Στις 31 Δεκεμβρίου του 1993, παραμονή Πρωτοχρονιάς, ένα τραγικό έγκλημα συγκλόνισε την Ελλάδα, φέρνοντας στο φως μία από τις πιο σκοτεινές δικαστικές υποθέσεις της σύγχρονης ιστορίας μας. Ο 6χρονος Νίκος Δουρής βρέθηκε νεκρός και σεξουαλικά κακοποιημένος στην Ερμιόνη.
Η εξαφάνιση του μικρού αγοριού κινητοποίησε αμέσως την τοπική κοινωνία και τις αρχές. Μετά από ώρες αγωνίας, ο πατέρας, Μανώλης Δουρής, μαζί με έναν άλλο γιο του, εντόπισαν το πτώμα του Νίκου κρυμμένο σε έναν μαντρότοιχο κοντά στο σπίτι τους.
Το ιατροδικαστικό πόρισμα ήταν σαφές: ο θάνατος επήλθε από ασφυξία, αφού ο δράστης είχε βιάσει το παιδί και στη συνέχεια του είχε κλείσει στόμα και μύτη.
Η μεγάλη ανατροπή: Ο πατέρας ομολογεί το έγκλημα
Αρχικά, ο Μανώλης Δουρής παρουσιάστηκε στα μάτια της κοινής γνώμης ως ο τραγικός πατέρας που θρηνούσε και ορκιζόταν εκδίκηση για τον χαμό του παιδιού του.
Ωστόσο, η έρευνα έφερε μια σοκαριστική ανατροπή:
- Οι αντιφάσεις: Οι αντιφατικές δηλώσεις του Δουρή στην κατάθεση και το γεγονός ότι εντόπισε ο ίδιος το πτώμα σε ένα σημείο που δύσκολα θα έβρισκε κάποιος άλλος, κίνησαν τις υποψίες των αρχών.
- Η ομολογία: Στην ανάκριση, ο Δουρής «έσπασε» και ομολόγησε. Προσπάθησε να δικαιολογηθεί επικαλούμενος «σπάνια ασθένεια» και «κρίσεις» που τον κυρίευαν, δηλώνοντας: «Ο καθένας στη θέση μου το ίδιο μπορεί να έκανε».
Η κοινή γνώμη, σοκαρισμένη, χαρακτήρισε τον παιδοκτόνο «ανθρωπόμορφο τέρας» και απαιτούσε την παραδειγματική του τιμωρία.
Το προφίλ του κατηγορούμενου: Το «σύνδρομο της Κύπρου»
Ο Μανώλης Δουρής ήταν ένας άνθρωπος με ιστορικό ψυχολογικών προβλημάτων. Το 1974 είχε πολεμήσει στην Κύπρο, όπου η σκληρή εμπειρία και οι αγριότητες που αντίκρισε του προκάλεσαν «αμόκ». Νοσηλεύτηκε και οι γιατροί διέγνωσαν ότι έπασχε από το «σύνδρομο της Κύπρου», το οποίο επιδείνωσε τα προϋπάρχοντα προβλήματά του.
Παρά την αρχική ομολογία, ο Δουρής στη συνέχεια αρνήθηκε τα πάντα, υποστηρίζοντας ότι ήταν αθώος και κατηγορώντας ακόμα και τη σύζυγό του για το έγκλημα. Η αποστροφή προς το πρόσωπό του ήταν τέτοια, που το κράτος χρειάστηκε να ορίσει τον δικηγόρο Βασίλη Καρύδη για την υπεράσπισή του.
Η δίκη και η σκιά της αμφιβολίας
Η δίκη του παιδοκτόνου μονοπώλησε τα ΜΜΕ. Η υπεράσπιση παρουσίασε στοιχεία που ενίσχυαν την αθωότητα του Δουρή:
- Στο σώμα του παιδιού βρέθηκαν τρίχες γεννητικών οργάνων που δεν ανήκαν στον Μανώλη Δουρή.
- Ο καθηγητής εγκληματολογίας Γιάννης Πανούσης δήλωσε τότε ότι «μπορεί άλλος να είναι ο βιαστής κι άλλος ο δολοφόνος».
Παρά τις αμφιβολίες και την άρνηση του δικαστηρίου να διενεργήσει ψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη, ο Δουρής κρίθηκε ένοχος για:
- Ασέλγεια: 1 έτος φυλάκιση.
- Βιασμό: 20 έτη κάθειρξη.
- Ανθρωποκτονία από πρόθεση: Ισόβια κάθειρξη σε ήρεμη ψυχική κατάσταση.
Η απόφαση ικανοποίησε το κοινό αίσθημα δικαιοσύνης, παρόλο που ο συνήγορος επέμεινε ότι η υπόθεση δεν εξετάστηκε όπως έπρεπε.
Η δεύτερη καταδίκη: Ο άγραφος νόμος της φυλακής
Από τη στιγμή της καταδίκης, ο Δουρής έγινε στόχος των συγκρατουμένων του. Οι βαρυποινίτες τήρησαν τον άγραφο νόμο της φυλακής, σύμφωνα με τον οποίο οι παιδοκτόνοι δεν συγχωρούνται:
- Λιντσάρισμα: Κατά τη μεταγωγή του στις φυλακές υψίστης ασφαλείας της Κέρκυρας, δέχτηκε σφοδρή επίθεση, ξυλοκοπήθηκε και βιάστηκε από τους υπόλοιπους κρατούμενους.
- Συνεχείς μεταγωγές: Η κακοποίηση συνεχίστηκε και μέσα στη φυλακή. Το αρνητικό κλίμα ανάγκασε τις αρχές να τον μετακινούν συνεχώς, αλλάζοντας τέσσερα σωφρονιστικά ιδρύματα μέσα σε δύο χρόνια.
Η αυτοκτονία στις φυλακές Τρίπολης (1996)
Στις 24 Φεβρουαρίου του 1996, σχεδόν δύο χρόνια μετά τη δολοφονία του γιου του, ο Μανώλης Δουρής έδωσε τέλος στη ζωή του μέσα στο κελί του στις φυλακές της Τρίπολης, κρεμασμένος με το καλώδιο της τηλεόρασης.
Τα ερωτήματα που προέκυψαν ήταν πολλά:
- Αυτοκτόνησε από τύψεις;
- Δεν άντεξε το συνεχιζόμενο λιντσάρισμα των συγκρατουμένων του;
- Ή μήπως δεν άντεξε την τιμωρία για ένα έγκλημα που, σύμφωνα με την υπεράσπιση, δεν διέπραξε ο ίδιος;
Όποια κι αν είναι η απάντηση, ο Μανώλης Δουρής παραμένει μέχρι σήμερα στη συνείδηση του κοινού ως ο παιδοκτόνος της Ερμιόνης.