου, βέβαια, ο δάσκαλος να συνεχίσει να αποτελεί βασικό παράγοντας της εκπαιδευτικής διαδικασίας διατηρώντας τον πρωταγωνιστικό του ρόλο, θα πρέπει να δικαιώνει τις προσδοκίες των μαθητών του και να επιδιώκει τη διαρκή εξέλιξη και αυτοβελτίωση. Οφείλει να αποτελεί ολοκληρωμένη προσωπικότητα, ένα ορθό πρότυπο δράσης και ήθους. Είναι σημαντικό να διαθέτει άρτια γνώση του αντικειμένου του και να μεταδίδει τις γνώσεις με αυτοπεποίθηση, αποφεύγοντας τον δογματισμό και την αυθεντία. Να αφουγκράζεται τους μαθητές του στο πλαίσιο μιας αμφίδρομης επικοινωνίας με αγάπη, σεβασμό και κατανόηση, ως ένας συνοδοιπόρος στο ταξίδι της γνώσης. Μάλιστα, ο μόνος τρόπος για να επιβιώσει σ’ ένα σύγχρονο τεχνολογικό σύμπαν είναι να αγκαλιάζει την τεχνολογία και να την αξιοποιεί χωρίς φόβο.
Συνεπώς, ο εκπαιδευτικός παραμένει αναντικατάστατος γιατί δεν προσφέρει μόνο γνώσεις αλλά διαμορφώνει χαρακτήρες και καλλιεργεί αξίες. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να λειτουργήσει ως χρήσιμο βοήθημα, αρκεί να αξιοποιείται σωστά και να συνοδεύεται από συνεχή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Το σχολείο του μέλλοντος δεν είναι ένα σχολείο χωρίς δασκάλους· είναι ένας χώρος όπου η τεχνολογία υποστηρίζει τον άνθρωπο, δίνοντάς του τη δυνατότητα να εκπαιδεύει πιο αποτελεσματικά και ουσιαστικά.
(363 λέξεις)
Απαντήσεις στις Πρόσθετες ασκήσεις:
Άσκηση 1.
Η δεύτερη παράγραφος του Κειμένου 1 μπορεί να χωριστεί σε δύο μικρότερες. Το σημείο στο οποίο γίνεται ο διαχωρισμός είναι: «προσωπική αλληλεπίδραση με τους μαθητές». Οι δύο νέες παράγραφοι που προκύπτουν είναι οι εξής: «Ωστόσο… προσωπική αλληλεπίδραση με τους μαθητές» και «Επιπλέον… από τη διαδικασία».
Ο διαχωρισμός στο σημείο αυτό δικαιολογείται τόσο από την παρουσία της διαρθρωτικής λέξης «Επιπλέον» όσο και από την αλλαγή του νοήματος. Στο πρώτο κομμάτι της παραγράφου αναφέρεται ως πλεονέκτημα της τεχνητής νοημοσύνης η διαχείριση μεγάλου όγκου πληροφοριών και η απελευθέρωση των μαθητών από επαναλαμβανόμενες εργασίες. Στο δεύτερο κομμάτι αναφέρεται το δεύτερο πλεονέκτημα, η εξατομίκευση των μαθησιακών προγραμμάτων.
Άσκηση 2.
Μετατροπή σε ευθύ λόγο: «Πώς θα δώσει ο εκπαιδευτικός δώσει θετική κατεύθυνση σε όλους τους παράγοντες που αναφέρθηκαν, ώστε να δημιουργηθούν ευνοϊκές συνθήκες για δημιουργική και ουσιαστική μάθηση, που είναι και το επιδιωκόμενο;».
Μετά τη μετατροπή διακόπτεται η μονοτονία της αφήγησης και ο λόγος αποκτά ζωντάνια και αμεσότητα. Ενισχύεται η πειστικότητα και η αυθεντικότητα του κειμένου και το ύφος καθίσταται οικείο.
Άσκηση 3.
α. Ο τίτλος του Κειμένου 1 «Θα αντικαταστήσει η Τεχνητή Νοημοσύνη τους εκπαιδευτικούς;» περιλαμβάνει ρήμα σε οριστική έγκλιση, η οποία δηλώνει το βέβαιο και το πραγματικό. Αξιοποιεί την αναφορική γλώσσα, στοιχείο που ενισχύει τον πληροφοριακό του χαρακτήρα. Έχει ερωτηματική μορφή, απευθύνεται άμεσα στον αναγνώστη, καθιστώντας τον συμμέτοχο στον προβληματισμό του.
Ο τίτλος παρουσιάζει νοηματική συνάφεια με το κείμενο. Είναι εύστοχος και περιεκτικός, το περιεχόμενό του αναλύεται στη συνέχεια του άρθρου, όπου δίνεται απάντηση στο ερώτημα σχετικά με την αντικατάσταση των εκπαιδευτικών από την τεχνητή νοημοσύνη.
β. Τίτλος με σχόλιο:
Δάσκαλος… πρωταγωνιστής στο σχολείο!
Άσκηση 4.
α. Η συνοχή ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη περίοδο επιτυγχάνεται με νοηματική συνάφεια. Συγκεκριμένα, με την έλλειψη του ρηματικού υποκειμένου «Πολλοί εκπαιδευτικοί», που ενώ παραλείπεται από τη δεύτερη περίοδο εννοείται εύκολα από τα συμφραζόμενα. Η συνοχή ανάμεσα στη δεύτερη και την τρίτη περίοδο εξασφαλίζεται με την επανάληψη (φοβούνται – φόβος) και τη χρήση της αντωνυμίας «αυτός».
β. Στα δύο κείμενα, η συνοχή εξασφαλίζεται με κάποιες διαρθρωτικές λέξεις: Επιπλέον, Έτσι, Συγχρόνως λοιπόν, κάνοντας αναφορά στα νοήματα που αυτές συνδέουν στην κάθε περίπτωση.
Επιπλέον: δηλώνει προσθήκη. Παρουσιάζει ένα επιπλέον πλεονέκτημα της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση.
Έτσι: δηλώνει σχέση αιτίου και αποτελέσματος. Παρουσιάζει την ενίσχυση της διδασκαλίας και τη βελτίωση των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης εξατομικευμένων μαθησιακών προγραμμάτων.
Λοιπόν: δηλώνει ανακεφαλαίωση. Καταλήγει στην ανακεφαλαιωτική διαπίστωση ότι κάθε εκπαιδευτικός θα πρέπει να αποσκοπεί στην εικόνα του «ιδανικού» δασκάλου, η οποία απορρέει από τη διαπίστωση ότι ο δάσκαλος διαμορφώνει τον χαρακτήρα των μαθητών.
Συγχρόνως: δηλώνει προσθήκη. Παρουσιάζει έναν επιπλέον ρόλο που καλείται να αναλάβει ο εκπαιδευτικός.
Άσκηση 5.
Δυνητική διατύπωση: «Αντί να αντιμετωπίζουν την τεχνητή νοημοσύνη ως απειλή, μπορούν να την αξιοποιήσουν ως ένα εργαλείο για την ενίσχυση της διδασκαλίας και την προώθηση της μάθησης». (Κείμενο 1)
Μετατροπή σε πρόθεση: Αντί να αντιμετωπίζουν την τεχνητή νοημοσύνη ως απειλή, σκοπεύουν να την αξιοποιήσουν ως ένα εργαλείο για την ενίσχυση της διδασκαλίας και την προώθηση της μάθησης
Δεοντική διατύπωση: «Οφείλει, λοιπόν, να προετοιμάζεται πολύπλευρα, προκειμένου να παρουσιάσει τη νέα γνώση, να ενισχύσει την εκμάθησή της και να καλλιεργήσει τις ικανότητες και τις δεξιότητες των μαθητών του». (Κείμενο 2)
Μετατροπή σε βεβαιότητα: Προετοιμάζεται, λοιπόν, πολύπλευρα, προκειμένου να παρουσιάσει τη νέα γνώση, να ενισχύσει την εκμάθησή της και να καλλιεργήσει τις ικανότητες και τις δεξιότητες των μαθητών του.
Άσκηση 6.
α. Στο απόσπασμα αξιοποιείται το γ’ πληθυντικό ρηματικό πρόσωπο με το οποίο ο συντάκτης αποστασιοποιείται από τα γραφόμενα και παρουσιάζει με αντικειμενικότητα τις απόψεις του σχετικά με την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης από τους εκπαιδευτικούς, οι οποίες παρουσιάζονται ως γενικά αποδεκτές. Το ύφος καθίσταται επίσημο. Η επιλογή αυτή συνάδει με τον κειμενικό τύπο του άρθρου και την πρόθεση του συντάκτη να ενημερώσει τον αναγνώστη και να πείσει για τους ισχυρισμούς του.
β. Προκειμένου να δηλώνεται η συλλογικότητα θα πρέπει να αξιοποιηθεί το α΄ πληθυντικό ρηματικό πρόσωπο: «Το κλειδί για την αποτελεσματική ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση είναι η σωστή καθοδήγηση και χρήση από τους εκπαιδευτικούς. Αντί να αντιμετωπίζουμε την τεχνητή νοημοσύνη ως απειλή, μπορούμε να την αξιοποιήσουμε ως ένα εργαλείο για την ενίσχυση της διδασκαλίας και την προώθηση της μάθησης»
Μετά τη μετατροπή σε α’ πληθυντικό ρηματικό πρόσωπο ο συντάκτης εντάσσει τον εαυτό του στο κοινό σύνολο των εκπαιδευτικών, προσδίδοντας στα γραφόμενα καθολικότητα. Έτσι, αναδεικνύεται η συλλογική ευθύνη για την αντιμετώπιση της τεχνητής νοημοσύνης και ευαισθητοποιείται ο αναγνώστης.
Άσκηση 7.
Το Κείμενο 1 κατατάσσεται στον κειμενικό τύπο του άρθρου. Στοιχεία που πιστοποιούν την κατάταξη αυτή είναι η παρουσία τίτλου στο κείμενο, η αναφορική λειτουργία της γλώσσας και η οριστική έγκλιση και το θέμα του κειμένου, το οποίο αντλείται από την επικαιρότητα και ενδιαφέρει το σύνολο της κοινής γνώμης.
Επιμέλεια: Ειρήνη Ζαννάκη, Εκδόσεις Χατζηθωμά.